Coca-Cola ve Ford'un Logosunda Kullanılan Fontlar Neden Birbirine Çok Benziyor?
şimdi size ilginç bir bilgi vereceğim. hemen hepimiz coca-cola ve ford markalarının logosunu görmüştür. içimizde dikkatli olanlar bu iki yazı tipi arasındaki benzerliği fark etmiştir.
aslında bu doğrudur, iki şirketin logosu da aynı yazı fontunu kullanmaktadır. bu yazı tipinin tarihi ise çok eskilere, amerikan iç savaşı'na kadar dayanır.
şimdi biraz hafızanızı yoklayın. amerikan iç savaşını anlatan bir film izliyorsunuz. ordugah kurulmuş, sabahın ilk saatlerinde konfederasyon askerleri kuzeylilere saldıracak. o esnada çadırındaki gaz lambasının altında yeşil gözlü bir asker nişanlısına mektup yazıyor:
"sevgili abigail,
seni çok özledim. eliot amcam nasıl? çiftlikte her şeyin yolunda olmasına sevindim. yüzbaşı james pek yakında savaşın biteceğini söylüyor. korkuyorum abigail; hayır sevgilim hayır, ölümden değil... sadece seni bir daha görememekten..."
sonra ışık kaybolur ve ertesi gün savaş başladığında asıl adamımız kalbine saplanan bir kılıç darbesiyle can verir. ancak abigail kendisine ulaşan mektubu okurken ekranda aşağı yukarı şöyle bir mektup belirir:
ya da böyle
öncelikle bu yazı tipi spencerian script olarak bilinir
1850'den 1925'e kadar resmi belgeler, yazışmalar ve yasal belgeler bu yazı tipiyle yazılmıştır.
o yıllarda amerika nüfusu 17 milyon civarındaydı ve okullarda standart bir yazı tipi öğretilmiyordu. bu iş daha çok yazı yazmayı öğreten kişinin inisiyatifine kalıyordu.
amerikan el yazısını standartlaştırmaya yönelik ilk özgün girişim, 1791'de john jenkins'ten geldi.
jenkins'e göre nasıl düzgün konuşmanın, yani diksiyonun kuralları varsa, yazının da bir standartı olmalıydı. çözüm ise platt rogers spencer isimli bir adamdan geldi.
spencer yazıyı tek tipleştirip estetik bir hale getirmek istedi. aslında bizler bu hamleyi devletleşme ve birlik mücadelesinin bir parçası olarak da yorumlayabiliriz. nihayetinde eğitimde tek tipleşme devletler için gereklidir. mesela bunun bir benzerini de sovyetler yapmıştı ama onu da başka bir yazıda anlatırım.
spencerian, o zamanlar göze hoş gelen, hassas eğimli akışkan kıvrımları nedeniyle değer görüyordu.
bu yazı tipi neredeyse tüm yazım kılavuzları tarafından hemen benimsendi. hatta bu kılavuz kitaplar, erkekler için iyi el yazısının ticari avantajlar sağladığını, iyi eğitimli kadınlar için ise ev içi bir beceri olarak sosyal avantajlar sağladığını savunuyordu.
insanlara yazı yazmayı öğreten spencerian yazı kılavuzları 1848'den itibaren muazzam sayılarda üretildi ve ülke çapındaki okullarda yazı eğitimi için kullanıldı.
amerikan iç savaşı'nın başlangıcıyla beraber, hızla büyüyen işletme okullarında el yazısı kursları kuruldu.
böylece spencerian, 20. yüzyıla kadar amerikan okullarında temel el yazısı biçimi olarak yerleşti. daha sonra bu yazı tipi palmer metoduyla değiştirildi ancak onu da yine bir başka yazıda anlatacağım.