TARİH 17 Kasım 2021
41,9b OKUNMA     512 PAYLAŞIM

Suikast Sonucu Öldürülen Hindistan'ın İlk ve Tek Kadın Başbakanı: İndira Gandhi

1917-1984 yılları arasında yaşamış olan, Hindistan'da başbakanlık görevini iki kez yapan, Hindistan'ın ilk ve tek kadın başbakanı İndira Gandhi'nin hikayesi.

indira gandhi, hindistan'ın bağımsızlığı için senelerce mücadele etmiş ve hindistan'ın ilk başbakanı olmuş önemli bir devlet adamının, javaharlal nehru'nun kızıdır ve kendisinin mahatma gandhi ile herhangi bir kan bağı bulunmamaktadır. dedesi ise mahatma gandhi'nin dostudur. gandhi, birinci dünya savaşı'nın bitiminden 1 yıl önce (1917), babası ile aynı şehirde, allahabad'da dünyaya gözlerini açmıştır.

javaharlal nehru, yalnızca bağımsızlık için savaşmış bir aktivistten çok daha fazlasıdır: hindistan'ın ilk başbakanıdır. hindistan'ın bağımsızlık hareketi neredeyse 100 yıl sürmüş, 1947'de hindistan'ın bağımsızlığını elde etmesiyle noktalanmış bir harekettir. 1947'den 1964'e kadar, yani ölümüne kadar nehru, hindistan'ın başbakanı olma rolünü üstlenmiştir.

hindistan ulusal kongresi tarihi 1885'e kadar dayanan, liberal ve sosyalist değerlerin savunulduğu merkez-sol bir partidir. nehru sekülerizme önem veren ilerlemeci bir lider olmuştur. dış politikada dengeli bir siyaset izlemiştir. gelgelelim, 62'deki çin-hindistan savaşının çin'in zaferi ile sonuçlanmış olması nehru'nun prestiji için pek olumlu bir gelişme olmamıştır, zaten nehru da 2 yıl sonra hayatını kaybetmiştir.


kumaraswami kamaraj, hindistan'da kimin başa geçeceği hususunda yıllarca etkili bir isimdir. nehru'nun vefatından sonra, morarji desai yerine lal bahadur shastri'nin başbakan olmasını sağlamıştır. shastri'nin saltanatı ise ancak 2 yıl sürmüştür, fakat hindistan-pakistan savaşı tam da bu zaman dilimine denk gelmiştir. ilginç bir savaştır bu. şayet bir pakistanlıya bu harbin kimin muvaffakiyeti ile neticelendiği sorusunu yöneltirseniz pakistanlı pakistan'ın galip olduğunu iddia edecektir. aynı durum, hintlerin hindistan'ın muzaffer olduğu savı için de geçerlidir. binaenaleyh, 2 yıl kadar kısa bir sürede shastri, hindistan'ın başarılı bir savaş lideri olarak akılda kalacaktır.

shastri döneminde indira gandhi, enformasyon ve radyo yayın bakanı olarak görev yapmıştır. indira gandhi'nin asıl yükselişi ise shastri'nin ölümünden sonra başlayacaktır. bunda etkili olacak isim bir kez daha kamaraj'dır. kamaraj ise gandhi'yi kara kaşı kara gözü için değil, kolayca kontrol edilebilecek bir kadın izlenimi verdiği için desteklemiştir. ne var ki işler pek de planlandığı gibi seyretmeyecek, gandhi kendi burnunun dikine gidecektir.

gandhi'nin döneminde başbakan olma hayalleri suya düşürülmüş olan muhalif morarji, başbakan yardımcısı ve maliye bakanı olma görevlerini üstlenecektir. morarji ile gandhi arasındaki gerginlik gandhi'nin 14 bankayı aniden kamulaştırılması ile zirve yapacaktır.


gandhi kendisinden beklendiği gibi hareket etmeyince parti ikiye bölünecektir. gandhi'nin kendi kuracağı yeni kongre partisi sosyalisttir. diğer partinin başında ise tahmin edilebileceği üzere kamaraj ve morarji desai isimleri yer alacaktır.

indira gandhi'nin 1971 seçimlerindeki sloganı "garibi hatao"dur.

-1982 - then pm indira gandhi promises garibi hatao (alt yazı bulunmuyor)-

"garibi hatao", "yoksulluğu ortadan kaldır." demektir. 71'de gandhi'nin partisi ezici bir çoğunluk ile öne geçer. bu yıl içinde çıkan pakistan savaşı'nda hindistan bu defa "göreceli" değil kesin bir zafer elde eder. bu dönemde, indira gandhi'nin repütasyonu oldukça iyidir.

bangladeş'in kurulmasında da indira gandhi'nin desteğinin etkisi çok büyüktür.

indira gandhi’s role in bangladesh liberation war


gelecek yıllarda gandhi'nin repütasyonunu zedeleyecek etmenlerden biri seçimlere hile karıştırmakla suçlanmış olmasıdır. 1977 seçimlerini janata partisi'nin kazanmasıyla, morarji desa sonunda hedefine ulaşacak ve başbakanlık makamına ulaşacaktır.

hindistan'da kast/sınıf siyaseti, iç politikanın bel kemiğini oluşturur. janata'nın seçmen kitlesi orta kastlardır, gandhi stratejisini değiştirerek orta kastlara karşı üst ve alt kastları birleştirecektir. janata partisi ise iç çatışmalarıyla kendi sonunu getirecektir ve 80 seçimlerinden sonra indira gandhi tekrar başbakan olacaktır.

bir kadının istediği takdirde her işi başarabileceğini savunmuş olsa da gandhi'nin feminist olarak tanımlanmayı reddetmiş olması, hindistan şartlarında anlaşılabilir bir durumdur. kendisini feministten ziyade egalitaryan olarak ifade etmiştir. ironik olan şudur ki gandhi, ilk etapta sadece manipüle edilebilir kadın imajına sahip olduğundan kamaraj'ın desteğini almıştır. yılların "kingmaker"ı kamaraj'ın, sırf kadın olduğu için gandhi'nin aldığı eğitimi ve babasının yanında edindiği tecrübeyi görememiş olması ise hayatında yaptığı en büyük hata olmuştur.

gandhi'nin babası javaharlal nehru, defalarca suikast girişimine maruz kalmıştır fakat vakti geldiğinde eceli ile ölmüştür. gandhi ise babası kadar şanslı olmayacaktır. 84 yılında gandhi, altın tapınak'taki ayrılıkçı sih lideri jarnail singh bhindranwale ve onun silahlı militanlarının ortadan kaldırılması için emir verecektir. sihizm, kökleri 16. yüzyıla dayanan, hindistan'da tek tanrılı bir dindir.


operasyon sonunda bhindranwale öldürülecektir, ancak bu sancılı süreçte militanlar da orduya kök söktürecektir. indira gandhi'nin suikastinin sorumluları da kendi korumaları olacaktır. ne gariptir ki; babasından sonra hindistan'da en uzun süre başbakanlık yapmış olan indira gandhi, korumalarının da sih olduğu gibi basit bir gerçeği göz ardı etmiştir ve bu dikkatsizliği sonunda kendi canına mal olmuştur. (alınacak ders: corleone'nin "keep your friends close, and your enemies closer." tavsiyesi her zaman harikalar yaratmıyor.)

gandhi'nin 31 ekim 1984'teki suikastı bütün dünyada yankı uyandırmıştır.

1984 yılına ait, abc news nightline'da olayın haberi: