BİLİM 22 Ekim 2020
74,1b OKUNMA     563 PAYLAŞIM

Sezaryen Doğum Yöntemi, İnsan Evrimini Etkiliyor Olabilir mi?

İlginç ama sezaryenin, insanların doğum biyolojisine etkisi şimdiden görülmeye başladı bile.
iStock

sezayenin, insan evrimini değiştirdiği iddia ediliyor. doğada her yerde olduğu gibi insanlarda da ciddi bir çeşitlilik var. bazı bebekler büyük, bazı bebekler küçük. bazı kadınların pelvisleri büyük, bazı kadınların pelvisleri küçük.

Pelvis: Vücutta yanlarda ve önde iki kalça kemiği, arkada sakral kemik ve koksigeal kemiğin birleşmesiyle meydana gelen alan.
Pelvik bölge: Kadınlarda üreme fonksiyonları için oldukça önemli organların bulunduğu bir bölgedir. 

öncelikle şuradan başlayalım

modern tıptan önce kadınlar patır patır doğuruyormuş gibi davranmayın lütfen. eskiden anadolu'da bir sürü bebek ve bir sürü kadın doğum esnasında hayatını kaybedermiş. ailedeki yaşlılara sorun, size bir sürü örnek verirler. sadece tarlada çalışırken pat diye doğuran fatma teyzeyi değil, 20 saat sancı çektikten sonra ölen küçük gelin emine'yi de anlatırlar.

sezaryen ameliyatların başlangıcından sonra ise, büyük bebek doğuran küçük pelvisli kadınların doğumu da başarılı olmaya başladı. eskiden bu durumlarda, bebek ya da hem bebek hem anne ölüyordu. kulağa biraz acımasız gelecek ama bu ölümler bebek-pelvis orantısının tutmadığı genetik kombinasyonları gen havuzundan temizliyordu. 

son 60 yıldır bebeklerin kafası doğum kanalından çok büyük bile olsa doğum başarılı oluyor. böylece büyük bebekten sorumlu olan genler bir sonraki nesle aktarılıyor. 

yakın zamanda yapılan bir çalışma, insanlarda yeni doğan ebatının büyümeye başladığını göstermiş

sezaryensiz doğamayacak bebeklerin oranı binde 30'dan binde 36'ya yükselmiş (türkiye'deki özel hastanelerin herkesi kesmeye çalışmasından bahsetmiyoruz, gerçekten sezaryensiz doğamayacak bebeklerden bahsediyoruz). yani sezaryen ameliyatlar insan evrimine müdahil olmuş diyebiliriz. sadece 60 yıl için korkunç büyük bir değişim bu. tabii bu hızlı değişimde gebelerin daha yüksek kalorili beslenmesinin ve daha hareketsiz olmalarının da etkisi var.

konuyla alakası yok ama sezaryen ameliyatlar bebeğin ilk karşılaştığı mikrop türünü de (mikrobiyom) değiştirdiği için (normalde doğum kanalının mikrobiyomuyla karşılaşması gerekirken deri mikrobiyomuyla karşılaşıyor bebek), yavruyu bütün ömür etkileyecek sonuçları olabiliyor sezaryenin.

bu aynı zamanda şu demek, insan doğumu tıbba muhtaç hale gelmeye başladı. ola ki, medeniyet çökerse, her türlü ameliyat durursa, 200 yıl öncesine göre çok daha fazla doğum olayı ölümle sonuçlanır.

not: işbu yazı sadece var olan durum üzerine bir yorumdur. kesinlikle "bırakın kendi kendine doğuramıyorsa ölsün" demek değildir.

kaynak:
https://www.facebook.com/…e/videos/812780372838493/
https://www.pnas.org/…-bplx3ws09jy0owbkpdwbenlmkhow
philipp mitteroecker, simon m. huttegger, barbara fischer, and mihaela pavlicev
pnas december 20, 2016 113 (51) 14680-14685; first published december 5, 2016 https://doi.org/10.1073/pnas.1612410113