İkinci Dünya Savaşı'nda Görev Alan En Özel ve En İlginç Askeri Birim: Hayalet Ordu

ikinci dünya savaşı, bir sürü cesaret, kan, gözyaşı içeren hikayelerle dolu. ama romalılar bakınız: savaşta sahada öyle bir ekip vardı ki, düşmanı kandırmak için ne silah, ne mermi, ne de kas gücü kullandılar. onların silahı? yaratıcılık, tiyatro ve biraz da absürtlük! tarihte okumayı en sevdiğm zamanlardan biri olan ikinci dünya savaşı'nın bence en özel askeri birimlerinden: hayalet ordu'yu anlatmak istiyorum.

1944’te, müttefikler avrupa’da nazilere karşı avantaj kazanmak için her türlü numarayı deniyordu. çünkü artık almanya savaşı kaybettiğini biliyor ve sahadaki fanatik askerleri ile dayanmaya çalışıyordu. adamları bombalıyorsun daha yok mu? diyorlar. etraflarını çeviriyorsun, çekirge yiyip direniyorlar falan. özellikle avrupa ortasında fanatik leibstandarte adolf hitler askerleri. işte tam bu sırada, abd ordusu "hadi, düşmana troll'lük yapalım" diyerek 23. özel birlikler karargâhı’nı, yani nam-ı diğer hayalet ordu’yu kurdu. bu ekip, savaşın en büyük sihirbazlarıydı ama şapkadan tavşan çıkarmak veya tavşandan şapka çıkarmak yerine, koca orduları "yoktan var ediyor"lardı. toplamda 1.100 asker ve subaydan oluşuyordu ki bunların çoğu aslında profesyonel askerlerden oluşmuyordu.

peki, kimdi bu hayalet ordu? 

rambo gibi kaslı askerler mi? hayır! ressamlar, reklamcılar, tiyatrocular, ses teknisyenleri, film seti tasarımcıları ve birkaç tane zihni sinir kalitesinde mucit! hatta aralarında moda tasarımcıları bile vardı. naziler tank beklerken karşısına paleti boyayla çizilmiş şişme tanklar, hoparlörden gelen "broom broom..." sesleri ve kartondan falan uçaklar çıkıyor. savaş mı, yoksa hollywood seti mi, belli değil.

bu hayalet ordu`’nun görevi, sahte bir orduyu gerçek gibi göstererek düşmanı yanlış yönlendirmekti. şişme tanklar, sahte uçaklar, hatta ahşap top bataryaları bile kullanıyorlardı. "şu müttefiklerin devasa ordusunu ne yapacağız hans kardeşim, biz bittik :((" dedirtip, nazileri yanlış yere yolluyorlardı. bir nevi, savaşın en büyük catfish operasyonu! bir keresinde, ren nehri yakınında 20.000 askerden oluşan sahte bir ordu yarattılar. gerçekte? 1.100 kişi, birkaç şişme tank ve bolca hayal gücü kullandılar.

mesela yarattıkları ordulardan bir bukle

tabii ki, bu iş sadece şişme oyuncaklarla bitmiyordu. ses efektleri de cabası. hayalet ordu, dev hoparlörlerle tank gürültüleri, asker bağrışmaları, hatta "hey, john, mermiyi lazım!" tarzı telsizle sahte konuşmalar yayınlıyorlardı. naziler telsizden bunları duyunca, "aman, müttefikler buraya yığılmış!" diye panikliyordu. oysa john, mermiyi uzatmak yerine muhtemelen toz kahvesini yudumluyordu.

bir de görsel şov vardı. hayalet ordu’nun elemanları, üniforma değiştirip sahte komutan rolü yapıyor, köy kahvelerinde "gizli" planları yüksek sesle tartışıyordu. casusların cirit attığı londra'da falan "amcaoğlu orduda görevli, şurda toplanıyorlarmış", "evet, yarın şu köprüye saldıracaklar" diye casusları fişekliyorlardı. naziler de bunu yiyip yanlış yere tank ve asker yolluyordu. hatta bazen bu sahte subaylar, kasıtlı olarak düşman casuslarının görebileceği yerlerde harita açıyor, ama haritanın üzerinde sahte hedefler işaretli oluyordu.

