Safiye Sultan'ın Kraliçe I. Elizabeth ile Bayağı Bayağı Mektup Arkadaşı Olması
safiye sultan, zamanında ingiliz kraliçesi birinci elizabeth ile mektuplaşmış ve hediyeleşmiş olan valide sultandır.
üçüncü murad‘ın eşlerinden safiye sultan, osmanlı tarihinde ingiltere hükümdarlarından biriyle hediyeleşen ilk haseki ve valide sultandır. bu diplomatik sürecin ilk adımını kraliçe elizabeth 1593’te safiye sultan’a mücevherlerle işlenmiş portresini göndererek başlatmıştır. safiye sultan buna karşılık kraliçeye gümüş işlemeli bir elbise, kuşak ve altın işlemeli iki mendil gönderdi. hediyeleşmeleri üçüncü murad öldüğünde ve safiye sultan valide sultan olduğunda da devam etti. kraliçe elizabeth, safiye sultan’a bir araba içinde elbise, kuşak, gümüş işlemeli iki havlu, üç mendil ile yakut ve incilerle süslenmiş bir taç hediye etti. sadece elizabeth değil, ingiliz elçisi edward barton da bu dönemde safiye sultan’a birçok hediye verdi.
bütün bu hediyeler ve samimi davranışlar ingilizlerin yüce gönüllülüğünden kaynaklanmıyor doğal olarak. birinci elizabeth, kardeşi birinci mary‘den sonra tahta çıktığında ülkede çok ciddi bir mezhep kavgası vardı. protestan ve katolikler arasındaki mücadele o kadar büyümüştü ki katolik kesim protestan elizebeth’i tahttan indirip yerine katolik olmasıyla meşhur kuzeni mary stuart‘ı getirmek için komplolar düzenliyorlardı. üstelik protestan bir ingiltere avrupa’da da sıcak karşılanmıyordu ve elizabeth’in çok fazla dostu yoktu. o da islam dünyasına açılıp müslümanlarla müttefik olma yoluna gitti. o dönemde hem üçüncü murad’a hem de iran şahına mektuplar yazmaya, elçiler göndermeye, eşlerine armağanlar yollamaya başladı. mezhep çatışmasının ortasında destek görmediği avrupa’ya karşı islam dünyasıyla diplomatik ilişkiler kurarak müttefik açığını kapatmaya çalıştı. bu ilişkilerin tek faydası müttefik kazanması olmadı, ticari açıdan da ilişkiler gelişti. özellikle ingiliz tüccarlar islam dünyasından birçok mal alıp ülkelerine götürdüler.
bu diplomatik yakınlaşma osmanlı tarihinde pek öne çıkmaz, anlatılsa da çoğunlukla safiye sultan kısmı öne çıkar. dahası, ingiliz tarihinde de anlatılan bir şey değildir. filmlere ve belgesellere konu olmaz, dizilerde değinilmez.
fazlası için jerry brotton - the sultan and the queen