Osmanlı Padişahı Genç Osman'ın Halk İsyanıyla Katledilişinin Dramatik Hikayesi

genç osman, osmanlı'nın gördüğü en dramatik olayı yaşamıştır. büyük kararlar almış ama altında ezilmiştir. cesaretin kaybettirdiği de oluyor demek ki.

isyan ihtimaline rağmen yeniçeriyi kaldırmak için hac bahanesiyle anadolu'ya gitmek isterken başlayan isyan padişahın en güvenilir iki adamının kellesini istedi. osmanlı'da böyledir. padişah bir karar alır, kararı uygulayan paşalar isyan çıktığı vakit "kararları padişahın aklına sokmakla" suçlanır. ve bedel olarak padişahın aldığı kararları uygulayan bu paşalar isyancılar tarafından istenir. padişah, kendi kellesini kurtarmak için "nizam bozulmasın" ayağına masum paşaları isyancıların önüne atar. isyancılar paşaları parçalar. mecazi anlamda değil, gerçekten parçalar. isyan biter. isyancılara mevki verilir. nihayetinde padişah gücünü topladığında isyancıların da defteri düzülürdü.

1622'de de böyle oldu. isyan başlayınca, isyancılar padişah genç osman'a "yeniçeriyi kaldırmak fikrini kabul ettirdiği için padişah'ın hocası ömer efendi ve dilaver paşa'yı ister. genç osman'ın yanında bulunanlar da "kl taifesi toplandığında istediklerini alırlar, istediklerini verin" deseler de genç osman "evvel sizi, sonra onları kırarım" diyerek reddeder.

isyancılar saraya dayanıp önce birinci, sonra ikinci ve en son üçüncü avluya girince "sultan mustafa'yı isteriz" diye bağırmaya başlar. mustafa, padişah genç osman'ın babası sultan ahmet'in üvey kardeşidir. asiler, genç osman'ı devirmeyi akıllarına koyunca, işlerin kötüye gittiğini anlayan genç osman yeniçeri ağası ali ağa'ya sığınmak üzere ağa kapısına gider.

ali ağa asileri dizginlemek için padişahın isteklerini iletmeye gider, fakat şehzade mustafa'nın annesi oğlunu tahta geçirme fırsatını tepmez. isyancılara türlü vaatler verir. isyancılar konuşmaya gelen ali ağa'nın lafını dahi bitirmesine müsaade etmeden onu öldürür ve daha sonra genç osman'ın yerini bulurlar.

padişahı alıp sokakta bulunan atın üzerine koyup yürümeye başlarlar ve sultan'a türlü hakaretler ederler. veziriazam hüseyin paşa "sultan ocağınıza sığındı, mertlik sizindir, ona bunları reva görmeyin" diye ortaya çıksa da, katledilir. daha sonra padişahın yanına sokulan bir asi bacağını sıkıp canını acıtınca, ağlamaklı bir sesle "be hey melun, padişahınız değil miyim, nedir bu ettiğiniz cefa" diye haykırsa da nafile, asiler zulmü sonlandırmaz ve ortaya camiye götürürler sultanı.

sultan mustafa, asilerin karşısına çıkarılır ve padişah olarak tanınır. annesi hatta şuan kösem dizisinde de karakter olarak canlandırılan "halime sultan" derhal davut paşa'yı veziriazam yaptırır. karşılığında oğluna rakip istemediğinden devrik padişahın katlini ister. fakat asiler buna yanaşmaz. devrik sultanı görmek isteyince davut paşa genç osman'ı caminin penceresinden asilere gösterir.

genç osman, caminin içinde bulunan isyancılara "bilmeden size cefa ettimse affeyleyin, siz etmeyin. görün dünyanın halini, dün cihan sultanı idim bugün üryan kaldım. hangi padişahın kulları ona böyle ihanet ettiler." diye yalvarır. ama nafile, davut paşa elinde bulunan kementi padişahın üzerine atar. genç osman "be hey gafil, ben sana neyledim. iki defa katli gereken suçunu affeyledim. öldürmedim. sana memuriyet verdim. bana düşmanlığın nedir." diye isyan eder. sultan mustafa'nın annesi halime sultan "siz bilmezsiniz bu ne yılandır, buradan sağ kurtulur ise bizden, sizden kimseyi komaz" diye çıkışır.

genç osman asilere "benim sipahi ağalarım ve yeniçeri ihtiyarlar, babalarım! gençlik belasıyla münafık sözüne uydum. beni bu hakaretle götürmeden keşke orada öldürseniz. ya beni istemez misiniz?" diye haykırır. asiler "seni istemeyiz" deyince "o vakit katle razı değilseniz beni mustafa'nın odasına hapsedin." diye yalvarır.

bir gün boyunca sultan ve asiler camide kalır. veziri azam davut paşa yeniçeri asilerine "burası camidir, hapishane değildir. yedikule'ye götürelim ne olacaksa orada olsun" deyince padişahı hakaretler içinde yedikule'ye götürürler. kalabalık dışarıda kalınca davut paşa ve adamı ömer ağa ile birlikte birkaç kişi kapıyı kapatır. derhal genç osman'ın üzerine atılırlar ve boğuşma başlar. kilindir uğrusu isimli asi padişahın hayalarını sıkınca kementi boğazına geçirme fırsatı bulurlar ve devrik padişahı büyük bir vahşetle boğarlar. halime sultan'ın isteği üzere genç osman'ın kulağı kesilir ve kendisine götürülür. başka bir asi ise çıkarmak için uğraşmadan parmağını keserek yüzüğünü alır genç osman'ın...

tarihçi peyuçlu şöyle anlatır

"sultan mustafa çeşitli görüşte toplulukların birbirine kenetlenmesi üzerine tahta çıkmıştı. bu yüzden hemen alem fitne ve fesatla doldu. nice kimselerin evi yağma edildi, nice kimseler zamanın ağası iken bir lokma ekmeğe muhtaç oldu ve nice eşkıyanın eline nice mal geçti. davut paşa halkın gönlüne gireyim ve veziriazamlıkta kalayım deyu herkese ne isterse verdi, ne tereddüt etti ne de çok gördü. devletin malı tükenince sıra vakıflara geldi, ne mütevellilik kaldı ne nazırlık... hepsi kayrılan kimselere dağıtıldı gitti. ne şeriata ne vakıf şartlarına uyuldu. garip ve uydurma hizmetler buldular ve bu yüzden reaya ve fukaranın bağrını deldiler."

istanbul'da yaşanan karmaşa dinmedi. davut paşa da, bir noktadan sonra ipleri eline alamadı. üstelik anadolu'da ve trablus'ta yeniçerilerin adı "padişah katili" diye çıktı. yeniçeriler durumun aleyhlerine dönmesi üzerine padişaha çıkıp, genç osman'ı katledenlerin katlini istedi. sultan mustafa da bunun üzerine davut paşa ve adamlarının katline ferman verdi. meydanda başı kesilmek üzere cellat önüne gelen paşayı sultan'ın kız kardeşi olan hanımının para verdiği askerler kurtardı.

olayın ardından destekçileri davut paşayı yeniden veziri azam yaptırmak istedilerse de yeniçerinin önde gelenleri padişahtan yeni bir ferman aldılar ve bunun üzerine paşa'nın yanında kimseler kalmadı. davut paşa ferman üzere yedikule'ye, genç osman'ı katlettiği odaya hapsedildi ve genç osman'ın idamından 7 ay sonra, genç osman'ı katlettiği kementle boğularak öldürüldü.