Protonların, Ölü Bir Yıldızın Merkezindeki Basıncın Tam 10 Katı Basınca Sahip Olması
protonların bir nötron yıldızından 10 kat daha fazla basınç içerdiği tespit eden yeni bir araştırmanın sonucunda ortaya konmuştur. şimdi biraz ayrıntılara inelim.
protonların nasıl bir işlev gördüklerini belirlemek için uzun yıllardır çalışmakta olan bilim adamları, bir protonun iç basıncını sonunda ölçmeyi başardılar. araştırmacılar ilk defa her atomun çekirdeğinde bulunan bir atom altı parçacığı olan protonun içindeki basıncı hesapladılar ve bir protonun merkezindeki basıncın, dünya'nın atmosferik basıncının trilyon çarpı trilyon katı olduğunu belirlediler. bu hesaplama, söz konusu basıncın yoğun ve ölü bir yıldız olan bir nötron yıldızının iç basıncının yaklaşık 10 katı basınca eş değer olduğunu ortaya koydu. araştırmanın bulguları, 16 mayıs'ta nature dergisinde yayınlandı.
çalışmanın yazarlarından biri olan fizikçi volker burkert, bunun şimdiye kadar görülen en yüksek basınç olduğunu belirtti. protonun merkezinden dışarı doğru aşırı yoğun bir basıncın olduğu ve ayrıca, protonun çevresinden gelen ve içe doğru olan karşıt basınç olduğu da belirtildi.
protonun merkezine yakın yerde ortalama en yüksek basıncın 10 üzeri 35 pascal olduğu belirlendi ki bu basınç, evrendeki en yoğun nesnelerden biri olan nötron yıldızları için hesaplanan değerin çok üzerinde. yani nötron yıldızların evrende bilinen en yoğun nesnelerden biri olduğunu söyleyen burkert, bunun ondan daha büyük bir değere sahip olduğunu vurgulamış oldu.
bilim adamları yıllardır protonun içindeki basıncı hesaplamayı denemişler; ancak bunu başaramamışlardı. bu araştırmacılar ise farklı bir yöntem izlediler. fazla sayıda proton içeren hidrojendeki elektronları ateşlediler. daha sonra protonun içindeki kuarkların etkileşimlerini kaydettiler.
araştırmacılar, bulguların bilim insanlarının protonların çalışma şekli hakkında yeni bilgiler edinmelerine yardımcı olacağını umuyorlar. yapılan çalışma, kuvvetlerin protonun içinde nasıl dağıldıklarını açıklamanın yanında; çalışmanın bulguları, bilim insanlarının gelecekte nükleer ve parçacık fiziğine olan bakış açılarını etkileyebilir.
kaynak: http://www.techtimes.com/…r-than-a-neutron-star.htm
orijinal çalışma: https://www.nature.com/articles/s41586-018-0060-z
orijinal çalışmadan bir cümle: “the average peak pressure near the centre is about 10^35 pascals, which exceeds the pressure estimated for the most densely packed known objects in the universe, neutron stars”