Pek Çok Teknolojiyi Borçlu Olduğumuz Zamanının Ötesindeki Dahi: Nikola Tesla
nikola tesla; bir zamanlar kablosuz elektrik üzerinde çalışmalar yapan, edison'un ölüm döşeğindeyken yaptığı "gel helalleşelim" teklifini "boş laf dinleyecek vaktim yok. o süre içinde icat yaparım!" diyerek tokat gibi reddeden bir sırp mucit.
zamanının çok ötesinde bir dahiydi, insanın tüylerini diken diken eden türden bir hayat hikayesi var. tesla'nın asıl hayali, elektriği kablolara ihtiyaç duymadan herkese ulaştırmaktı. bir enerji kaynağından çıkan elektrik, havada süzülerek tüm evlere kablosuz bir şekilde ulaşacaktı, ütopya gibi bir hayaldi ve tesla bunu gerçekten başarmak üzereydi.
wardenclyffe kulesi, tesla’nın bu çılgın projesinin merkez üssüydü. new york’ta diktiği bu kule, enerjiyi toprağa ve atmosfere yayarak kablosuz iletim yapacak şekilde tasarlanmıştı. yani amaç; kablo olmadan, sınırsız enerji verebilmekti! tesla'nın sistemi, toprağı ve atmosferi bir nevi dev bir iletken olarak kullanıyordu. kule, yer altına yerleştirilen özel metal plakalar ve yukarıya doğru yayılan dev bir antenle enerjiyi yayacaktı. bu enerji, radyo dalgaları gibi atmosferde dolaşacak ve uygun alıcılarla evlere, fabrikalara, hatta şehirlerin en ücra köşelerine ulaşabilecekti.
tesla, elektriğin sınırsız bir kaynak olduğuna inanıyordu ve bunu herkese eşit bir şekilde sunmayı hayal ediyordu. tesla, küçük çaplı denemelerde enerjiyi metrelerce uzağa kablosuz iletebiliyordu. ancak daha büyük çapta işler için devasa yatırım gerekiyordu. bu işin arkasında büyük bir sorun vardı: para ve güç. tesla’nın yatırımcısı j.p. morgan, bu işten para kazanamayacağını anladığında desteğini çekti, neden? çünkü tesla’nın hayalindeki sistemle enerji ücretsiz olacaktı. kapitalizmin böylesine cömert bir hayali kucaklaması elbette mümkün değildi. morgan, “bedava elektrik mi? eeee biz buradan nasıl para kazanacağız?” diyerek projeyi baltaladı.
tesla'nın bu denli zeki ve başarılı bir mucit olmasına rağmen beş parasız bir şekilde göçüp gitmesi işte bu yüzden, vizyonu büyüktü ama ne yazık ki cebine doğru düzgün para girmedi ve o dönem insanlar tesla’nın kıymetini anlayamadı. hayatı boyunca elektrikten robotlara, uzaktan kumandadan radar sistemlerine kadar birçok alanda çığır açtı ama yine de gereken desteği bulamadı, çünkü para odaklı bir insan değildi ve yatırımcılar, para kazanamayacakları projelere yatırım yapmıyordu. edison eğer tesla'ya karşı bu kadar düşmanca davranmasaydı, belki her şey bambaşka olacaktı. edison'un ölmeden önce tesla’yı yanına çağırıp ondan af dilemek istediği söylenir, ama tesla, bu çağrıyı reddetmiş. belki de yıllarca gördüğü muamele, üzerine oynanan oyunlar, onu bu affı kabul etmeye yanaştırmadı. tesla, vizyonu geniş olduğu kadar gururlu bir insandı. insanlığın faydasına olan bir hayalin para uğruna gömülmesini hazmedemedi belki de.
günümüzdeki birçok teknolojiyi tesla'ya borçluyuz
* tesla’nın kablosuz elektrik vizyonu, bugünkü kablosuz şarj teknolojisinin temelini oluşturdu.
* wi-fi ve bluetooth gibi kablosuz iletişim teknolojilerinin temeli tesla’nın enerji iletimi üzerine çalışmalarıyla atıldı.
* tesla'nın elektromanyetik dalgalar üzerine yaptığı çalışmalar, radar teknolojisinin temelini attı.
* tesla'nın indüksiyon motoru, bugünkü elektrikli araçlar ve cihazlarda kullanılıyor.
* neon ve floresan ışıkların geliştirilmesinde öncü oldu.
* radyonun temelini attı.
* kablosuz enerji transferi çalışmaları, uzaktan kumandalı cihazların öncüsü oldu.
tüm bu yaşananlardan sonra, yalnız başına, new yorker oteli'nin bir odasında, cebinde beş kuruş olmadan hayata gözlerini yumdu.