Lisansüstü Eğitim İçin Gereken GMAT Sınavına Gireceklere Tavsiyeler
karar alma süreci ve randevu
öncelikle gmat'e girme kararımı çok ani aldım bu nedenle de uygun tarih bulmakta zorlandım. ben 2 ay sonrasına bile zor yer bulmuştum. üstelik haftaiçiydi. siz siz olun muhakkak 3-4 ay önceden randevu alın. hem çalışmak için süreniz olur hem de istediğiniz bir güne randevu alırsınız.
gmat'i yapabilmek için ingilizcenizin iyi olması gerek, eğer daha toefl'da bile çuvallıyorsanız pek tavsiye etmiyorum. özellikle uyarım verbal kısmı için. içinizde beni kendisiyle kıyaslayanlar, o bu kadar aldıysa ben de şunu alırım belki diyenler olacaktır. bu nedenle kendi background'umu belirteyim. ilkokuldan beri ingilizce öğreniyorum, ama tam anlamıyla hazırlıkta öğrendim ingilizceyi. anadoluda bir anadolu lisesiydi burası ama bana gerekeni verdi. üniversitede ingilizce eğitim veren bir bölümü kazandım, hazırlık okumadım, en son boğaziçi proficiency'den b aldım.
sınavımı internetten satın aldım, hsbc kredi kartımı kullandım, daha önce toefl için de kullanmıştım kartımı ve bir problem yaşamamıştım. kayıt olurken sakın ama sakın türkçe karakter kullanmayınız. sonra benim gibi kuşku içinde dolanır "ulan ya sınava almazlarsa sıçarım" diye diye gezersiniz. başıma geleni burda kısaca özetleyeyim. bu çok akıllı bendeniz, online kayıt sırasında adındaki ş harfini boş bulunup yazıverdi. kayıt işlemi bitip de adına baktığında o "ş" harfi yerinde sadece minicik bir yuvarlak durmaktaydı, üstüne bir de eğer adınız soyadınız kimliğinize uymazsa vay halinize uyarısını okuyunca tırstı randevu almaya cesaret edemedi. sonra ulan bir daha kayıt olayım onda adımı düzeltirim onun üzerinden randevuyu alırım dedi. tekrar kayıt oldu ama mba.com'un süper zeka sisteminden şöyle bir cevap aldı, "sanırım biz de başka bir kaydınız var 48 saat sonra size döneriz". bu arada susannah kişisi sinir krizi geçirmektedir. 2 gün bekledi ve sistemin yine aynı adla kaydettiğini gördü ve hayvan gibi küfretti. sonunda sözlükten sınav yerinin telefonunu bulup sordu. telefonun ucundaki bayan biz mail atıp düzeltiyoruz dedi. iyi haberi duyunca döndü randevu almaya, anaaaaa, bir baktı istediği günü hayvan evladının biri almış. mecbur 7 gün sonraki sınavı satın aldı. peki adı ne oldu diye sordunuz değil mi? onun cevabı aşağıda.
nasıl hazırlandım?
çalışan biri olduğum için sadece geceleri ve haftasonları ders çalışma imkanım oldu, bu nedenle tam konsantrasyon sağlayamadım. 2 aylık sürenin belki yarısı kadar bile çalışamadım. sınavdan önceki 3 gün izin aldım ama onun ne kadar faydası olduğunun yorumunu şimdi bile yapamıyorum. hangi kitaplardan çalıştın derseniz. diğer arkadaşların belirttiği birçok kitaptan çalıştım diyebilirim.
the princeton review cracking the gmat (bence bununla başlayın, konu anlatımları ve taktikleri üzerinde uzun uzun durun faydasını göreceksiniz)
the official guide for gmat review (gmat'te çıkmış gerçek sorular mevcut, soru çözüm tekniklerini iyi kavradıktan sonra başlanmasını öneririm)
kaplan verbal ( tam adını bilemedim şimdi) (princeton gibi o da taktik öneriyor, bunları harmanlayabilirsiniz. ama ben princeton'ın taktiklerini daha bi sevdiydim sanki)
powerprep yazılımı var bir de, ama o official guide'daki sorulardan hazırlandığı için kitabı bitirdikten sonra çözerseniz puanınız olması gerekenden yüksek çıkıyor. benden uyarması. ayrıca seksenlerde yazılmış gibi bir arayüzü var bu programın. sınav ekranının arayüzü daha modern ve sempatik, üstelik uçuk mavi. cut, paste, undo'nun yanında redo da eklenmişti sanırım.
güzel internet siteleri var ama benim hazırlanma sürem kısa olduğu için bunlarda pek fazla takılamadım. ancak bunlardan birinde 1000 sentence correction sorusunun bulunduğu bir word dosyası mevcut, üstelik çözümleri de forumlarında tartışılıyor.
