Balın Neden Son Tüketim Tarihi Yoktur?
bal, doğru saklandığında raf ömrü sonsuz olan bir gıdadır.
bal, insanlık tarihinin en eski gıdalarından biri olmasının yanı sıra, doğadaki en ilginç kimyasal mucizelerden biridir. doğru koşullarda (havayla temas etmeyen, serin, kuru ve karanlık ortam) saklandığında, balın raf ömrü pratikte sınırsızdır. bu yüzden arkeologlar, antik mısır mezarlarında 3.000 yıldan eski bal kavanozları bulduklarında içindekinin hala yenebilir durumda olduğunu şaşkınlıkla kayda geçmiştir.
peki balı bu kadar dayanıklı yapan nedir?
bunun cevabı, balın doğal yapısında saklıdır:
• düşük su aktivitesi: bal, çok az serbest su molekülü içerir. bu durum, bakteriler ve mantarların çoğalması için uygun ortam oluşmasını engeller.
• asidik ph: ortalama 3,2–4,5 ph değerine sahip bal, çoğu mikroorganizma için yaşanmaz bir ortam sağlar.
• doğal antibakteriyel bileşenler: arıların salgıladığı enzimler sayesinde balda hidrojen peroksit gibi antibakteriyel maddeler oluşur.
• şekerin koruyucu etkisi: yüksek oranda fruktoz ve glikoz içeriği, mikropları “susuz bırakır” ve hayatta kalmalarını imkansız hale getirir.
bal, bu özellikleri sayesinde yalnızca kendi kendini korumakla kalmaz, aynı zamanda bozulmaya meyilli gıdaları da saklamakta tarih boyunca kullanılmıştır
eski medeniyetlerde bal; meyve, et veya bitki özlerini muhafaza etmek için adeta doğal bir konservasyon sıvısı gibi işlev görmüştür.
bu noktada balın “tek” değil, “nadir” olduğunu belirtmek gerekir. çünkü katkısız tuz ve beyaz şeker bazı doğal gıdalar da neredeyse sınırsız raf ömrüne sahiptir. ancak balın farkı; hem bu dayanıklılığı sağlayan kimyasal yapısı, hem de besin değeri ve aromasını binlerce yıl koruyabilmesidir.
kısacası, bal yalnızca tatlı bir lezzet değil, zaman karşısında kazanılmış bir zaferdir.
