1978 yılının haziran ayında bir gece, robert stoddard (anti-komünist ve ırkçı, milyoner bir iş adamıydı) huzur içinde uyurken, hırsızlar worcester’daki 36 dönümlük malikanesinden milyonlarca dolar değerindeki 12 tabloyu çaldılar ve bunların birçoğu hâlâ bulunamadı.

hırsızlar kaçarken ortalığı birbirine katmışlardı. eşyaları devirdiler bir vazo kırdılar ve arka bahçede bolca ayak izi bıraktılar. fakat tüm bu sakarlıklarına rağmen hırsızlar hiçbir zaman yakalanamadı.

stoddard’ların evinden çalınan diğer eserler arasında, renoir’a ait iki tablo, pissarro’dan iki eser, turner, boudoin, jongkind ve hassam’a ait birer tablo bulunuyordu. bunlardan ikisi sonraki yıllarda bulundu ve müzelere bağışlandı.

ancak diğer tablolara ulaşılamayınca stoddard’lar 2021’de schorer’a başvurdu. schorer worcester sanat müzesi'nin eski yönetim kurulu başkanı ve amatör sanat dedektifi idi ( çalınan tablolar için, stoddard öldükten sonra bu müzeye bağışlanacağı sözü verilmişti ). adamımız, hemen işe koyuldu ve özellikle avercamp’a ait “buz patencisi ve diğer figürlerle kış manzarası” isimli 17.yy. ait tabloya odaklandı.

araştırmalar sırasında schorer google’da tersine görsel arama yoluyla tabloyu araştırırken bir de ne görsün!? tablo görseli pixels.com’da karşısına çıktı (bu site ünlü tabloları telefon kılıflarına, bez çantalara, kupalara ve daha fazlasına basarak satıyor). 18 dolarlık bir yastığa basılmıştı tablo. yastık, sanatçının öğrencisi ve yeğeni barent avercamp tarafından yapılmış gibi çevrimiçi listelenmişti ( o da kendisini eğiten amcası gibi hollanda manzaralarını resmediyordu).

daha yakından baktığında, yastıktaki görselin son derece yüksek çözünürlükte olduğunu ve 1978’den önce ( eserin çalındığı tarih ) çekilmiş olamayacak kadar net olduğunu fark ediyor. görüntünün meta verilerini inceleyerek, 2012 tarihli bir telif hakkının new york’tan tanıdığı bir sanat simsarına ait olduğunu keşfediyor. simsar, tablonun 1995 yılında artık faaliyet göstermeyen bir galerinin düzenlediği sanat fuarında satıldığını hatırladığını söylüyor.

schorer, sonraki dört ay boyunca satışla, kapanan galeriyle ya da orada çalışan kişilerle ilgili bilgi toplamaya çalışıyor. sonunda galerinin sahibinin yeğeniyle iletişime geçiyor. yeğen eski şirket kayıtlarını inceliyor ve tabloyu satın alan kişileri belirlemeyi başarıyorlar.

1995 yılında tablo 200.000 doların altında bir fiyata satılmış. bu kulağa yüksek bir meblağ gibi gelse de avercamp için neredeyse bedavaya satılmış diyebiliriz; çünkü avercamp’ın açık artırmadaki rekoru 8,6 milyon dolar. görünüşe göre, bu süreçte tablonun imzası “h. avercamp”tan “b. avercamp”a çevrilmiş. küçük bir değişiklik gibi görünse de, tablo hendrick’in yeğeni ve öğrencisi olan barent avercamp’a atfedilince, çok daha az değerli hale gelmiş ve bu da eserin açık piyasada daha kolay satılmasını sağlamış.

şimdi gelelim tabloyu satın alan kişilere. tabloyu satın alanlar, daha sonra hayatını kaybetmiş olan bir hollandalı çiftti. bu nedenle schorer, 2021 yılında worcester sanat müzesi adına onların mirasçılarına tablonun iadesi için bir mektup gönderiyor. ancak mektuba hiçbir yanıt gelmiyor. aylar sonra bir avukat aracılığı ile uyarı gönderiyorlar mirasçılara ve biraz hukuksal hır gürden sonra schorer konuyu basına taşımaya karar verince aile görüşmeyi kabul ediyor ( bu arada araya çok ünlü sanat dedektifi arthur brand giriyor ama lafı uzatmayalım biz) ama isimlerinin gizli kalması şartıyla. müze ve aile aylarca pazarlık ediyor ve 2024 sonunda anlaşmaya varılıyor. schorer tabloyu mayıs ayı başında düzenlenen ve stoddard ailesi üyelerinin de katıldığı bir etkinlikte worcester sanat müzesi’ne getiriyor ( hollandalı aile kaç para aldı tablo için bilmiyoruz ).

diğer tablolar hala kayıp ama avercamp artık yuvasında.