Reza Zarrab Duruşmasının İlk Defa Çapraz Sorgu Yapılan Altıncı Gününün Tam Özeti
Çapraz sorgu: Sorgulama işleminin tanığı çağıran taraf tarafından yapılmasına doğrudan sorgu, daha sonra tanığın kendisini çağıran tarafın değil karşı tarafın sorgulamasına da çapraz sorgu denmektedir. Günümüzde çapraz sorgunun adil ve objektif bir yargılama için zorunluluk olduğu savunulmaktadır.
1.oturum
1- duruşmanın t.s.i 17:15'de başlaması bekleniyor.
2- dünkü duruşmada net olarak anlaşılamayan durumlardan biri; zarrab'ın swift işlemlerini anlattığı sırada standard chartered bank'ın yanı sıra bu işlemlerde hsbc ve bank of america'nın da kara para aklama döngüsüne dahil olduğuydu. yani bu davanın abd'de görülmesinin en önemli nedenlerinden biri, abd bankacılık sisteminin de meseleye dahil olmuş olması.
3- şaşırtıcı şekilde duruşma salonunda yer yer boşluklar olduğu belirtiliyor. gecikme olabileceği belirtiliyor.
4- hakim berman salondakilere yerlerine oturmaları ricasında bulundu.
5- hakim kamuya açılan bazı bilgilerin erişimi hakkında önemli açıklamalarda bulunuyor. hakim tarafların bazı bilgileri kamuoyuna kapatmaya çalıştığı, kendisinin tekrar dosyaları erişime açtığını belirtiyor. bunu yapma nedeninin iki tarafın da ne olup bittiğini daha iyi anlaması adına olduğu, erişime kapatılan bir dosyaya tekrar erişim izni verdiğini, zaten bu dosyanın kamuoyuyla paylaşıldığını belirtti. (burada dün kamuoyuyla paylaşılan zarrab'ın hapishanede yaptığı telefon görüşmelerinin dökümünden bahsediyor. bu dökümlere savcılık erişim kısıtlaması getirtmişti.)
6- hakim berman ayrıca zarrab'ın hapishanedeki görüşmelerinin tape dökümlerinin "brady" davasıyla eşdeğer olmadığını, bunların zarrab hakkındaki davanın düşmesini sağlayamayacağını belirtti.
7- gazeteciler yine de bu dökümlerin zarrab'ın güvenilebilirliğinin sorgulanması adına savunma tarafından kullanılabileceğini belirtti.
8- 9 dakika boyunca zarrab'a ait tapelerin dinletileceği belirtiliyor. içerik türkçe olduğu için çok fazla bilgi akışı olmayacağı belirtiliyor.
9- az önce hakim berman'ın bahsettiği erişim kararı hakkındaki resmi hüküm ve hakkında kısıtlama kararı verilen ve daha sonra hakim tarafından kaldırılan söz konusu dökümler.
10- dinletilen tapelerin ingilizce dökümleri kanıt dosyasına ekleniyor.
11- çapraz sorguya geçilme ihtimali ile duruşmaya izleyici ilgisinin oldukça yoğun olduğu, zarrab'ın ifade verdiği ana duruşma salonu dışında ek olarak iki salon daha açıldığı, izleyicilerin 12 ve 14'üncü katlardaki bu salonlarda duruşmayı canlı olarak monitörlerden izleyebildiği belirtiliyor.
12- gazetecilerden biri dubai gümrüğüne ait bir belgeyi paylaştı.
13- şimdi de zarrab'ın halkbank ve iran arasındaki para trafiğini nasıl yaptığını anlattığı bir hesap dökümünü paylaştı.
incelemek isteyen ekonomistler varsa diye 18 sayfalık tam döküm de burada. 28 sayfalık bir başka hesap hareketi cetveli. safir altın'a ait hesap hareketleri.
14- tape dinletiminin halen devam ettiği söyleniyor.
15- ve beklenen an geldi. savcılığın direk sorgusu bitti. çapraz sorgulama başlayacak.
16- kısa bir aradan sonra söz sırası savunma avukatlarında.
17- çapraz sorgu öncesi hukuki bilgilendirme yapılıyor.
18- zarrab, kendisi ve avukatı arasında belirli olmayan "siyasi bağlantılar" üzerine mesajlar okuduğunu belirtiyor.
19- bu mesajların 2014 yılına ait olduğu ve türkiye'deki siyasi bağlantılarıyla alakalı olduğu belirtiliyor.
20- bahsedilen avukatın mustafa doğan inal olduğu belirtiliyor. fakat mesajların içeriğine girilmiyor. mesajlar kanıt dosyasına ekleniyor.
