hem üzerinde araçla gidilebilecek, geçilebilecek geçitlerin hem de üzerinde yürümekten keyif alınabilecek patikaların, orman ve dağ yollarının bir listesini yapmam gerektiğini düşündüğüm yollar.

* türkiye'dekiler:

- yürüyüş rotaları:

1. likya yolu:

türkiye’nin ilk uzun mesafeli yürüyüş rotası olan likya yolu fethiye’den antalya’ya giden 540 km’lik parkuruyla ortalama 29 gün süren işaretlenmiş bir yürüyüş rotasıdır. rota boyunca yürüyüşçüler roma yollarından, eski patikalardan ve katır yollarından geçerken sık sık kayalık ve taşlık alanlara denk geldiklerinden dağ bisikleti kullanmaları tavsiye edilmez.
yürüyüş için önerilen zaman ilk ya da sonbahardır. şubat - mart ya da kasım - aralık ayları önerilirken yürüyüşün özellikle yazın yapılması havanın çok sıcak olmasından dolayı tavsiye edilmez. rota boyunca farklı toplu taşıma olanakları vardır. yüzme, kano, yamaç paraşütü gibi aktivitelerde bulunabilir, geceleri köy evlerinde ya da küçük otellerde konaklayabilirsiniz. su kenarlarında kamp yerleri de bulunur.

2. evliya çelebi yolu:

evliya çelebi’nin 1671 yılında çıktığı hac yolculuğunda izlediği güzergahın bir bölümü esas alınarak hazırlanmıştır.
evliya çelebi yolu bisikletçi ve yürüyüşçülerin yanı sıra ata binmeyi sevenlerin de tercih edebileceği, türkiye’nin ilk at binme yolu olan rotasıdır. ata binilen rota yaklaşık 650 km uzunluğunda olup, dinlenme ve ziyaret yerleri hariç yaklaşık 25 gün sürmektedir. eğer bu rotayı yürüyerek tamamlamayı planlıyorsanız, 330 km uzunluğunda olan yürüyüş rotası dinlenme ve ziyaret yerleri hariç 22 gün sürer.
izmit körfezi’nden simav’a kadar uzanan rotanın oluşturulması sırasında evliya çelebi’nin detaylı tasvirleri esas alınmıştır. yol boyunca osmanlı’nın doğduğu ve geliştiği topraklarla birbirinden güzel köyleri görme imkanı vardır. rota genellikle nehirleri, keçi patikalarını ve zaman zaman roma ve osmanlı döneminde yapılmış yolları takip ettiğinden harika manzaralar görmek mümkündür.

3. frig yolu:

üç farklı yerde başlayıp yazılıkaya’da birleşen ve toplam uzunluğu 506 km olan bu yol, frig vadileri arasından geçerek friglerin bıraktığı izleri sürmemizi sağlayan bisiklet ve uzun yürüyüş yoludur. ana teması frig yerleşmelerini birbirine bağlayan antik yollar olsa da, bölgenin doğal, kültürel, jeolojik ve tarihi zenginlikleri rotanın daha keyifli bir hal almasını sağlamaktadır. uluslararası standartlara uygun olacak şekilde düzenlenmiş olan yolda bilgilendirme panoları ve kırmızı-beyaz renkte rota işaretleri bulunmaktadır. bu rotayı yılın her mevsiminde kat etmeniz mümkün olsa da, önerilen mevsimler ilk ve sonbahardır.

4. aziz paul yolu:

türkiye’nin ikinci en büyük uzun mesafeli yürüyüş rotası olan aziz paul yolu, antalya’nın 10 km doğusundaki perge’den başlayıp eğirdir gölü yakınlarındaki yalvaç’ta sona erer. yaklaşık 500 km uzunluğundaki bu işaretlenmiş yolun yürünmesi 27 gün sürmektedir. antalya’nın 80 km kuzeydoğusundaki beşkonak’tan başlayan ikinci kolu, roma antik kenti adada’da ilkiyle birleşir. deniz seviyesinden başlayıp 2200 metreye kadar tırmanan bu rotayı takip edenler, roma yolları, patikalar ve orman yollarından geçerek aziz paul’ün anadolu’daki ilk seyahatinde geçtiği yerlerle ilgili fikir edinirler.

