Tarihin En Eski ve En Önemli Tıp İçerikli El Yazmalarından Biri: Ebers Papirüsü

Antik tıbbın en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilen, tarihin en eski sağlık içerikli el yazmalarından biri Ebers papirüsü.
Tarihin En Eski ve En Önemli Tıp İçerikli El Yazmalarından Biri: Ebers Papirüsü

m.ö 1550 yıllarda yazıldığı bilinen bu eser ismini bu eserin keşfedilmesini sağlayan antik mısır bilimcisi george ebers'ten almaktadır.1862 yılında bir mezar içerisinde bulunan bu eser 1872 yılında bir koleksiyoncunun açık arttırmasında satışa sunulmasından sonrasında ebers'in yardımcısı herr gunther'in maddi yardımı sayesinde bu papirüsü satın almasıyla birlikte ismiyle sıklıkla anılıyor ve öyle de kalmış oluyor. ilk kez 1890 yılında heinrich joachim tarafından almancaya çevrilen eser, pek çok kişi tarafından da çeviri ve düzenlemeye maruz kalmıştır. 1913 yılında karışık yapısından arındırılmak maksadıyla 877 paragrafa bölünen papirüs 1930 yılında da ingilizce tercümesine kavuşmuştur. 


o dönemki diğer papirüsler ile kıyaslandığında oldukça uzun olan ebers papirüsü yaklaşık 20 metre uzunluğa ve 30 cm genişliğe sahiptir. bölüm başlıklarının kırmızı konu içeriklerinin ise siyah renk mürekkep ile yazıldığı bu papirüs günümüzde leipzig üniversitesinde muhafaza edilmektedir. arkasında yer alan el yazması takvim sayesinde yazıldığı sene hakkında bir şüphe bulunmaması oldukça büyük bir önem taşımaktadır. ancak buna rağmen mevcut eserin bir kopya olarak yazıldığını gerçek ilk yazılan versiyonunun ise 1200'lü yıllarda yazıldığını savunan bir kesimde bulunmaktadır. 876 adet reçetenin bulunduğu eserde pek çok hastalık ve tedavi vaka çalışmalarına detaylıca yer verilmiştir. ayrıca tedavilerinin bulunamadığı yada yetersiz kaldığı düşünülen hastalıklar içinde 12'ye yakın büyü ve sihir içerikli yazının olduğu da yapılan çevirilerde ortaya çıkmıştır. 

yenen ilaç formu dışında krem ve lapa tipi tedavi reçetelerinin de bulunduğu ebers papirüsünün içerisinde yer alan hastalıkların ana başlıkları şunlardır:

hastalıklardan önce papirüsün ilk paragraflarında tedavi, teşhis ve sihir ile alakalı bilgilendirici yazılar bulunmaktadır. sonrasında ise sırasıyla mide hastalıkları ve bağırsak parazitleri, dermatolojik rahatsızlıklar, anüs ve sindirim sistemi, mide hastalıkları, kalp sağlığı, migren, idrar yolları enfeksiyonları, öksürük tedavisi, saç hastalıkları, yanık yaralanmaları, diş tedavisi, diyabet, depresyon gibi psikolojik sıkıntılar, solunum yolları rahatsızlıkları gibi pek çok hastalık ve tedavisine detaylıca yer verilmiştir. bunun dışında hastalar için yazıldığı düşünülen bazı ilaç reçetelerinin yapımı ile ilgili tariflere de papirüsün içeriğinde rastlamaktayız.

almanca versiyonundan ingilizceye çevrilmiş halinin pdf linki