Koca Koca Uçakların Nasıl Havada Kaldığını Açıklayan Olay: Airfoil

daniel bernoulli'nin formülize ettigi doga yasasinin, belki de en yararli ve görkemli mühendislik ve teknoloji yansimasidir aerofoiller.

bernoulli, cok sayida söyleminin yaninda, sürekli akis olan bir sistemde, herhangi bir kontrol kesitine giren debi ile cikan debinin degismezligini de anlatir.

bu onemli kaide, ucagin kanatlarinin ön tarafindan giren birim zamandaki hava miktarinin (bkz: debi), arka taraftan yani kanadi terkettigi noktadan gecen hava miktarina esit olmasi gerektigini ongorur.

oyle de olmasi gerekir elbette. fakat, mühendisler bu kaideyi avantaja cevirmek adina kanadin ust yuzeyinde basitce bir bombe vermek sureti ile havanin kat edecegi yolu uzattilar. boylece ust yuzeydeki havanin, alt yuzeyde daha kisa yoldan giden havaya yetismek icin hizini arttirmasi gerekti. sisteme giris cikis debileri esit olmaliydi cunku.

bu doganin yasasidir sonucta.

hiz arttiginda yine bernouilli amcaya gore basinci azalir. kanadin ust tarafinda, alt kisma gore cok alcak basinc olustugu icin, kanatta her madde gibi basincin yuksek oldugu yerden dusuk oldugu yere dogru hareket eder.

yani yukari dogru.

bunu, evinizde basit bir deneyle gozlemleyebilirsiniz canlar.

bir adet mendili, iki parmaginizla tutup alt dudaginiza, mendil asagi sarkacak sekilde tutun. sonra ileri dogru uflemeye baslayin. mendilin asagi sarkan kismi, havanin hizli estigi yere dogru havalanacaktir.

hiz arttiginda basincin azalmasi gercegine gundelik hayatlardan ornekler verelim.

herhangi bir boru sisteminde kalan gazi disari tahliye etmek isterseniz, cikis deliklerine paralel olacak sekilde yuksek hizli hava estirin. icerideki gaz disariya tahliye olacaktir.

kücük bir cocukken, hizli giden arabadan ya da trenden kafanizi disari cikarmayi denemissinizdir. afacanlik basa bela neticede.

bu tecrube esnasinda, nefes almanin normale gore zorlastigini, hayretler icinde hissetmis olmalisiniz. sebebi, akcigerlerimizin havayi iceri cekmek icin genisleyerek icerideki basinci dusurme prensibini kullaniyor olmasi, ve lakin dis ortamda hizi artmis havanin basinci da nispeten cok dusuk oldugu icin akcigerlerin yeteri kadar yaratamadigi basinc farki nedeni ile iceri az miktarda hava girmesidir.

ilk tecrube ettigimde cok korkmustum. bi panik havasi hasil olmustu.

doganin yontemlerini ve calisma seklini anladikca, korku, yerini hayranliga birakir.