Art Nouveau Mimarisinin İstanbul'daki İlk Eseri: Botter Apartmanı
istiklal caddesi'nde, tünel'e doğru giderken solda, türk alman kitabevi'nin yanında bulunan, mimar raimondo d aronco tarafından 1900 yılında saray terzisi için yapılmış, istanbul'daki ilk art nouveau yapı olma özelliğini taşıyan, 1. sınıftaki rölöve projem olan binadır botter apartmanı.
botter apartmanı, ii. abdülhamid'in terzisi j. botter'ın ailesiyle birlikte yaşayacağı konut olarak inşa edilmiştir. j. botter'ın oğlu pierre botter kısa bir hastalıktan sonra après une courte maladie gezmek için gittiği paris'te vefat ederek 575 nümerolu servet-i fünun gazetesinde haber olmuştur.
jean botter'in zamanında alt katında butiği, üstünde terzihanesi ve de atölyeleri ve onun ütündeki 2 katta da ailesi ile ikamet ettiği muazzam art nouveau örneği yapıdır botter apartmanı. merdiven boşluklarındaki vitraylar bile ince işçiliği ve estetik kaygıları yansıtır. çelik konstrüksiyon giriş kısmı ne yazık ki günümüze ulaşamamıştır.
her dairesinde boydan boya geçen bir koridora, antika ama çalışan süslemeli bir asansöre, geniş odalara, bilindik taş bina kokusuna sahip, geriye doğru uzanan, cephesindeki pencerelerin bir salon ve odacığa göz kulak olduğu, güzeller güzeli bir şeydir burası.
apartmanın zemin katının caddeye bakan kısmında botter modaevi'nin satış ve teşhir salonları bulunmaktaymış. bu salonlarda, karşılıklı yerleştirilmiş bir çift eğrisel merdivenle bağlanan ve dairesel bir plana sahip de bir aşma kat varmış. duvarlarında ayna ve renkli kumaşlarla kaplı, vitraylı pencerelere sahip olan alan çoğunlukla defileler için kullanılırmış. botter apartmanı'nın en görkemli yeri olan bu alan, 1960'ta bir banka şubesine dönüştürülerek ortadan kaldırılmıştır.
botter apartmanı birinci derecede korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edilmesine rağmen günümüzde bir kısmı konut bir kısmı işyerlerince kullanılan bir iş hani kıvamındadır, bakımsız ve ilgiden yoksundur.
ayrıca d'aronco'nun bu apartman için hazırladığı 32 paftalık proje udine kent müzesi arşivinde bulunmaktadır. biz binaya bakamazken millet paftalarını müzede saklıyor.
mirasçıları öldükten sonra uzun yıllar hazine mülkü olmuş yapının dördüncü ve beşinci katları 1972'de çökmüş ve yeniden yapılmıştır. 2014 civarında kamhi ailesi'nin malı olan bina ile ilgili üç beş yıl önce han tümertekin ve afife batur bir restorasyon projesi hazırlamıştı, fakat bu zamana kadar projeye başlanmadı.