bu ekibin en komik yanı, her şeyin absürt derecede riskli olmasıydı. düşmanın ortasında duruyorlardı amaher şey illüzyondan ibaretti. ancak hayalet ordu, bu riskleri göze aldı ve tam 20’den fazla operasyonda düşmanı kandırmayı başardı. naziler, şişme tanklara ateş açarken, gerçek müttefik birlikleri başka yerden sinsi sinsi ilerliyordu.

en üzücü detaylardan biri ise hayalet ordu üyeleri, savaş bittiğinde yıllarca bu görevlerini resmen açıklayamadılar. çünkü operasyon hâlâ "gizli" olarak sınıflandırılmıştı. 40 yıl boyunca adamlar tarihin en büyük troll'lüklerinden birinin keyfini sürememişler. yani, yıllar boyunca "savaşta ne yaptın?" sorusuna, "abi ben askerde kantinciydim. sosisli, mountain dew falan sattım işte..." demek zorunda kalmışlar.

hayalet ordu’nun hikayesi, savaşın sadece cesaretle değil, zekâ ve mizahla da kazanılabileceğini gösterdi. onlar, düşmanı kandırmak için palet sesi taklidi yapan, sahte telsiz konuşmaları yazan ve şişme tankları sevgiyle şişiren bir avuç çılgın sanatçıydı. polis akademisi'ndeki michael winslow gibi adamlardan oluşuyordu. savaş bittiğinde bu ekip sessizce dağıldı, ama etkileri hâlâ konuşuluyor. hollywood'un bu heriflerin filmini halen çekmemiş olmasına bayağı şaşırıyorum şişme tankları oynatacak bir cgı bütçesi bile lazım değil. şişir çek filmi.

bu heriflerin efsane operasyonları

ren nehri "balon ordusu" (mart 1945)
gerçek müttefik birlikleri ren nehri’nin kuzeyinden saldırı hazırlığındaydı. hayalet ordu ise güneyde 20.000 kişilik sahte bir kuvvet varmış gibi yaptı. şişme tanklar nehrin kıyısına dizildi, hoparlörlerden tank paleti sesleri yankılandı. almanlar güneyi savunmak için birliklerini kaydırınca, gerçek saldırı kuzeyden geldi ve cephe düştü. kısacası, naziler balonlara ateş açarken, müttefikler köprüden geçti.

metz tiyatrosu (eylül 1944) 
fransa’nın metz bölgesinde almanlar güçlü bir savunma hattı kurmuştu. hayalet ordu, gece yarısı sahte telsiz konuşmaları ve araç gürültüleriyle "büyük bir zırhlı tümen" geliyormuş izlenimi yarattı. sabah olduğunda almanlar, karşılarında 5-6 tank ve bir avuç adam görünce şok oldu. en komiği, alman propaganda raporlarında bu hayali tümen "çok tehlikeli" olarak tanımlandı.

viersen operasyonu, savaştaki son dakika golü (mart 1945)
savaşın bitmesine haftalar kala, müttefikler almanya içlerine ilerliyordu. hayalet ordu, viersen yakınlarında dev bir kamp kurmuş gibi yaptı: çamaşırlar asıldı, sahte mutfak dumanı tüttü, asker gibi giyinmiş sanatçılar köy kahvelerinde "yarın şurayı vuracağız" diye bağıra çağıra konuştu. almanlar o kadar inandı ki, topçu birliklerini yanlış noktaya yığdılar. sonuç? müttefikler gerçek saldırıyı başka bölgeden yapıp hızla ilerledi.

operation bodyguard patton’un hayali ordusu
işte bu favori operasyonlarımdan. normandiya çıkarmasından önce müttefikler, almanları “asıl çıkarma calais’den yapılacak” diye kandırmak istiyordu. general george s. patton, sahte ordunun başına "atandı". hayalet ordu’nun görevi, bu hayali orduyu öyle inandırıcı yapmak ki, alman casusları rapor yazarken bile “burada kesin binlerce asker var” desin. burada çok yazmamayım zaten operation bodyguard başlığında okuyabilirsiniz.