borsasının kapalı olmasını, ruble'nin yere çakılmasını, mcdonalds şubelerinin kapanmasını filan geçtim ama daha yaptırımların etkilerini yeni yeni hissetmeye başlayan bir ülke rusya...

uluslararası bir teknoloji firmasında çalışıyorum ve şirketin rusya'da çok sayıda çalışanı var. rusyada yaşayan bazı iş arkadaşlarımla konuştuğum kadarıyla yaptırımların günlük hayata etkileri burada yazılanlardan çok fazla. iş sadece para sıkıntısıyla kısıtlı değil.

1. ilk olarak ülkede yedek parça kalmamış. araban bozuldu tamir ettirmek istiyorsun ama yedek parça yok. adamlar eski arabaları söküp parçalarını karaborsada satmaya başlamış.

2. yolcu uçaklarının tamir ve bakımı yapılamadığından birçok uçuş iptal olmuş.

3. bozulan traktör, iş makineleri ve kamyonların da yedek parçası yok. bozulan her alet yolda kalıyor. madenlerdeki iş makineleri, tarımda kullanılan traktörlere kadar hiçbir şeyin bakımı yapılamıyor.

4. bilgisayar toplamaya kalksan piyasada doğru dürüst parça yok.

5. marketlerde raflar boşalmaya başlamış. adam gibi (kaliteli anlamında) ne diş fırçası ne çamaşır deterjanı bulunamıyormuş. piyasada sadece çakma çin ve rus malları kalmış.

6. eczaneler ilaç satarken kişi başı sınırlama getirmiş. kanser ilacından aspirine kadar her şeyde kişi başı kotaya geçilmiş. mevcut ilaçların fiyatları da bir gecede %50 artmış.

7. gücü yeten, birazcık donanımlı ve eğitimli olan herkes ülkeden çıkmaya çalışıyor. bu iş arkadaşlarımın çoğu da avrupa'daki ofislere transferlerini istediler. bazıları rusya'dan çekip gitme uğruna ülkedeki tüm malvarlığını ve paralarını geride bırakmaya bile razılar. evim, bankadaki param orada kalsın, yeter ki s*ktir olup gideyim diyen çok insan var.

8. bazı inşaat malzemeleri bile karaborsaya düşmüş.

9. buzdolabı, çamaşır makinesi gibi beyaz eşyaların yedek parçalarında çok büyük sıkıntı varmış.

10. yaşı birazcık geçkin olanlar "resmen sovyetler dönemine geri döndük, her şey karaborsaya düştü" diyorlar.

11. en basitinden eskiden netflix'e gidip bir film izleme keyfimiz vardı, o bile kalmadı diyorlar. bunlar basit şeyler gibi gözükebilir ama adamlar bu basit şeylere bile ulaşamaz oldular.

12. iptal edilen kredi kartları, paypal zaten malumunuz.

13. kapatılan fabrikalar, tamamen çöken tedarik zincirleri ve ilk 2 haftada işini kaybeden 1 milyondan fazla insan var. sırf mc donald's rusya'da 70 bin kişiye iş veriyordu. mc donald's başta olmak üzere bazı şirketler işçilerine maaş vermeye şimdilik devam ediyor ama bunun ne kadar süreceği bilinmez.

14. rusya'nın adeta ikonu haline gelen lada 1973'ten beri ilk kez araba üretimini durdurdu. bunun sebebi de tedarik zincirinin çökmesi ve ülkede yedek parça kalmaması.

15. daha bunlar yaptırımların henüz ilk 1-2 haftasında ilk hissedilen şeyler. zaman içinde bu yaptırımların hissedilen ağırlığı daha da artacak.

Rusya-Ukrayna Haberlerini Değerlendirme Konusunda Yardımcı Bir Algı Yönetimi Rehberi