Osmanlı Devleti'nin Başına Geçen Padişahların Tahttan Ayrılma Sebepleri
bilindiği gibi osmanlı imparatorluğu'nda toplam 36 padişah başa geçmiştir. bu padişahların önemli bir kısmı görevlerinden normal olmayan yollarla ayrılmak zorunda kalmıştır. bu yazıda sadece padişah değişimlerinin nedeni anlatılmıştır. ayrıntılara ve olayların nedenlerine girilmemiştir.
1. osman gazi (ataman bey): hastalık neticesinde vefat etmiş ve yerini oğlu orhan'a bırakmıştır.
2. orhan gazi: vefatından önce tahtı oğlu murad'a bırakmıştır.
3. birinci murat (murad-ı hüdavendigâr): birinci kosova savaşı sonrası savaş alanını gezerken bir sırp askeri tarafından hançerlenerek hayatını kaybetmiştir. yerine yıldırım bayezid geçmiştir.
4. birinci bayezid (yıldırım bayezid): ankara savaşı sonrası timur'a esir düşmüş ve esaret altında hayatını kaybetmiştir. ölümünden sonra fetret devri başlamıştır. 11 sene süren karışıklık sonrası oğlu 1. mehmet tahta geçmiştir.
5. birinci mehmet (çelebi mehmet): av sırasında felç geçirip hayatını kaybetmiştir. ölümü devletin ileri gelenleri tarafından 40 güne yakın bir süre gizlenmiştir. yerine oğlu ikinci murat gelmiştir.
6. ikinci murat: ilk önce kendi isteği ile tahtan feragat etmiş yerine oğlu 2. mehmet gelmiştir. ancak işlerin karışması nedeni ile oğlu devlet ileri gelenlerinin isteği üzerine yeniden tahta çıkmıştır. en son hastalanıp vefat etti ve oğlu 2. mehmet yeniden tahta çıktı.
7. ikinci mehmet (fatih sultan mehmet): sefer hazırlığında iken hastalanıp ölmüştür. ölümünün zehirlenme neticesinde olduğu da rivayet edilmiştir. yerine oğlu 2. bayezit geçmiştir.
8. ikinci bayezit: oğlu selim tarafından yeniçerilerin de desteği ile darbe yapılarak tahtan indirilmiştir. kısa zaman sonra üzüntüden vefat etmiştir.
9. birinci selim (yavuz sultan selim): sırtında çıkan çıban nedeniyle ölmüş ve taht tek varis olan oğlu süleyman'a geçmiştir.
10. birinci süleyman (kanuni sultan süleyman): zigetvar seferinde ölmüş ve yaşayan tek varis oğlu selim tahta geçmiştir.
11. ikinci selim (sarı selim): hamamda düşmesi sonucunda göğsünden aldığı yara nedeni ile ölmüştür. yerine oğlu üçüncü murat gelmiştir.
12. üçüncü murat: savaş sırasında felç geçirip ölmüştür. yerine oğlu üçüncü mehmet gelmiştir.
13. üçüncü mehmet : göreve gelir gelmez 19 kardeşini boğdurmuş olan padişah, 37 yaşında hastalanıp hayatını kaybetmiştir. yerine oğlu birinci ahmet gelmiştir.
14. birinci ahmet: babasının 19 kardeşini öldürmesinde oldukça etkilenmiş ve kardeş katlini kaldırmış olan padişah, tifüs nedeni ile vefat etmiş yerine yeni veraset sistemine uygun olarak kardeşi birinci mustafa geçmiştir.
15. birinci mustafa: akli dengesi yerinde olmayan padişah ilk saltanatından 96 gün gün sonra devletin ileri gelenleri tarafından indirilmiş yerine birinci ahmet'in oğlu osman geçirilmiştir.
16. ikinci osman (genç osman): yenilik yapmak istemesi sonrası çıkan isyanda yeniçeriler tarafından katledilmiştir. yerine tekrar birinci mustafa gelmiştir.
