Zamanında İrlanda'nın Rekorlar Kıran Efsane Yarış Atı Shergar'ın Trajik Hikayesi
“cennette koşan at”
shergar, alnındaki geniş beyaz şeritle neredeyse mitolojik bir görünüşe sahip bir ingiliz safkanıydı. sahibi aga khan (nizari ismaili cemaati lideri ve milyarder) tarafından kildare’de yetiştirilmişti.
genç yaşta başladığı yarış hayatında rakiplerini ardında birer gölge gibi bırakıp ilerledi. birçok önemli yarışı uçarcasına kazandı. insanlar onu sadece bir yarış atı olarak değil, ulusun gururu, uğuru, hatta bir nevi masal kahramanı olarak görmeye başlamıştı.
büyük başarılarından sonra shergar’ın değeri inanılmaz seviyelere ulaştı. dünyanın dört bir yanından yetiştiriciler, onun soyundan tay sahibi olabilmek için servet ödemeye razıydı. sonunda shergar’ın değeri bugün için 10 milyon sterlin olarak belirlendi ki bu inanılmaz bir rakamdı! hisselerin bir kısmını sahibi olan aga khan almıştı. bu efsanevi atı irlanda’da özel bir çiftliğe yerleştirdiler. shergar artık emekliydi; hayatı huzurlu bir çiftlikte, yeni nesiller yaratmakla geçecekti.
ta ki, o uğursuz şubat gecesine kadar
8 şubat 1983 salı gecesi çiftlik sessizliğe bürünmüştü. shergar’ın bakıcısı james fitzgerald evinde eşi ve çocuklarıyla otururken kapı çalındı. üniformalı gibi görünen ama yüzleri kar maskeleriyle kapalı birkaç adam içeri dalıp aileyi silah zoruyla bağladılar. fitzgerald’a montunu giydirdiler ve onu dışarı çıkardılar. her şey o kadar profesyonelce, o kadar sakin yapılıyordu ki, adamlar sanki defalarca prova etmiş gibiydi.
fitzgerald, silahların gölgesinde ahırlara götürüldü. shergar, geceyi huzurla geçirdiği ahırında onları görünce ürperdi; ama yine de güvenilir bakıcısının yanında olduğunu görünce biraz sakinleşti. atın kaderi, birkaç dakika içinde tamamen değişecekti. zorla bir at taşıma römorkuna bindirildi, fitzgerald ise başka bir araca. karanlık yollarda saatlerce dolaştıktan sonra bakıcı bir yol kenarında bırakıldı.
o andan sonra shergar’ı bir daha kimse görmedi
irlanda karıştı. polis teşkilatı şaşkındı, basın geceli gündüzlü haber peşindeydi, halk öfkeli ve üzgündü. ülkeyi efsaneleri kadar at sevgisiyle de tanıyanlar için bu, büyük bir kalp kırıklığıydı.
kısa süre sonra gizemli telefonlar gelmeye başladı. kendisini kaçıranların adına konuştuğunu söyleyen kişiler, bir fidye istiyor, sonra fikir değiştiriyor, sonra tehdit ediyor, sonra yeniden susuyordu. bazı geceler gazetecilerle buluşmak istediler, sonra vazgeçtiler. bir fotoğraf gönderdiler; shergar’ın yüzü görünüyordu ama ne kadar güvenilirdi bilinmiyordu. her şey bir sis perdesi, bir gölge oyunu gibiydi. hırsızların 52.000 sterlin talep ettiği açıklanmıştı ama hem hırsızlar dengesiz davranıyordu hem de polis çok beceriksizdi!
10 gün sonra gazette gazetesinin dublin ofisine bir telefon geldi. arayan kişi, “shergar’ı daha fazla elimizde tutamayız” dedi. bu, atın sağlık durumuna dair ilk işaretti. hırsız, atın sakatlanmış olabileceğini ya da taşınırken kontrolden çıkmış olabileceğini ima ediyordu.
ertesi gün pazarlıkların durduruldu. shergar’ın hayatta olup olmadığı bile artık belirsizdi. aga khan daha sonra yaptığı açıklamada şöyle dedi:
“ödenen fidyenin shergar’ın dönüşünü garanti etmeyeceği belliydi… ve asla bir kanıt yoktu.”
1983 nisan’ında polis, soruşturmanın “etkin bir şekilde bittiğini” açıkladı. at hiçbir zaman bulunamadı.
şüpheler, o dönemde para arayışında olan “ira” üzerine yoğunlaştı. eylemleri için para toplamaya çalışan örgüt yapmış olabilirdi bu eylemi. aradan yıllar geçti. shergar’ın hikâyesi kitaplara, belgesellere, filmlere konu oldu. kimileri onu trajik bir gizem olarak hatırladı, kimileri ise irlanda’nın kırılgan ama büyülü ruhunun bir parçası olarak. curragh ovalarında rüzgâr sert estiğinde, insanlar hâlâ onun nal seslerini duyduklarını söylerler.
bir “ira” itirafçısı yıllar sonra anılarını yazdığı kitapta örgütün atı gerçekten kaçırdığını, ancak hayvanın panikleyip kontrolden çıkması üzerine öldürüldüğünü söyledi.
belki de shergar hiçbir zaman tamamen kaybolmadı
bir efsane için kaybolmak diye bir şey yoktur. onun adı, tıpkı bir masalın unutulmayan kahramanları gibi yaşamaya devam ediyor...
Katıldığı Çoğu Yarışı Burun Farkıyla Kazanmasıyla Bilinen Efsane Yarış Atı: Yavuzhan
