BİLİM 21 Haziran 2021
17,8b OKUNMA     532 PAYLAŞIM

Neden Hıçkırırız ve Hıçkırık Nasıl Geçer?

Hıçkırık hakkında bilmek isteyebileceğiniz bütün şeyler burada.
iStock

hıçkırık, göğüs kafesini karın boşluğundan ayıran ve nefes almada önemli bir rol oynayan kas olan diyaframın istemsiz bir şekilde kasılmasıdır. her kasılmanın ardından ses tellerinin aniden kapanması “hık” sesinin çıkmasını sağlar.

yani diyafram hızla kasılıyor. hızlı ve yüksek basınçlı hava akciğerlerden yukarı doğru çıkıyor bu esnada nefes borusunun en dar yeri olan gırtlakta bulunan epiglot kıkırdağı hızla ses tellerinin üzerine kapanıyor. hızlı ve basınçlı hava kıkırdağı ittirerek ses tellerine bolca sürtünerek dışarı çıkmaktan başka çare bulamıyor. ve o sinir bozucu hıık sesi geliyor.


peki ama neden?

çoğu zaman nedeni bilinmiyor. diyafram kasını kontrol eden vagus ve frenik sinirini uyaran çeşitli durumlar buna yol açabilir.

en sık sebepler

büyük yemek porsiyonları, alkollü ve gazlı içecekler tüketmek, ani heyecan, stres, ani sıcaklık değişimleri, sakız çiğnerken hava yutmak, mentollü gıdalar hıçkırık ataklarına sebep olabilir.

hıçkırık tehlikeli midir?

çok nadiren de olsa evet bazen önemli hastalıkların bulgusu olabilir.

ne zaman ciddiye alalım?

1. çok sık hıçkırık atakları oluyorsa (her gün, günde birkaç kere)
2. hıçkırık 48 saatten uzun sürüyorsa

zaten <48 saat hıçkırığa akut hıçkırık,
48 saat 1 ay arası inatçı hıçkırık,
1 aydan uzun süren hıçkırıklara ise dayanılmaz hıçkırık deniliyor.

yani hıçkırığınız 48 saati aşmış ise doğru doktora.

peki hıçkırığı geçirmenin pratik ne tür yöntemleri var?

bir kağıt torbanın içine nefes alıp vermek (maksimum 3 dk)

verdiğiniz nefesi geri aldığınız için kanınızdaki karbondioksit miktarı artacak bu da vagus üzerine etki oluşturup hıçkırığı durduracaktır. aniden korkutmakta benzer yolla hıçkırığı giderir. ağız içinde soğuk su çalkalamak, boyunum iki yanına soğuk kompleks yapmak da aynı mekanizma ile işe yarar.

ayrıca bir bardak su alıp yavaş yavaş minik yudumlar halinde içmekte hıçkırık tedavisinde etkilidir. o vagus siniri üzerinden değil yutma esnasında epiglod kıkırdağının hareketi nedeniyle işe yarar.

tüm bunlarla hıçkırık geçmiyorsa ve 48 saat oldu hala sürüyor ise doktorlar birtakım ilaçlar ile hıçkırığı durdurmaya çalışıyorlar.

o doktorlardan biri de dr. ali seifi. kendisi teksas'ta nöroloji yoğun bakımda çalışıyor.


yoğun bakımda yatan hastalarda hıçkırık olayları ile sık karşılaşıyor. hem kendi hem hastaları bu sinir bozucu durumdan kurtarmak için ilaç vermek dışında ne yapabilirim diye düşünüyor. odasında cadılar bayramından kalma bir azrail kostümü bulundurmak ve biri hıçkırmaya başlayınca giyip karşılarına çıkıp korkutmak fikrinden daha bilimsel bir çözüm bulabileceğine inandığı için çalışmalara başlıyor. ve bir tür pipet geliştiriyor.

hiccaway ismini verdiği icadı dr. ali'nin iddiasına göre hıçkırığı durdurmak için gereken tek şey, hiccaway'i yarım bardak suya batırmak ve emmeye başlamaktır. bu bir tür plastik pipetin içinde kullanan kişinin çocuk ya da yetişkin olmasına göre ayarlanabilen valf mekanizmaları var. pipetten suyu emmek için yüksek basınçla içinize çekmeniz gerekiyor. bu basınç diyaframınızın kasılmasına neden olarak ses tellerinizi ritmik olarak kapatan ve klasik hıçkırık sesine neden olan kontrol edilemeyen hava akımlarını durduruyor. bu sayede hıçkırık geçiyor.

satışı bildiğim kadarıyla henüz yapılmıyor. isteyenlere deneme amaçlı gönderiliyor. kullananlarda başarı oranı çok ama çok yüksek. kim bilir, yakında çakmaları bir milyoncularda satılmaya başlar. tam benim seveceğim tarzda, hem lüzumsuz hem lüzumlu bir ürün. bir de tanıtım videosu var.

hiccaway


dr. ali bu icadı ile nobel tıp ödülü kazanamasa da benim gönlümü kazandı. yapmakta olduğu meslekte karşısına çıkan probleme kendince bir çözüm bulmuş. büyük bir şey mi? değil. ama illaki buluşun çok büyük olması gerekmiyor. bakın kendisinden yüzbinlerce km ötede birileri onun icadını konuşuyor. teşekkürler doç. dr. ali seifi!

hem hıçkırık giderici pipetin için, hem de bir icadın nasıl yapılacağının bir örneğini gösterdiğin için. umarım devir daim motoru, sınırsız bedava enerji için uğraşan türk mucitlerine örnek olursun.

kaynak