21- çapraz sorgu ile alakalı koşulların okunmasına devam ediliyor.
22- dondurulmuş tavuk butları ve malların ticareti hakkında bir çok konuşma yapılıyor.
23- soru; "sayın zarrab hiç dondurulmuş tavuk butu ticareti yaptın mı?". zarrab; "hayır hiç tavuk ticareti yapmadım efendim". bu sorunun nedeni iran ile yapılmış gözüken 5.1 milyon $'lık bir dondurulmuş tavuk ticaretine ait belge olduğu belirtiliyor. 745 tonluk royal denizciliğe ait bir işlem.
24- savcılığın direk sorgusunun sürdüğü gözüküyor. çapraz sorguyla alkalı bir kafa karışıklığı mevcut. netleşince düzeltme yaparım.
25- virgin oil ile ilgili yaklaşık 1 tonluk başka bir işlemle ilgili konuşuluyor.
26- savcı "başka sorum yok sayın hakim" dedi. çapraz sorgu başlıyor...
çapraz sorgu
27- savunma avukatlarından cathy ann fleming kendisini zarrab'a tanıttı ve "daha önce hapishanede tanışmıştık" diye ekledi. fleming "gerçi bizimle görüşmek istememiştiniz" dedi. zarrab"bu hanfendi ile daha önce iki kere görüşmüştüm, bir kere daha görüşmek istemememin nedeni budur" dedi.
28- fleming; "bunun nedeni sayın atilla ve avukatlarının talep belgesinde hakkınızda söylediklerine kızgın olmanızdı, değil mi?" dedi. zarrab; "bu kesinlikle doğru değil" diye cevap verdi.
29- flemin "atilla'nın avukatları tarafından, kendi avukatlarınızın şahitliğinde sorgulanmayı kabul etmediniz, doğru mu?" diye sordu. zarrab; "evet, sayın hakan atilla'nın avukatlarıyla görüşmeyi reddettim." dedi.
30- avukatın sorusu üzerine zarrab, hakan atilla'ya hiç rüşvet vermediğini belirtti. avukat bunun nedeninin zarrab'ın atilla'dan hoşlanmıyor olması olup olmadığını sordu. zarrab da "evet bu doğru, birbirimizden hoşlanmıyorduk" diye cevap verdi ve kendisi hakkında sürekli süleyman aslan'a işlere takoz koyduğu yönünde şikayette bulunduğunu belirtti.
31- zarrab hakan atilla'nın numarasının rehberinde olmadığını söyleyince, avukat ama "süleyman aslan ile binlerce mesajınız bulunuyor" diye ekledi. zarrab; "daha önce söylediğim gibi ona geri arama yapmadım. süleyman aslan ile daha yakın ilişkilerimiz olduğu doğru" dedi.
32- sorgulama açılış sunumundaki whatsapp mesajlaşmaları hakkında sürüyor. avukat, burada 49 sayfalık mesajlaşma olduğu fakat atilla ile sadece 16 mesaj bulunduğunu belirtiyor.
33- avukat, zarrab'ın atilla'nın da katıldığını belirtiği, 2012'de iranlılarla yapılan bir iş görüşmesinden bahsediyor. avukat, bu konuda zarrab'ın fbi'a verdiği ifadeleriden farklı bir bilgi verdiğini söylüyor.
34- avukat, zarrab'a "hakan atilla ile bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar görüştüğünüzü söylediniz" bu doğru mu? diye sordu. zarrab; "evet" dedi. avukat; "yani tahminen beş kere?" diye sordu. zarrab da "ben iki elin parmaklarını kastetmiştim hanfendi" diye cevap verdi . avukat "ama bir el demiştiniz" deyince, zarrab da "atilla ile çok fazla görüşmediğimi zaten savcılara da söyledim" dedi.
35- avukat "türkiye dışında karapara aklama şebekesi kurdunuz mu? evet veya hayır.". zarrab; "evet". avukat;"aynı zamanda rusya'da mı kurdunuz?". zarrab; "hayır bu doğru değil hanfendi" diye cevap verdi.
36- avukat "şöförünüz 15 milyon dolarla rusya'da yakalandı" dedi. zarrab reddetti ve "şöförüm asla bu miktarda para ile rusya'da yakalanmadı" diye ekledi. avukat "şöförünüz bu parayla rusya sınırında durdurulmadı öyle mi?" diye sorunca, zarrab da "hayır" cevabını verdi.
37- sorgulama çok hızlı ilerlediği için arada kaçan bilgiler olabileceği belirtiliyor.
