apple'ın son derece yaratıcı deneyler yapmaya yetecek bütçesi olduğunu düşünen biri olarak iphone 8 konusundaki "ellerinde patladı" analizini çok yüzeysel buluyorum.

öncelikle, piyasayı az çok takip eden biri, ikinci ve üçüncü çeyrek pazar payı rakamlarında apple'ın zaten geriden geldiğini, senelik pazar payı zirvesini hep (haftaya açılacak olan) dördüncü çeyrekte yakaladığını bilir.

bu sene enteresan bir durum var

iphone x.

ben bu konuda apple'ın çok sağlam bir adım attığını düşünüyorum. sebebi ise henüz burada yazılıp çizilmedi.

o zaman yazalım...

iphone 7 piyasaya çıktığında, 32gb kapasiteli modelinin üretim fiyatı yaklaşık 225 dolar olarak tahmin ediliyordu. bu modelin 649 dolar olan satış fiyatı göz önüne alındığında, apple 32gb kapasiteli iphone 7 başına 424 dolar kar ediyordu. detaylı olarak okumak isteyenleri buraya alalım.

bu seneki 64gb kapasiteli giriş model iphone 8'in tahmini üretim fiyatı ise 248 dolar civarında. satış fiyatı 699 dolar. tahmini kar, 64gb kapasiteli iphone 8 başına 451 dolar. konuyla ilgili içerik burada.

kısacası, en düşük modelin fiyatı %7.7 artarken, telefon başına kar %6.3 artmış. bana kalırsa bu iyimser bir tahmin. iphone 8'in işçilik masrafları da eklenince, kar marjı artışının %6.3'ten de düşük olduğunu düşünüyorum.

peki bunun nedeni ne?

en basit anlatımı ile, bunun nedeni üretim giderlerinin (özellikle parça fiyatlarının) artık tabana inmiş olması, ve buradan artık fazladan marj elde edilemeyecek olmasıdır. kar marjını en azından aynı oranda muhafaza etmenin diğer bir yolu da ürünün fiyatını yükseltmektir. apple 32gb'den 64gb'ye geçerken onu yaptı zaten, ama yetmedi. son kullanıcı iphone 8'e bundan fazla para vermezdi zaten. dediğim gibi, parça değerleri de tabana vurunca kar marjındaki büyüme ciro büyümesinin hayli gerisinde kaldı.

eğer apple sadece iphone 8'i duyursaydı ne olurdu?

ortada cirosu yükselirken, amiral gemisi ürününde kar marjı büyümesini aynı oranda gerçekleştiremeyen bir şirket olurdu. apple'ın planı ise o değil.

işte bu noktada karşımıza iphone x çıkıyor

ilk izlenimlere göre iphone x'in 999 dolara satılan giriş modelinin üretim maliyeti 581 dolar civarında. telefon başına elde edilen kar 418 dolar.

ilk etaptda yukarıdaki verilere bakarak apple'ın iphone x kar marjının, iphone 7 ya da iphone 8'den düşük olduğunu söyleyebilirsiniz. bu doğru. iphone 8'in kar marjı neredeyse %65. iphone x'in tahmini kar marjı ise sadece %42.

ama gözden kaçırdığınız nokta iphone x'in 999 dolarlık giriş fiyatının önemi. önümüzdeki aylarda 581 dolarlık maliyet giderek düşecek. apple sırf bunun için lg'ye milyar dolarlık oled fabrika yatırımı yaptı. özellikle ekran fiyatı düştükçe, marj artışa geçecek. 

peki satış fiyatı?

düş-me-ye-cek. ben bu modelin iki sene içinde yukarıdaki standartlar kullanılarak%70 kar marjını aşacağını düşünüyorum. sadece fasulyeleri saymak isterseniz, bu telefon başına 700 dolar kar demektir. apple şimdiye kadar bu rakamı gördü mü? hayır.

kısacası, apple 999 dolarlık "yeni" fiyat tabanı ile muazzam bir marj potansiyeli yarattı. önümüzdeki çeyreklerde bunun ödülünü de alacak. ben önümüzdeki yıllarda şu andaki iphone 8 gibi modellerin giderek "öğrenci modeli" konumuna gerileyeceğini düşünüyorum. zamanla kaybolmaları da olası.

kısacası, iphone 8 satışlarının zayıf olması kısa dönemde risk gibi görünse de, orta dönemde apple için çok iyi bir sinyal. gereken tek şey, iphone x satış rakamları. bakalım deney iyi sonuçlanacak mı.