Gülümseyerek Tehdit Etmenin İnce Sanatı: Psikopat Nezaketi

dışarıdan bakınca aşırı kibar, ölçülü ve nazik görünen ama altında ince bir tehdit barındıran, karşı tarafı tedirgin eden bir nezaket türüdür psikopat nezaketi.

hani birine gülümseyerek "kardeşim rica ediyorum, beni üzme!" dendiğinde o işin şakaya gelmeyeceği hissedilir ya, işte tam olarak buna denir psikopat nezaketi. lafın arasında gözdağı vermek, tehdit etmek ya da rest çekmek için kullanılan ince işlenmiş bir sanattır. karşındaki kişiye hem nezaket göstermiş olursun, hem de huzursuzluk verirsin. bu tip nezaketin günlük hayatta bolca örneği vardır.

* mesela bir esnaf "ben kimseyle kötü olmak istemem, ekmeğimizin peşindeyiz." dediğinde, aslında "beni fazla zorlama, yoksa işin içinden çıkamayız, çarşı karışır!" demek istiyordur. ama bunu öyle bir nezaketle söylüyordur ki, adama "hayırdır?" mı yoksa "eyvallah!" mı diyeceğini bilemezsin.

* diyelim ki iki kişi arasında gerginlik var, üçüncü bir kişi olaya girip gülümseyerek “gençler, herkes sakin olsun, burada tatsızlık çıkmasını kimse istemez. herkes kendine dikkat etsin, sonra üzülmeyelim!” diyor, emin olun ki bu laf, kendini yırta yırta "ya sakin olun" diye bağıran 10 kişiden daha etkili olur.

* "sen bilirsin tabii ama yanlış bir şey olursa üzülen ben olmam!" gibi cümlelerde kelimeler kibar, ses tonu sakin, yüz ifadesi de genellikle gülümsemelidir ama içinde hafif bir soğukluk barındırır. işte bu yüzden psikopat nezaketi etkili bir sanattır, insanlar tehdit edilmezler ama tehdit edilmiş gibi hissederler.

insanlar en çok belirsizlikten korkarlar. açık bir tehdit geldiğinde ona karşı bir tepki verilebilir, ama bu tarz kibar tehditlerde ne yapacağını bilemezler. karşıdaki kişi sana bir şey mi ima etti, yoksa gerçekten öylesine mi konuştu? işte bu belirsizlik psikopat nezaketini güçlü kılar. bazı insanlar bu yöntemi bilinçli olarak kullanır, bazıları ise doğuştan gelir. doğrudan bir saldırıya geçmeden üstünlük kurmanın en ince, en zeki ve en ustaca yöntemidir. bu, aslında bir tür iletişim mühendisliğidir. hem karşındaki kişiye bir mesaj vermek istersin hem de bunu o kadar kibarca yaparsın ki, karşı tarafın sana sinirlenmeye hakkı bile olmaz.

mesela biri sana "herkesin bir bildiği var tabii." dediğinde, ilk başta sıradan bir cümle gibi gelir ama birkaç saniye sonra fark edersin ki aslında "senin dediğin pek mantıklı değil ama neyse!" demek istemiştir. psikopat nezaketi, sadece sözcüklerden ibaret değildir ve ses tonunun ayarlanması, ufak mimikler, kullanılan vurgu ve hatta cümlelerin arasına bırakılan ufak duraksamalar bile bu sanatın bir parçasıdır, bazı kelimeler hançerden keskin olabilir. seni kibarca uyarırken, gerekirse seni orada mahvedebileceğini hissettirmek ama bunu hiçbir zaman açıkça söylememek tam bir ustalık işidir.

hepimiz zaman zaman bu sanatı kullanırız. çünkü bazen mesele; haklı olmak değil, haklı kalabilmektir. psikopat nezaketi, işte tam da bunu sağlar.