KÜLTÜR 13 Nisan 2020
38,4b OKUNMA     607 PAYLAŞIM

Mitoloji, Edebiyat ve Sinemada Büyücüler Neden Mutlaka Bir Asaya İhtiyaç Duyar?

Popüler kültürde veya kadim metinlerde büyücü veya büyücü türevi karakterlerin mutlaka bir asası vardır ve işlerini genellikle bu asayla görürler. Peki bu alışkanlık nereden geliyor?


"büyücüler neden asâya ihtiyaç duyarlar?" sorusu üzerine asânın tarihçesi

asâ: arapça, sopa - değnek anlamına gelir.

gücü simgeleyen asânın kullanımının ilk olarak mısır'da görüldüğü kabûl edilmektedir.
burada büyücüler tarafından kullanılan asâ hint mitolojisinde ise tanrı katına çıkarılmış ve ölüler diyarının koruyucusu tanrı yama'nın elinde bir silah olarak betimlenmiştir. bundan sonra yavaş yavaş tüm dünya mitolojilerinde asâ hükümdârlık, bilgelik simgelerinden biri olarak görülecektir.

Yama

yahudîlik'te asânın mucizevi güçleri simgeliyor olmasının başlıca sebebi ise tabii ki tevrat'ta geçen kıssaya göre hz. musa'nın elinde taşıdığı asânın yılana dönüşüp tekrar eski hâline gelmesidir. bundan sonra yahudî din âlimleri, tüccarlar, simyacılar ve seyyahlar ellerinde asâ taşımaya başlarlar. ayrıca israil'de asâ hükümdârlık simgesidir.


ikonografi araştırmalarına göre asânın çin'de de yine bu dönemlerde kullanılmaya başlandığı tespit edilmiştir ancak çinliler asâyı bir ibadet gereci olarak kullanmaya başlamışlardır. uzakdoğu mitolojisinde asâ, dengeyi simgelemektedir ve ruhun kötülüklere teslim oluşunu engellemektedir.


işin ilginç yanı ise hristiyanlık tarihinde neredeyse hiçbir dönem ilgi görmeyen asâ, iskandinav mitolojisinin de etkisiyle avrupa hristiyan topluluklarına ait halk hikâyelerinde kendisine yer bulmaktadır.


yine türklerde islâmîyet öncesi dönemde asâ kullanımı ve asâya mucizevi nitelikler verilmesi gibi durumlar söz konusu olmadığı gibi islâmiyet sonrasında da asâ, bir hükümdârlık alameti olarak görülmemiştir.

tarihte görülmüş tüm türk devletlerinde hükümdârlar aslında örfî geleneğe daha bağlı kalmışlardır hükümdârlık alameti bağlamında. en büyük istisna olarak adlarına cuma hutbesi okutulmasını gösterebiliriz.

günümüzde ise asâ denilince aklımıza ilk olarak büyücüler gelmektedir.


bunun sebebi ise elbette dünyaca ünlü kitaplarda ve filmlerde anlatılan fantastik evrenlerde büyücülerin neredeyse hepsinin asâ taşıyor olmasıdır. elbette bu durum yukarıda anlattığım gibi tarihî bir geçerliliğin sonucudur.

Mitoloji, Edebiyat ve Sinemada Cüceler Neden Madencilikle Özdeşleştiriliyor?

Neden Popüler Kültürde Hayalet İmgeleri Genellikle Kadındır?