Kemal Derviş'in 2015'te Bugünleri Adeta Önceden Gördüğü Röportajda Söyledikleri
Peşin not: Bu yazı 2020 tarihlidir.
sene 2015: kemal derviş, ahmet hakan'a çıkar ve kendisine şu sorular sorulur
ahmet hakan: kemal bey, şu anda türkiye bir kriz yaşıyor mu sizce?
kemal derviş: hayır. 2001 zamanına benzeyen bir kriz yok ve olmayacak. biraz şimdi riske giriyorum. belki bazı chp'li dostlarım "nasıl olmayacak" diyecekler ama. önümüzde bir finansal bir kriz görmüyorum.
ah: ne yaşayacağız peki?
kd: eğer bir değişiklik olmazsa, yavaş büyüme, yavaş büyümeye rağmen oldukça yüksek bir hayat pahalılığı ve enflasyon, işsizliğin yavaş yavaş, hızlı değil, yavaş yavaş artması ve dünya yarışmasında türkiye'nin yavaş yavaş adım adım geride kalmasını yaşarız. ha çok büyük hata yapılırsa, tcmb'nin, ki nispeten özerk hala, bence iyi çalışıyor tcmb. saygın bir ekip çalışıyor orda. o tamamen darmadağın olursa, ekonomi yönetimine bambaşka bir yönetim gelirse, sayın babacan'ı takdir eden bir insanım, ciddi bir insan, maliye bakanlığı da yaptı, şimdi seçimde her şey söyleniyor ama ben kampanya içerisinde değilim. dediğim gibi sadece kendimi temsil ediyorum şu anda.
ah: bambaşka bir ekip gelirse diyorsunuz?
kd: sayın babacan dünyada saygınlık gören, işini mesleğini çok iyi öğrenmiş, rakamları iyi bilen saygın bir insan. hamasetle ekonominin olmayacağını biliyor. ama bütün bunları kaybedersek yani daha da kötüye gidersek, o zaman tabii her şey olabilir. ama şu anda bir kriz, birden bire büyük bir devalüasyon, bir para kaçışı, öyle bir şey görmüyorum. ama hızlı büyümeyi de katiyen görmüyorum bu idareyle.
ah: o zaman adım adım hayatın pahalılaştığı, işsizliğin arttığı, alım gücünün azaldığı, bunları yavaş yavaş hisseden bir türkiye tablosu.
kd: evet ve başka ülkelerin, biz onları yakalayalım derken, başka ülkelerin bizi yakalayıp bizi geçmesi. ve o güzel 2023 hedeflerinin tamamen kaybolması, imkansız hale gelmesi.
Mevzubahis Tarafsız Bölge yayını
işte ekonomi bilimiyle kâhin olamazsınız ama elinizdeki verileri şeffaf, dürüst ve bilim ışığında yorumlarsanız geleceği görmekte de zorluk çekmezsiniz.
derviş'in açıklamasında şuraya dikkat: "bence iyi çalışıyor tcmb. saygın bir ekip çalışıyor orda. o tamamen darmadağın olursa, ekonomi yönetimine bambaşka bir yönetim gelirse (devamı ikinci cevapta geliyor) o zaman tabi her şey olabilir."
dikkatinizi istirham ediyorum. derviş "o zaman tabii her şey olabilir" diyor. "her şey."
peki 2015'te bu derviş açıklamaları ile, izleyen 5 yıllık süreçte neler olmuş?
derviş'in söyledikleri gerçekleşmiş mi?
1. bir kere tcmb başkanı çetinkaya, rte tarafından görevinden alınmış.
2. ikincisi, çetinkaya döneminde merkez bankasında yönetici pozisyonundaki tüm yönetim de görevlerinden alınmıştı. bunlar çok saygın isimlerdi. özellikle doçent doktor ali hakan kara, dünya tarafından takip edilen bir ekonomistti.
3. derviş'in övdüğü babacan'a ne olmuş? istifa edip kendi partisini kurmuş.
4. ekonomi yönetimine kim gelmiş? damat bakan albayrak. birçoğunuz baştan olumsuz düşünse de, aslında kendisine karşı ekonomi çevrelerinde ilk başta kredi verilmişti. çünkü rte'yi hiç değilse damadın bazı konularda ikna edebileceği konuşuluyordu. ancak bu hayaller de suya düştü. umut fakirin ekmeğidir ne de olsa.
5. işsizlik, enflasyon, büyüme rakamlarını burayı rakama boğmak için yazmıyorum. işsizliği çevrenizden (belki kendinizden), enflasyonu hayat pahalılığından, büyümeyi ise hiç kimsenin iş yapamamasından biliyorsunuz nitekim. özetle hepsi derviş'in belirttiği şekilde ilerlemiş. bunların rakamsal karşılıklarını tüik'in internet sitesinden öğrenebilirsiniz. bu arada, tüik sitesinin arayüzünün bu kadar kullanışsız olması tesadüf mü? değil, insanlar rakamlara ulaşamasın diye özellikle böyle son derece kullanışsız bırakıyorlar.
6. derviş dışında ne olmuş? tarihin en kuvvetli krizine girmişiz. bizzat bakan albayrak söylüyor.
7. son olarak da dolar kurunu verelim. yukarıdaki röportaj 25 mayıs 2015'te yapılmış ve o gün kur 2.60'mış. bugün 3 mayıs 2020, ancak son işlem günü 30 nisan. dolayısıyla 30 nisan 2020'de dolar kurunu alacak olursak, bu değer tcmb'ye göre 6.98 olmuş. yani dolar kuru yaklaşık 5 senede %168 artmış. dikkat, sadece artışı bu. iki değeri oranladığınızda %268 çıkar. peki maaşınız ya da herhangi bir geliriniz bu kadar arttı mı? hayır. işte size hayat pahalılığının nedeni.
tüm bunlardan sonra da dolar kuru şu olmuş, borsa şöyle olacak falan... bırakınız. bindik bir alamete, gidiyoruz kıyamete...
İyisiyle Kötüsüyle Türkiye'nin 2001 Sonrası Ekonomisinin Mimarı: Kemal Derviş
