886-912 yılları arasında hüküm süren bizans impoaratoru. bilge leo lakabıyla bilinir. oldukça renkli bir karaktermiş anladığım kadarıyla. babası imparator 1. basileios tarafından zorla evlendirildiği eşi theophano'dan hiç hazzetmeyen leo, zoe isimli bir metres edinir. babası bunu duyar duymaz hatunu tutup hımbılın tekiyle evlendirir ve kendisine komplo kurduğundan şüphelenip leo'nun gözlerine mil çektirmeye kalkar ama son anda vazgeçer.

1. basileios, robert baratheon misali bir av kazasında ölünce tahta çıkan 6. leo'nun ilk yaptığı iş, imparator 3. michael'in kemiklerini alıp aya apostoloi kilisesinde (bu kilise osmanlılar tarafından yıkılmış ve yerine fatih camii inşa edilmiştir) bulunan imparatorluk mozolesine törenle gömdürmesidir. bu da leo'nun aslında basileios'un değil, 3. michael'in oğlu olduğu konusundaki şüpheleri iyice alevlendirmiş, çünkü leo'nun annesi, basileios'un eşi ve 3. michael'in metresiydi. basit bir köylü olan basileios, bir şekilde saray çevrelerine girip yükselmiş ve imparator 3. michael'e suikast düzenleyerek ortadan kaldırmak suretiyle tahta oturmuştu.

leo zamanında, romanos diogenes ve anna dalassene başlıklarında anlattığım pislik doukas sülalesi yeni yeni palazlanmaya başlamaktadır. bu rezil sülalenin önemli bir konuma yükselmiş olan ilk üyesi andronikos doukas leo'ya hıyanet edip bizans'ın savaşmakta olduğu arapların tarafına geçer -ki aynı adı taşıyan torunlarından andronikos doukas, 200 yıl sonra romanos diogenes'e feci bir şekilde ihanet edip malazgirt savaşı'nın kaybedilmesinin baş mimarlarından olacaktır.

adamlar dededen toruna nesilmiş monşer, dede andronikos'un yediği naneleri ayrıca bir başlık açıp anlatacağım bir ara. ayrıyeten, 6. leo'nun saraydaki gözde danışmanları arasında samonas isimli bir hadımağa varmış, bu da entrikacının önde gideni ve dede andronikos doukas'ı ekarte edip imparatorun başına bela olmasını engelleyen ilginç bir kişilik. o değil de bu bizans sarayındaki hadımağaların alayı böyle şark kurnazı tipler. adamların kafasının içinde 40 tilki dolaşıyor, kuyrukları birbirine değmiyor. beyne kan gitmesini önleyen takım taklavatla birlikte karı kız derdi de ortadan kalkınca adamların beyni overclock olmuş sanırım.

son derece üretken bir hükümdar olan 6. leo, justinianus'un kanun kitaplarını yunancaya tercüme ettirmiş ve kendisi de birçok eser kaleme almıştır. bu arada mimariyi de ihmal etmemiş, kıbrıs larnaka'da bulunan ve bizans mimarisinin en büyük şaheserlerinden biri olan ayios lazaros kilisesini inşa ettirilmiştir.

piskopos liutprand'ın yazdığına göre 6. leo arada sırada tedbil-i kıyafet edip konstantinopolis sokaklarında dolaşır ve haksızlık, yolsuzluk var mı diye kontrol edermiş. bir anekdota göre, böyle tedbil-i kıyafet dolaşmaya çıktığı bir gece şehir muhafızları tarafından durdurulmuş. iki şehir muhafızına rüşvet verip yoluna devam eden leo'nun karşısına üçüncü bir muhafız çıkmış ve rüşvet kabul etmeyerek şüpheli şahıs diye kendisini tutuklayıp nezarete atmış. sabah olduğunda nezarete attığı kişinin koskoca imparator olduğu meydana çıkınca muhafızın ödü bokuna karışmış. ancak 6. leo, görevini iyi yaptığı için bu muhafızı ödüllendirip terfi ettirmiş, rüşvet yiyip kendisine ilişmeyen diğer muhafızları ise görevden azledip zindana attırmış.

renkli karakter demiştim değil mi? 6. leo, dört kez evlenerek ikiden fazla evliliği illegal ve günah kabul eden ortodoks kilisesine meydan okumuş, ikinci hatunu gömdükten sonra üçüncüyü almış, iki sene sonra o da ölünce üçüncü evliliğe bile zorla cevaz veren patrik 'olmaz dördüncüsü daha da büyük günah' diye kıyameti koparmış. (adama da hatun dayanmıyor birader, ne yapıyorsa artık, bununla evlendikten 1-2 sene sonra ölüp gidiyor hepsi.) leo, bu yeni hatunu metres olarak tutmuş, ancak erkek çocuk doğurduktan sonra evlenmiş. patrik başımıza taş yağacak diye itiraz ettiğinden onu da görevden alıp yerine yakışır majesteye diyen başka birini patrik olarak atamış ve 4. hatunla da böylece evlenmiş. ancak kilise, bundan sonraki dördüncü evlilikleri yasaklaması şartıyla bu evliliğe bir defaya mahsus cevaz vermiş.

bilge leo lakabını boşuna almamış olan 6. leo aynı zamanda mucit, teolog ve sanatçı bir kişilikmiş de. grejuva püskürtmeye yarayan taşınabilir flamethrower aparatının mucidinin ta kendisi olduğu rivayet edilmekte. aynı zamanda popüler olan birkaç ilahi, bir çok şiir ve savaş taktikleri ile ilgili tactica isimli, o devrin en önemli askeri rehber kitabı olarak kabul gören bir kitap da yazmış. eserlerinin bazılarının grek harfleriyle yazılmış türkçe çevirileri ortodoks karaman türklerinin kütüphanelerinde imiş. bunların yunanca orijinalleri sanırım kaybolmuş, o yüzden daha sonra fransızlar tarafından türkçeden fransızcaya çevrilmiş.

majesteleri leonardo da vinci ayarında biriymiş, tarihçilerin yazdıklarına göre sonraki kuşaklar 6. leo'yu bir nevi kahin ve sihirbaz olarak görmüş ve nostradamus'un kehanetleri türünden bir takım kehanet kitaplarını kendisine atfetmişler, ancak bunların 6. leo tarafından yazıldığına dair bir kanıt bulunamamış.

(bkz: samonas)
(bkz: bizans tarihi/@kase)

Üniversite Tercihi Yapacakların Geleceğini Şekillendirecek Altın Değerinde Tavsiyeler