38- sorgulama 1,5 ton altın yaklanan gana uçağıyla ilgili sürüyor. zarrab, kendisi için böyle bir uçak gönderildiğini doğruluyor.
39- avukat zarrab'ın hapishanedeki telefon tapelerinde geçen ifadeleri sordu. zarrab "evet, hapisten çıkmak için en hızlı yolun yalan söylemek olduğunu söyledim" dedi. avukat "şu an hapiste değilsiniz, değil mi?". zarrab "hayır değilim". avukat "mahkemede önüne koyulursa yemek zorundaydın, değil mi?". zarrab "hayır bu doğru değil, kendi yemeğimi pişirme imkanım vardı" dedi. avukat "brooklyn'deki hapishane hoş bir yer değil değil mi? diye ekleyince, zarrab "federal hapishaneye hakaret etmemeliyiz" diye cevap verdi. bu cevap salonda gülüşmelere neden oldu.
40- zarrab ilk tutuklandığında ve daha sonra mahkemeye çıktığında kefaletle serbest kalma talebinde bulunduğunu belirtti.
41- avukat "bundan sonra hiç suç işlememem gerekiyor, değil mi?". zarrab "evet doğru". avukat "5k belgesi alabilmek için işlediğin tüm suçları ve nasıl işlediğini açıklaman gerekiyor?" zarrab; "evet hanımefendi". avukat; "fakat savcılar senden yaptığının fazlasını, "diğerleri" hakkında da önemli bilgiler vermeni istiyorlar, değil mi? zarrab "bunun anlaşmada harfi harfine geçtiğini hatırlamıyorum".
(5k belgesi savcılıkla yapılan anlaşmanın hakim tarafından onaylanıp cezanın indirilmesine yönelik belge)
42- anlaşma metninin kamuya açıklanacağı ve açıklandığında paylaşılacağı belirtiliyor.
43- avukat "sana yıllarca hapiste kalacağın söylendi, değil mi?". zarrab, bunun doğru olduğunu söylüyor ve miami'de tutuklandığını doğruluyor. zarrab, ilk işbirliği teklifinin atilla'nın tutuklanması öncesi geldiğini kabul ediyor fakat o dönemde işbirliği yapmayı kabul etmediğini belirtiyor.
44- avukat; siyasi yollardan sizin serbest bırakılmanızı sağlamaya çalışan avukatlarınız var mıydı? avukat, burada giuliani ve michael mukasey'i kastediyor (giuliani'nin türkiye'ye gelerek rte ile görüştüğü biliniyor). zarrab; yasal sınırlar dahilinde bazı çabalar oldu, doğrudur, dedi. avukat "bir yıl boyunca bunun işe yarayacağını umarak mı beklediniz?". zarrab; "bunun mümkün olabileceğini düşündüm" dedi. avukat fleming bu girişimlerin başarısızlıkla sonuçlanması sonucunda zarrab'ın türkiye'dekilere kızgınlık duyduğunu belirtmesine, zarrab "hayır kimseye bir kırgınlığım yok" diyerek cevap verdi.
45- zarrab'ın savcılıkla yaptığı anlaşma üzerine sorgulama devam ediyor.
46- savunma, işbirliği yapmadan önce savcılık ve fbi ile kaç kere toplantı yaptığını soruyor. zarrab ise önce toplantı sayısını tam hatırlamadığını ardından yaklaşık 12 toplantı yaptıklarını ifade diyor.
47- zarrab'ın işbirliği yaptıktan sonra neredeyse her gün savcılık ve fbi ile görüştüğü bunun zarrab'ın anlatmış olabileceği şeylerin ne kadar çok olduğunu gösterdiği vurgulanıyor.
48- duruşmaya öğlen arası. t.s.i 22:00'da devam edecek.
2. oturum
49- zarrab duruşma salonundaki yerini aldı. çapraz sorgu birazdan kaldığı yerden devam edecek.
50- savunma, zarrab'ın süleyman aslan ile olan mesajlarının ingilizce dökümlerinden sorumlu olduğunu söylüyor. zarrab ise bunu reddediyor.
51- fleming, zarrab'ın mahkemede çizdiği şemaları daha önce fbi ile çalıştığını söylüyor. zarrab ise "evet hanfendi, burda çizdikelerim gibi, ayrıca savcılık için başka şemalar da çizdim." dedi.
52- savunma makamı reza zarrab'ın fbi ile davada adı geçenleri nasıl takip edebilecekleri hakkında görüştüğünü söylüyor. zarrab; fbi ile kimseyi tuzağa düşürmek için görüşmediklerini belirtiyor ve eğer böyle bir yükümlülüğü olsaydı bunu kabul edebileceğini söylüyor.
