Kasırga Haberleri Neden Başka Bir Ülkeden Değil de En Çok ABD'den Geliyor?
amerika birleşik devletleri'nin diğer ülkelere kıyasla neden daha fazla kasırgaya maruz kaldığına dair bir inceleme
amerika birleşik devletleri, dünyada en fazla kasırga deneyimleyen ülkedir. 1990 yılından bu yana, her yıl ortalama 1.000'den fazla kasırga bildirimi yapılmıştır. bu olağanüstü yüksek sayıda kasırganın birincil nedeni, ülkenin kendine özgü topografik özellikleridir. orta bölümde geniş ve nispeten düz bir arazi yapısı hakimdir. büyük ovalar ve mississippi nehri vadisini kapsayan bu geniş bölge, ülke topraklarının yaklaşık üçte birini oluşturur. yıl boyunca hızla ısınma eğilimi gösteren bu uçsuz bucaksız otlaklar ve tarım arazileri, yükselen ılık hava cepleri yaratır. bu süreçte bölgeye meksika körfezi'nden gelen nem ve özellikle en sıcak dönemlerde bölgedeki bitki örtüsünün atmosfere bıraktığı nem ile birleşen yükselen hava cepleri, kasırga doğumu için uygun koşulları oluşturur. dahası, upper great plains (büyük ovalar'ın kuzey bölgesi) ve kanada kaynaklı serin hava kütlelerinin etkisiyle, çoğu kasırga üretme potansiyeline sahip şiddetli fırtınaların sıklıkla yaşanmasına sebebiyet veren faktörler tamamlanmış olur.
bununla birlikte, geniş arazileri ve yakınlarında önemli nem kaynakları bulunan diğer ülkelerde görülen kasırga sayısı, resmi kayıtlardan daha yüksek olabilir. brezilya, rusya ve avustralya'nın daha detaylı kayıtlar tutması halinde bu ülkelerdeki kasırga sayısı net olarak tespit edilebilecektir. özellikle rusya'da çok sayıda kasırga meydana geldiği düşünülmekle beraber, oluşum sıklığına dair somut veriler mevcut değildir. ayrıca avustralya'da her yıl yaklaşık 20 kasırga rapor edilse de gerçek sayının çok daha yüksek olduğu tahmin edilmektedir. çoğu fırtına ıssız bölgelerde meydana geldiğinden, bu bölgelerde oluşabilecek kasırgaların önemli bir kısmı belgelenmemektedir.
abd'de meydana gelen önemli kasırga örnekleri
abd geçmişi, kasırga olaylarının yıkıcı doğasını açıkça ortaya koyan felaketlerle doludur. işte bunlardan birkaçı:
tri-state kasırgası (1925): tüm zamanların en ölümcül abd kasırgası olarak kabul edilen tri-state kasırgası, missouri, illinois ve indiana eyaletlerini harap etmiş, 695 kişinin hayatını kaybetmesine neden olmuştur.
joplin kasırgası (2011): şiddetli bir ef5 kasırgası (enhanced fujita ölçeğinde en güçlü seviye), joplin, missouri'yi vurarak 158 kişinin ölümüne ve milyarlarca dolarlık hasara yol açmıştır.
el reno kasırgası (2013): bu kasırga, yaklaşık 4 km genişliğe ulaşarak tarihin en geniş kasırgası olarak kaydedilmiştir. ne yazık ki, ünlü fırtına takipçileri tim samaras, oğlu paul ve meslektaşı carl young bu kasırgada hayatlarını kaybetmişlerdir.
moore kasırgası (2013): joplin kasırgasından sadece iki yıl sonra, başka bir ef5 kasırgası moore, oklahoma'yı vurmuş, 24 kişinin ölümüne ve yine milyarlarca dolarlık hasara yol açmıştır.
verilen bu örnekler, kasırgaların neden olduğu korkunç yıkımın sadece küçük bir kısmını gözler önüne sermektedir. birkaç dakika içinde oluşabilen, oluşum tahminleri oldukça zor olan bu kasırgalar için hazırlık ve erken uyarı sistemleri hayat kurtarmak adına kritik öneme sahiptir...