Sarımsağın Hipertansiyon Üzerindeki Faydalı Etkileri
hipertansiyon problemine bazı besin maddelerinin, özellikle de sarımsağın olumlu etkilerinin araştırıldığı bir makalede (aralık 2019, toshiaki matsutomo) şu bilgiler yer almıştır:
yüksek kan basıncı, kardiyovasküler hastalıklar için önemli bir risk faktörüdür. bazı etkili ilaç tedavileri mevcut olmasına rağmen, hastaların nispeten büyük bir kısmında kontrolsüz kan basıncı vardır. tamamlayıcı ve alternatif ilaçlar olarak hipertansiyonun önlenmesi ve tedavisi için çeşitli diyet takviyeleri kullanılmaktadır. bu takviyelerde antioksidanlar, balık yağı ve çeşitli bitkisel ürünler yaygındır. bu bağlamda, bu takviyelerin gerçek etkililiğini ve olası yan etkilerini belirlemek önemlidir. bu derlemede, sarımsak ve koenzim q10, balık yağı ve probiyotikler gibi klinik çalışmalarda kan basıncı üzerinde önemli yararlı etkiler gösteren diğer bazı diyet takviyelerine odaklanıyoruz.
sarımsak (allium sativum), antik çağlardan beri çeşitli etkileri ve özellikle kan basıncını düşürücü etkileri de dahil olmak üzere kardiyoprotektif özellikleri sebebiyle tüm dünyada kullanılmaktadır. sarımsakların antihipertansif etkileri üzerine yapılan klinik çalışmaların farklı meta-analizlerinden elde edilen bulgular çok tutarlı değildir. bununla birlikte, en son yayınlanan analiz, sarımsak takviyelerinin hipertansiyon ve hafif yükselmiş kolesterol düzeyleri olan kişiler için etkili olduğunu göstermiştir. kwai sarımsak tozu kullanılarak yapılan 10'dan fazla çalışma, 600 ila 900 mg/gün arasında değişen dozlarda sarımsak takviyesinin, hipertansif bireylerde kan basıncı üzerinde güçlü etkiler gösterdiğini, ancak normotansif bireylerde gerçekleşmediğini göstermiştir. benzer şekilde nakasone ve arkadaşlarının klinik çalışmasında, sarımsak homojenat bazlı ek diyetle 12 hafta tedavi, sadece hipertansiyonu olan hastalarda hem sbp hem de dbp'de anlamlı bir azalmaya neden olmuştur. en tutarlı etkiler doğal yaşlanma ile üretilen bir başka sarımsak preparatı olan yıllanmış sarımsak özütü (age) kullanan çalışmalarda gözlenmiştir. age'nin kontrolsüz hipertansiyonu olan hastalarda kan basıncını önemli ölçüde azalttığı gösterilmiştir. bu da kontrolsüz hipertansiyon için güçlü bir yardımcı tedavi olarak kullanılabileceğini göstermektedir. ilginç bir şekilde, ried ve arkadaşları age'nin arteriyel sertliği azalttığını, inflamasyonu azalttığını ve bağırsak mikrobiyotasının kardiyovasküler sağlık için dengeye getirdiğini göstermiştir. age'nin ayrıca hipertansif sıçanlarda periferik dolaşımı iyileştirdiği, farelerde "no plazma" seviyesini arttırdığı ve izole sıçan aortik halkalarının endotel bağımlı vazorelaksasyonunu indüklediği gösterilmiştir.
allisin, sarımsak takviyesinde önemli bir aktif bileşen olarak kabul edilmiştir. çünkü anjiyotensin-ii inhibe edici ve vazodilatör etkiler sergilediği bildirilmiştir. allisine ek olarak, y-glutamil-s-alililsistein (gsac), ace'yi inhibe ederek ve endotel bağımlı ve bağımsız gevşemeyi indükleyerek etkilere katkıda bulunabilmektedir. age'de, allisin ve gsac, yaşlanma işlemi sırasında kimyasal olarak s-alililsistein (sac) ve s-1-propenilsistein (s1pc) dahil olmak üzere diğer kükürt bileşiklerine dönüştürülmektedir. sac'nin antioksidan özellikleri ile ilişkili olduğu gösterilen 5/6 nefrektomize sıçanlarda böbrek hasarını ve hipertansiyonu azalttığı gösterilmiştir. hem tek hem de tekrarlanan s1pc uygulamasının, histidin, triptofan ve lizo-fosfatidilkolin gibi çeşitli düzenleyici molekülleri modüle ederek hipertansif sıçanlarda kan basıncını önemli ölçüde düşürdüğü de belirtilmiştir.
görüldüğü gibi çalışmaların çoğu sarımsak takviyelerinin faydalı olduğunu kanıtlamıştır. sadece birkaç çalışma, sarımsak kullanımının kötü kokan nefes, vücut kokusu ve hafif gastrointestinal rahatsızlıklar gibi olumsuz etkilere neden olabileceğini bildirmiştir. bu yan etkiler, çiğ sarımsak kullanan çalışmalarda belirgin bir şekilde gözlenmekte ve age ile yapılan müdahalelerde hafifletilmektedir.
bu derleme, klinik çalışmalarda yan etkileri az olan veya hiç olmayan hipertansiyonu önleyici ve tedavi edici diyet takviyelerinin bir özetini sunmaktadır. özellikle, birkaç sarımsak preparatı ve probiyotik ürün, kan basıncını çoklu mekanizmalarla azaltabilir. ek olarak, hem hayvan hem de insan üzerindeki çalışmalarda sağlığa iyi gelen çeşitli özellikler göstermişlerdir. bu da hipertansiyon tedavisinde yararlı tamamlayıcı ve alternatif ilaçlar olarak kullanılabileceğini düşündürmektedir. klinik çalışmalar, muhtemelen çalışma tasarımlarındaki farklılıklar nedeniyle tutarsız sonuçlar bildirdiği için, bazı ürünlerin takviyesi ve kan basıncı arasındaki ilişki konusunda hala tartışmalar bulunmaktadır. bu diyet takviyelerinin kullanımıyla ilgili önemli faydaları ve riskleri belirlemek için daha büyük ve daha uzun süreli denemeler ve kesitsel analizler gereklidir.