İŞ HAYATI 13 Ağustos 2018
114b OKUNMA     1037 PAYLAŞIM

Patronlar ve Çalışanlar Anlatıyor: Dolar Artarken İş Yerlerinin Son Durumu

Doların 7'yi, euronun da 8'i bulduğu şu günlerde işletmelerin durumu nasıl? Bizzat içinde bulunan insanlardan dinliyoruz.
iStock

sektör: kimya

ithalatçı değil, imalatçıyım. bir kobi olarak kanser olma sürecini yavaş ve emin adımlarla yürüyorum. imalatı durduramıyorum iflasın ilanı demek, fatura kesemiyorum saatler arasında %10-15 zarar edebiliyorsunuz, kimya sektöründeyim ham maddemin tamamı ithal dolar bazlı, satışlarım türk lirası.

dolar artıyorsa sende arttır diye düşünen kafa tasının içi hava dolu arkadaşlara kısaca, o işler öyle işlemiyor canım benim demekle yetinmek istiyorum. kendimi piyasada şanslı hissediyorum çalıştığım iş ortağımın oldukça yüklü ithalat çalışması var.

yarınım meçhul çünkü ham madde alımını durdurdum, bir iki haftada %30 içeri girerken ne kadar zam alabileceğimi bilmiyorum.

sektör: reklam

reklam ajansından bildiriyorum, o bahsedilen mega şirketlerin nisan ayından kalma faturalarını hala tahsil etmeye çalışıyoruz. ayrıca reklam harcamaları yarı yarıya düştü ve reklamveren sadece “ben batmadım” temalı reklamlar vermektedir.

sektör: tekstil

%100 ihracat çalışan bir tekstil firmasında çalışıyorum. kriz şimdilik yurtdışı kaynaklı hammadde ve yardımcı malzeme satın almasında. ithalatçılar ürün tedarik etmek istemiyor. özellikle kimyasal tedarikçileri. onun harici krize en kolay adapte olabilecek sektörde çalıştığımı düşünüyorum. çünkü biz yıllardır krizdeyiz. şerbetli bizim adamlar.

sektör: ilaç

yabancı ilaç firmasından geliyorum, bütün promo harcamaları, eğitimler, yurt dışı seyahatleri durduruldu. sektördeki diğer firmalar da acil olarak aynı önlemleri almış. çok şükür adam çıkarma henüz yok, ama her an olabilir. bazı firmalar adam çıkarmaya başlamış. en büyük korkum şirketin kapatıyoruz demesi, devlet bizden ilaç alırken euro kurunu 2.69 olarak belirledi, reel kurun 8'e gittiği bugünlerde, şirket başınız gözünüz allah'a emanet diyerek uzarsa hiç şaşırmam.

sektör: yazılım

yazılım evinden bildiriyorum, cihazlar ithal özel üretiliyor, kendi ürettiğimiz yazılım var içinde, müşterilerimizle dolar üzerinden yıllık, aylık bakım anlaşması şeklinde çalışıyoruz, müşteriler toplantı üstüne toplantı istiyor, kurda indirim istiyor, dolar bazında indirim istiyor, 2 ay içinde anlaşmalı işlerin çoğu bekleme pozisyonu aldı. durumlar bunlar şimdilik.

sektör: hızlı tüketim malları

fmcg devlerinden birinde çalışıyorum. daha demin bir satışçı gelip satışları durdurma kararı alındığını söyledi. her ne kadar trde fabrikalarımız olsa da hammadde kalemlerinin neredeyse hepsi ithal. sessiz bir bekleyiş var diyebilirim yani.

sektör: matbaa

kağıt bile yurt dışından dolar ile getirildiğinden kağıtçılar artık vadeli satış yapmıyorlar. naktin varsa kağıt alabiliyorsun.

sektör: gıda

işler yarı yarıya düştü. sanırım halk tasarruf yoluna gidiyor. ya da para suyunu çekti bilmiyorum. tek bildiğim elimdeki tüm ürünlere inanılmaz zam geldiğidir. yağdan, bulgura her şeye. bazı firmalar mal satmıyor bilerek. aklı sıra malı elinde değerlenecek diye.

sektör: mobilya

oturma grupları imalatı yaptığımız atölyeden bildiriyorum. eldeki siparişleri müşteri-mağaza mağdur olmasın diye zararına yapıyoruz. yeni siparişler için bir buçuk katı fiyat vereceğimizden hiç sipariş almamaya karar verdik. bu işin hammaddesi sünger son bir yılda kurdan bağımsız (hammaddenin tek üretim yeri almanya) zaten artıyordu şimdi fiyat sormaya korkar olduk, arabamızı satıp alt segmentte bir araç alıp aradaki parayı sünger stoğuna ayırdık. ancak şimdi de kumaşçılar satışı durdurdu. (metresine en az 12 tl ekleyip satanlar dışında.)

sektör: ayakkabı

ayakkabı sektöründeyim. avm’lerde gördüğünüz başarılı 2 tane zincir mağazanın iflas ertelediği, bankaların uzun süredir kredi vermediğini öğrendik ve bu zincir mağazalar allah korusun batarsa, onlarla birlikte bir sürü atölye, malzemeci de onlarla birlikte gidecek. bu adamlar 12-16 aylık çeklerle çalışıyorlar ve sezonluk sadece bir atölyeden yaptığı alım 3-5 milyon tl arası.

ayakkabı dediğiniz şeyin de her bir malzemesi dolarla alınıyor. en basit ilaç bile dolarla.

sektör: endüstriyel soğutma

endüstriyel soğutmadan bildiriyorum: dolap gövdelerinde ham madde olarak saç kullanıyoruz şu an satın alma departmanı saç bulamıyor işlemek için satmıyorlar, bu da bayramdan önce yetişmesi gereken siparişlerin terminini etkileyecek ve ödeme alamayacağız. planlamada 1 hafta önce yıllık izine çıkan arkadaşın stok takibi yapmamasının sonucu bu, herkes topu birbirine atıyor.

sabah da patronlar finansal danışman eşliğinde yaklaşık 2-3 saatlik bir toplantı gerçekleştirdiler.

sektör: lojistik

türkiye’nin en büyük süpermarket zincirinin lojistik desteğini veriyoruz. yakıtlara henüz yansımasa da yakın zamanda lojistik faaliyetlerinin nicel olarak azalacağını biliyoruz. hali hazırda müşterimiz mağazalarından işçi çıkarmak ve depo sayısını azaltmak suretiyle tasarrufa gitmeye başladı.