15: birinci mustafa (tekrar): genç osman'ın yeniçeri ayaklanması ile katledilmesinden sonra yeniden tahta çıkmıştır. ancak akıl sağlığı yerinde olmadığı için şeyhülislam fetvası ile indirildi yerine osman'ın kardeşi dördüncü murat tahta çıktı.
17. dördüncü murat: sefer sırasında hastalanıp vefat etmiştir. yerine kardeşi ibrahim geçmiştir.
18. sultan ibrahim: yeni vergiler üzerine çıkan ayaklanmada isyancılar oğlu mehmet'i tahta geçirmiş kendisini ise aldıkları bir fetva ile boğdurmuşlardır.
19. dördüncü mehmet (avcı mehmet): 6 yaşında çıktığı tahtta tam 39 sene kalmıştır. ikinci viyana kuşatması sonrası alınan yenilgiler üzerine ordu ayaklanmış ve tahttan inmesi istemiştir. bu istek yerine gelmiş, ardından kardeşi süleyman gelmiştir.
20. ikinci süleyman: sefer sırasında hayatını kaybetmiştir. yerine kardeşi ahmet geçmiştir.
21. ikinci ahmet: padişahlığı sırasında ölmüştür. vefatından sonra yerine dördüncü mehmet'in oğlu mustafa geçmiştir.
22. ikinci mustafa: edirne vakası ya da feyzullah efendi vakası olarak bilenen isyan sonucu asker tarafından tahttan indirilmiştir. yerine kardeşi ahmet gelmiştir.
23. üçüncü ahmet: lale devri'nin padişahı olup patrona halil isyanı ile indirilmiştir. yerine ikinci mustafa'nın oğlu mahmut gelmiştir.
24. birinci mahmut: hastalık sonucu cuma namazı dönüşü, at sırtından düşüp hayatını kaybetmiştir. yerine kardeşi osman gelmiştir.
25. üçüncü osman: şirpençeden dolayı vefat etmiştir. yerine kuzeni mustafa geçmiştir. (üçüncü ahmet'in oğlu)
26. üçüncü mustafa: padişahlığı sırasında ölmüştür. vefatından sonra yerine kardeşi birinci abdülhamit geçmiştir.
27. birinci abdülhamit: dönemindeki osmanlı-rus savaşında rusların halka yaptığı katliamları duymuş ve felç geçirip hayatını kaybetmiştir. yerine yeğeni selim geçmiştir. (üçüncü mustafa'nın oğlu)
28. üçüncü selim: kabakçı mustafa isyanı ile tahttan indirilmiş ve yerine yeğeni dördüncü mustafa gelmiştir. (birinci abdülhamit'in oğlu)
29. dördüncü mustafa: kabakçı mustafa isyanı sonrasında 3. selim'e bağlılık gösteren rusçuk ayanı alemdar mustafa paşa tarafından tahttan indirilmiş ve yerine kardeşi mahmut geçirilmiştir.
30. ikinci mahmut: veremden dolayı vefat etmiştir. yerine oğlu abdülmecit gelmiştir.
31. sultan abdülmecid: babası gibi veremden dolayı vefat etmiştir. yerine kardeşi abdülaziz geçmiştir.
32. sultan abdülaziz: genç osmanlıların öncülük ettiği 1876 askeri darbesi ile indirilmiştir. yerine yeğeni murat gelmiştir. (abdülmecid'in oğlu)
33. beşinci murat: akli dengesi yerinde olmadığı gerekçesi ile devletin ileri gelenleri tarafından indirilmiş yerine kardeşi abdülhamit geçmiştir.
34. ikinci abdülhamit: 31 mart vakası sonrasında yönetime el koyan ittihatçıların önderliğinde meclis kararı ile padişahlıktan hal edilmiştir. yerine kardeşi mehmet gelmiştir.
35. beşinci mehmet (reşat): hastalık neticesinde ölmüştür. yerine kardeşi mehmet geçmiştir.
36. altıncı mehmet (vahdettin): 1922'de saltanatın kaldırılması ile padişahlığı sona ermiştir.