Yunan Kahin Epimenides'in M.Ö. 6. Yüzyılda Ortaya Attığı Girit Paradoksunun Hikayesi

m.ö. 6. yy’da yaşamış olan giritli şair ve kahin epimenides’in söylediği ve en meşhur paradokslardan biri olan “girit paradoksu” ya da “giritli paradoksu” olarak da bilinen paradoks: ‘’bütün giritliler yalancıdır ve ben bir giritliyim.”

bu paradoksa dayanarak dillenen bir rivayet ise şöyledir:

osmanlılar zamanında bir gün padişah, sarayında sadrazamı ve vezirleriyle otururken dışarıdan gürültüler gelmeye başlar. böyle vızır vızır konuşup duran birileri vardır.

sadrazama döner ve sorar “ne oluyor dışarıda?” diye.
sadrazam da” giritliler padişahım” der, “yalan söylemek için sizden izin istiyorlar”.

padişah durur, düşünür sadrazama tekrar sorar, “bu giritlilerin yalan söylemesinin hazineye bir zararı var mıdır?”

sadrazamın “yoktur” demesi üzerine padişah tez elden bir ferman hazırlatır “giritliler yalan söyleyebilir”

bu hikaye ege kasabalarında sık sık anlatılır.

Ancak bu paradoksun aslında bir paradoks olmadığı da konuşuluyor.

bütün giritliler yalancıdır..

burda gözden kaçırılan ve yıllarca matematikçilere yanlış hesaplamalar yaptıran küçük bir püf noktası vardır ve o da şudur:

-"bütün giritliler yalancıdır" önermesinin tersi
-"bütün giritliler doğrucudur" değildir. doğrusu
-"en az bir giritli vardır ki, doğrucudur" olması gerekmektedir

her kelimesinin tersinin en az bir cümlesi olduğunun keşfinden sonra matematikdeki bu tıkanıklık aşılmış, ve aslında epimenides paradoksunun gerçekte bir paradoks olmadığı ortaya çıkmıştır.

bu bilgi ışığında değerlendirdiğimizde, "bütün giritliler yalancıdır" önermesi yanlışsa, "en az bir giritli doğru söyler" önermesi doğrudurya şundadır ya bunda. bunlardan birinin epimenides olması mümkün olduğundan, paradoks ortadan kalkar.