5. pisidya yolu:

pisidya yolu arkeoloji ve doğayı seven gezginler için henüz hazırlanmakta olan bir yol. günümüzde ısparta, burdur ve kuzey antalya’nın sınırları içinde yer alan antik pisidya bölgesinde hazırlanan yol, hem arkeolojik hem de doğal güzellikleriyle yürüyüşçüleri büyülemeye hazırlanıyor. ilk ayağı 250 km’lik bir uzunluğa ulaşan rotanın büyük bir kısmı antik yollardan, halen kullanılan küçük patikalardan ya da orman yollarından geçiyor.
antik pisidya bölgesinde ziyaretçilerini bekleyen çok sayıda arkeolojik alan yer alıyor. pisidya’nın nefes kesen güzellikteki ormanları arasında gizlenmiş olan bu alanlar ziyaretçilerine masalsı bir gezi deneyimi sunuyor. bunlardan bazıları; sagalassos, termessos, pisidya antioch, kremna, adada, selge, pednelissos, amblada, anabura, tymriada, ariassos, pityassus, tarbassus, cretepolis, panemoteichos, kodrula (kaynar kale), prostanna, andeda, ceraitai, comama, seleuceia sidera, pogla, melli, sandalion, etenna, sia, gökbel, kapılıtaş (kapıkaya), hyia, colbasa, kepez kalesi (kartalpınar) ve döşeme boğazı.

6. hitit yolu:

hititlerin başkenti hattuşa, alacahöyük ve şapinuva üçgenini, tarihi güzergahlar göz önünde bulundurularak yeniden oluşturmayı amaçlayan bu rotada eski kervan ve göç yollarından geçen 236 kilometre boyunca işaretlenen 17 yürüyüş parkuru bulunuyor. altı dağ bisikleti rotasının toplam uzunluğu ise 406 kilometre civarında. bu rotayı kış ayları hariç her mevsim yürüyebilirsiniz.

7. karia yolu:

karia yolu, muğla ve aydın illerini kapsayan türkiye’nin en uzun mesafeli -820 km- trekking rotasıdır.
akdeniz ve ege kıyılarından geçen yürüyüş parkuru ana hattı, bozburun yarımadası, datça yarımadası, gökova körfezi ve milas - beşparmak dağları olmak üzere dört ana bölümden oluşuyor. buna ek olarak akyaka – eski hisar (stratonikeia) arasında ‘muğla ve çevresi’ için bir bölüm bulunmaktadır.

- geçitler:

1. kuş yuvası geçidi

alanya'yı hadim - taşkent üzerinden konya'ya, sarıveliler - ermenek üzerinden karaman'a bağlayan karapınar - gümüşkavak yolu üzerindeki geçittir. rakım yaklaşık 1400m. yaklaşık 800 metrelik uçurumun aşağısını görme imkanı yok.

2. erciyes dağı yolu:
erciyes dağı eteklerinde, deniz seviyesinden 2215 m yükseklikte yer alan bir yoldur.

3. sertavul geçidi:
iç anadolu'yu akdeniz'e bağlayan önemli geçitlerden biridir. 1650 rakımlı geçit kışları zor geçit verse de en yakın bağlantı geçitlerinden biridir. toroslarda bulunur. zirve karaman ve mersin il sınırı olarak paylaşılmaktadır

4. ovit dağı geçidi:
rize ile erzurum arasında ikizdere - ispir mevkinde bulunan geçit 2640 rakımdadır.

5. çamlıbel geçidi:
türkiye’nin sayılı yüksek rakımlı geçitleri arasında yer alır. zirvelerinde yılın dokuz ayı kar görmek mümkündür. aynı zamanda zirve ardahan ile artvin illerini birbirinden ayırır. ardahan’dan yola çıkacaklar için kolay, tersi yön olan şavşat yönünden yola çıkacaklar için ise çok zor bir rotadır. ardahan yönünden çıkarken arkanızda uzunca bir ovayı geride bırakırsınız.
http://www.pedalla.com/camlibel-gecidi/

6. bayburt - of yolu:
dünyanın en zorlu yollarından biridir. dağ eteklerindeki yüzlerce kilometre yol bariyersizdir. bu yolu tarif etmeye kelimeler yetmez, fotoğraflar ne kadar acımasız olduğunu gösteriyor.

7. kemaliye taş yolu:
doğu anadolu bölgesi'nde yer alan bu yol, çeşitli tünelleri, bariyersiz yolları ve sert virajlarıyla korkutucudur.
http://ikiyolbirsukemaliye.blogspot.com.tr/…ti.html

8. kop dağı geçidi:
erzurum dolaylarında, 2409 rakımda yer alan bir geçittir. aşırı yükseklik ve bölgenin sert ikliminin yanında arazinin engebesi nedeniyle de oldukça tehlikeli bir yoldur.