53- zarrab savcılara recai beyin sık sık almanya'ya seyahat ettiğini söylediğini belirttikten sonra savunma makamı bunun nedeninin recai beyin zarrab'a 15-20 milyon $ borcu olduğunu belirtiyor. zarrab ise borcun 14 milyon $ olduğunu ifade ediyor.
54- zarrab'ın tutuklandığı miami'ye özel jeti ile geldiği yönündeki beyana zarrab "hayır bu doğru değil" diye itiraz etti. zarrab tutuklandığında üzerinde 102 bin $ olduğunu söyledi. avukat "bu parayla disneyland'e mi gidiyordunuz?" diye sorunca zarrab da bunun 7 kişinin 10 günlük tatil harcaması olduğunu belirtti.
55- savunma avukatı zarrab'ın hapishanede sentetik marijuana içtiğini belirtmesine reza zarrab, " bunun bir suç olup olmadığını bilmiyorum. hapishane kurallarını ihlal olabilir" diye cevap verdi. avukat ayrıca başkaları için hayat kadını sağladığını belirterek "tüm bu suçları tutuklandıktan sonra işlediniz değil mi?" sorusuna "evet hanfendi" diye cevap verdi.
56- savunma avukatları zarrab'ın kişiliğini ortaya koymaya çalışıyor ve bu yönde sorular soruyor. şimdi de türkiye'de birine fiziksel şiddet uyguladığından bahsediyorlar. zarrab bunu kabul ediyor ve türkiye'de bunun için yargılandığını belirtiyor.
57- savunma avukatı, savcılığın anlaşma gereği zarrab'ın bazı suçlarını görmezden geldiği yönündeki beyanları sonrası, savcılık yapılan anlaşmayı mahkemeye sunmaktan mutluluk duyacağını belirtti ve anlaşma metni kanıt dosyasına girdi. kamuya açıldığında paylaşılacak.
58- avukat hapishanede iken görevliye rüşvet verdiğini ve bunu kimin ödeyeceğini sordu. zarrab da bunu kabul etti ve yaklaşık 45 bin $ olduğunu belirtti. "bunu gardiyana o zamanki kadın avukatlarımdan biri" ödeyecekti diye ekledi. savunma "bu kadın avukat türk müydü?" diye sorunca "evet" cevabını verdi. gardiyanın kendisine alkol ve üşüttüğünde birtakım ilaçlar getirdiğini belirtti.
59- bunlar dışında başka suç ihlalleri yaptın mı? sorusuna "evet hanımefendi" diyerek, gardiyanlardan birinin cep telefonu ile görüntülü konuşarak kızıyla sohbet ettiğini, ayrıca avukatıyla görüştüğünü, diğer mahkumlara da rüşvet vererek onların telefon hakkını kullandığını söyledi.
60- avukat, zarrab ve aslan'ın, ofac tarafından açıklanan abd'nin yaptırım uyguladığı kişiler arasına neden zarrab'ın eklenmediğini tartıştıklarını belirtiyor. zarrab da bunu doğruluyor.
61- savunmanın "bu işten ne kadar para kazandınız?" sorusuna zarrab; "tam olarak hatırlamıyorum, 100 milyon $ olabilir, belki de 150 milyon $" diye cevap verdi.
62- aynı zamanda bank mellat (iran merkez bankası) ve onun döviz bürosu ile de çalıştın mı? sorusuna "evet çalıştım" diye cevap verdi.
63- savunmanın sorusu üzerine babasının şirketinde hissesi olmadığını ve ortaklıklarının bulunmadığını belirtti. avukatın, babasının iran ambargolarını delmek suçlamasıyla ceza ödediğine ise itiraz etti.
64- savunma avukatı mikrofondan uzaklaştığı için söylediklerinin anlaşılamadığı belirtiliyor.
65- duruşmaya kısa bir ara verildi.
66- zarrab hakan atilla hakkında "ben onun patronu değildim ve onun faaliyetlerinin kapsamını bilmiyor olabilirdim" dedi.
67- savunma avukatının şu an bir diğer halkbank çalışanı levent balkan'ın rolünün hakan atilla'dan fazla olduğunu ortaya koyacak sorgulamalar yaptığı belirtiliyor.
68- savunma avukatı, zarrab'ın telefonunun türkiye tarafından dinlendiği söylemesi üzerine zarrab "evet bir çok görüşmem kayıt altına alındı" dedi.
69- birtakım tapeler dinletiliyor.
70- ve bugünkü duruşma sona eriyor...