Büyük Buhran'da ABD'nin Ulaşılmayan Yerlerine Kitap Götüren Atlı Kütüphaneciler
bilginin her zaman değerli bir donanım olduğu eski zamanlarda bile biliniyordu. bunun için de birçok insan/grup bilgiyi, bilinci en fazla kitleye ulaştırabilmek adına her zaman üstün çabalar gösterdiler. bu gruplardan bir tanesi de büyük buhran zamanında kurulmuş grup olan "atlı kütüphaneciler"di. onlar, daha doğrusu o kadınlar, kentucky’nin izole dağ topluluklarına okunmak üzere kitapları götürebilmek için, genellikle şafak vakti, çetin hava ve yol şartlarına aldırmaksızın görevlerini yerine getirmeye çalıştılar.
1933 yılında başkanlığa seçilen franklin d. roosevelt, buhrandan olumsuz etkilenen yerlerin başında gelen appalachia bölgesinde %40’lara varan işsizlik oranı ile mücadele için bir proje başlattı. “iş geliştirme yönetimi” (igy) girişiminin bir parçası olarak, at üstünde seyyar kütüphaneciler. onların tek bir amaçları vardı: kentucky’nin dağlarında kalabalıklardan uzakta yaşayan topluluklara kitap, dergi ve gazete gibi okuma materyalleri sağlamak.
kütüphanecileri appalachia'nın derinliklerine gönderen pack horse library girişimi, new deal'ın en benzersiz planlarından biriydi. works progress administration (wpa) tarafından uygulanan proje, doğu kentucky'nin 10.000 mil karelik sarp kesiminde yaşayan insanlara okuma materyalleri dağıttı. devlet zaten elektrik ve otoyollarda komşularının gerisinde kaldı. ve buhran sırasında, appalachians için yiyecek, eğitim ve ekonomik fırsatlar daha da azdı.
pek çok new deal projesinin aksine, yük beygiri planı yerel halkın yardımını gerektiriyordu. bu "kütüphaneler", kiliselerden postanelere kadar hızlanacak tüm tesislerde barındırılıyordu. kadın kütüphaneciler bu ileri karakollarda görev yaptı, taşıyıcılara kitaplar verdi, onlar da katırlarına veya atlarına, kitaplarla dolu yan çantalara binip tepelere yöneldi. işlerini postacı kadar ciddiye alıyorlar ve kış şartlarında ayakları üzengide donmuş halde nehirleri geçiyorlardı.
bu atlı kütüphanecilere “kitap kadın” da deniyordu. kitap kadınları, okuma materyalleri sağlamanın yanı sıra bu topluluklar için çok önemli işlere de imza attılar. kitap taleplerini karşılamaya çalıştılar ve çoğu zaman da okuyamayanlara okumayı öğrettiler
anektodlara göre, kitapların götürüldüğü yerel halktan biri onlar için şöyle bir not yazmıştı: “bize getirdiğin kitaplar hayatımızı kurtardı.”
1936'da atlı kütüphaneciler, 50.000 aileye ve 1937'de 155 devlet okuluna hizmet etti. çocuklar programı çok sevdiler; birçok dağ okulunun kütüphanesi yoktu ve halk kütüphanelerinden çok uzakta oldukları için çoğu öğrenci hiç kitap almamıştı.
bir pack horse kütüphanesi amiri; "bana okumam için bir kitap getirin. bu, kütüphanecilerle ve kitaplarla buluşmak için koşan her çocuğun çığlığıdır" diye yazmıştı. "belirli bir kitap değil, herhangi bir kitap da olur. çünkü bu çocuklar kitapların hiçbirini daha önce okumadı." diyordu.
schmitzer'le birlikte kütüphaneciler hakkında bir orta sınıf kitabı yazan kathi appelt, 2002 tarihli bir radyo röportajında "dağ halkı mark twain'i severdi" diyor. "en popüler kitaplardan biri... robinson crusoe idi." pek çok yetişkin okuyamadığı için, resimli kitapların en sevilenler arasında olduğunu belirtti.
1935 tarihli bir gazetede binicilerin resminin altında "sartin için cehennem deresi'nde elli yedi topluluğa okuma kitapları dağıtmaya başladılar" yazıyordu. çağdaş bir muhabir, "kentucky dağcısının zekası keskindir" diye yazmıştı.
1938’in sonunda 29 bölgede at koşturan 274 kitap kadın vardı. “atlı kütüphaneciler” girişimi yaklaşık 1000 kadını istihdam etmişti.
pack horse kütüphanesi, franklin roosevelt'in wpa'nın sona erdirilmesi emrini vermesinin ardından 1943'te sona erdi. yeni savaş çabaları insanları tekrar işbaşına getiriyordu, bu nedenle pack horse kütüphanesi de dahil olmak üzere wpa projeleri azaldı. bu, kentucky'de atla teslim edilen kitapların sonunu işaret ediyordu, ancak 1946'da motorlu kitap gezicileri hareket halindeydi.
bir kez daha kitaplar dağlara ulaştı ve müze ve kütüphane hizmetleri enstitüsü'ne göre kentucky'nin halk kütüphanelerinde 2014 yılında 75 gezici kitap vardı. bu, ülkedeki en büyük sayıydı.
Fransa Milli Kütüphanesi Arşivinde Yer Alan, 1912-1931 Yılları Arası İstanbul Fotoğrafları