9. d-687 yolu:
beyşehir ve taşağıl arasındaki 148 kilometre uzunluğundaki bu dağ yolu, 22 km süren çakıllı kısmıyla dünyadaki bisikletçiler arasında da oldukça ünlüdür.

10. ağzıaçık geçidi:
erzurum il sınırlarında yer alan geçit 2300 rakımlık yükseltiye sahiptir. erzurum’dan çıkışla kavak dağını da aşıp yaklaşık olarak da 80 km yaparak varılabilir.

11. yağdonduran geçidi:
sivas dolaylarında, 1750 metre yüksekliğe kurulmuş bir dağ yoludur. yolun yerleştiği coğrafya o kadar soğuktur ki, yağı bile dondurabildiğinden yola çıkılarak adı yağdonduran geçidi olmuştur.

12. gezbeli geçidi:
adana'nın tufanbeyli ilçesi üzerinde konuşlanan bu yol 1990 metre yükseklikte yer alan bir dağ yoludur.

13. ılgaz dağı geçidi:
türkiye'nin en kuzey noktalarından birinde, kastamonu dolaylarında yer alan bu yol 1875 metre yükseklikte bir dağ yoludur.

14. çukuryurt geçidi:
iç anadolu bölgesi'de konya üzerinde yer alan oldukça sarp bir dağ yoludur.

15. karasar geçidi:
sivas'ta yer alan 1950 metre yükseklikte bir dağ yoludur.

16. dallıkavak geçidi:
erzurum - ispir yolu üzerinde 2349 metre yükseklikte yer alan, oldukça sert virajlara ve sık sık buzlanan yollara sahip bir yoldur.

17. zigana geçidi:
kuzey anadolu dağları'nda, gümüşhane ili sınırları içerisindeki bir geçittir. rakımı 2032 metredir. yer yer daralan ve keskin virajları bulunan yol, özellikle kış aylarında çok tehlikeli bir hal alıyor.

18. gölyurt geçidi:
erzurum'da yer alan 2380 m rakımlı geçit, yüksek yamaçlarda çoğu zaman bariyersiz virajlarıyla ilerlemektedir.

19. geminbeli geçidi:
karadeniz bölgesi'ni iç anadolu bölgesi'ne bağlayan zara ilçesiyle suşehri ilçesinin arasında bulunan 2010 rakımlı geçittir.

20. karabel geçidi:
van'da bulunan ve türkiye'nin en yüksek geçidi olan karabel aynı zamanda dünyanın araç geçişi yapılabilen en yüksek 25. geçididir.

21. taşdurmaz geçidi
çakıt vadisi coğrafi olarak, gülek boğazından geçen adana - pozantı otoyolunun ortalama on kilometre kadar doğusunda torosların geçit vererek çukurova’ya bağlandığı bir vadidir. adana - pozantı demiryolu da bu vadiden geçer. çakıt vadisine pozantı’dan belemedik’e giden ham yoldan girilerek 15 km vadide gidildikten sonra tarsus’un kuşçular köyüne giden yolla adana - ankara yoluna dörtler mevkiinden geçilir. almanlar tarafından 1900 - 1909 yılları arasında inşa edilen demir yoluna ait tüneller ve bu tünellerin inşası için yapılan şantiyelerin kalıntıları bugün hala ayakta görülmektedir. vadi boyunca hemen hemen demir yolu hiç görülmez. demir yolu tamamen tüneller içinden geçmektedir. çakıt vadisi, belemedik köyünden itibaren yaklaşık 15 km erişilmez çok güç olan dağların arasındadır.

*diğer ülkelerdekiler:

1. hua shan dağı:
çin'in shaanxi eyaleti qinling dağlarında yer alan bu yürüme yolu dünyanın en tehlikeli yürüyüş yollarından arasındadır. dağ taoizminin kutsal dağlarından biri olarak kabul edilir ve yol boyunca tao manastırları ve diğer sembolik öğelerle doludur. bu patika yaklaşık 2133 metre yüksekliğinde. parkurun sonunda muhteşem manzarasıyla bir çay evi bekler.

2. caminito del rey ispanya kral yolu

3. half dome, yosemite ulusal parkı, kaliforniya:
bu yürüyüş yolu yaklaşık 13 km uzunluğunda fakat son 300 metresi dik bir granit kayaya tırmanışla geçiyor.

4. ebenalp patikası, isviçre

5. gulucan köyü okul yolu, çin

http://www.dangerousroads.org/

(bkz: seyahat /@lonelycowboy)