önce kağıttan soru çözüp sonra bilgisayardan çözmek zorunda kalmak rahatsız edici, bir an önce alışmaya çalışın. powerprep aşinalık yaratacaktır.
sınavdan hemen önce
sınavdan bir hafta kadar önce sınav merkezinden bir mail geldi, sınav yerine nasıl gelebileceğimizden tutun da hangi kimlikleri getireceğimize kadar, diğer bir sürü şeyden bahsediyor. sınavdan yarım saat önce orda oldum. iki arkadaş daha vardı. üstümüzde başımızda ne varsa aldılar dolaba kitlettiler. saat takmak bile yasakmış. isim problemime gelince, hiç sorun yaşamadım, bir şekilde halletmişler, adım sistemde gayet normal gözüküyordu. çok sevindim tabi. o yüzden içiniz rahat olsun. sınav aralarında ve ilk girişte parmak izinizi alıyorlar sonra da giriş çıkışlarda tekrarlıyorlar. 5 okula sonuçlarınızı beleş gönderebiliyorsunuz. hepsini doldurun sonradan göndermeye uğraşmayın. ayrıca okul kodu öğrenmenize gerek yok, okulların isimleri var zaten.
sınav sırasında
writing kısmı oldukça kastırıcı geldi, bekliyordum zaten. yalnız writing'i yazmadan geçen arkadaşlar olacaktır aranızda, onlar soru çözerken diğerleri writing yapacak ve bu konsantrasyon dağıtacaktır aklınızda olsun. math kısmını ucu ucuna yetiştirdim, verbalda ise zamanım arttı, bu da zaten sıçtığımın resmi oldu. tabi bunda verbal sırasında çişimin gelmesi ve acıkmış olmamın da etkisi vardır. pek su içmeyin. kağıt kalem yerine üzerine yazı yazılabilen pvc kaplı kağıtlar ve tahta kalemi gibi bir kalem veriyorlar. kendiniz defter kalem götürmeye kalkmayın.
en heyecanlı an
ve sınav sonunda puanınız ekrana geliverir. 630. sonra unofficial skor kağıdını elinize tutuşturuverirler ve gidersiniz.
not: ilk girişinizde istediğiniz puanı alamayabilirsiniz, moralinizi bozmayın, genelde ikinci de daha başarılı olunuyormuş.
gmat, 4 ana kısımdan oluşuyor: awa (analytic writing assessment), ir (ıntegrated reasoning), quant (quantitative) ve verbal
...
1. awa: bu kısımda ekranda bir argüman gelir. örnek vermek gerekirse
"bilimsel araştırmalara göre ortalama bir kahve tüketicisinin, kahve tüketimi yaşı ile birlikte artar (10 yaşından 60 yaşına kadar). 60 yaşından sonra bile bu tüketim miktarı yüksek olarak kalır. bunun yanında ortalama bir kola tüketicisinin, kola tüketimi yaşı ile birlikte azalır. bu iki trendde son 40 yıldır tutarlı bir şekilde devam etmektedir. önümüzdeki 20 yılda yetişkin sayısının artacağı bilindiğinden, bu kahve tüketiminin artacağı kola tüketiminin ise azalacağı anlamına gelmektedir. bu sebepten yatırımlarımızı le koladan kahve diyarına kaydırmamız gerekir"
böyle bir argüman gelir size ve bu argümanı değerlendirmeniz istenir. awa'da, essay'iniz önce bir yazılım tarafından otomatik olarak değerlendirilir. aynı zamanda bir de gerçek kişi okur essay'inizi ve 0-6 arasında bir skorla değerlendirilir. yazılım ve değerlendirenin notlarının ortalaması alınır. eğer iki skor arasında 1 puandan fazla fark varsa 3. bir kişi okur ve son değerlendirmeyi yapar. top okullardan birini istiyorsanız en az 4, aslında 4.5 barajını geçmeniz gerekir. ama bu sandığınız kadar zor birşey değil dolayısı ile ben awa'ya sınava girmeden 4-5 gün önce bakmaya başladım ve totalde 4-5 saat baktım diyebilirim. awa'da yapmanız gereken argümanın varsayımlarını bulup, aslında bu varsayımların zayıf olduğunu birkaç madde ile structured bir şekilde anlatmanız beklenir. zaten verbal'a çalışırken critical reasoninge zaman ayırdığınızda kendinizi bu konuda oldukça geliştirmiş olacaksınız. o yüzden argümanı çürütecek birkaç madde bulmakta zorluk çekmeyeceksinizdir. bu maddeleri bulduktan sonra ise tek yapmanız gereken uygun bir formatta bunu anlatıp 5 puanınızı alıp geçmek. benim writing'im kuvvetli değildir ona rağmen 5 aldım çünkü argümanı çürütecek noktaları bulduktan sonra gerisi hazır structure'lara oturtmak. aşağıdaki linkte eleman anlatmış awa'dan nasıl 6 alınacağını. bir altındaki linkte ise hazır formatı var. tek yapmanız gereken boşlukları doldurmak.
http://gmatclub.com/…et-6-0-awa-my-guide-64327.html
yukarıdaki örneği ele alırsak, argümandaki sorunlu noktalar neler? ilk okuyuşta dikkatinizi çektiyse ne ala, çekmediyse biraz düşündüğünüzde hemen farkedeceksiniz. ilk olarak kahve tüketimi yaş itibari ile artıyor, kolanınki azalıyor deniliyor. 20 yıl içinde yetişkin nüfus artacağından kolaya olan talep azalacak diyor. ilk yanlışlık şurada: kahve tüketimi 10 yaşından itibaren artıyor da ortalama tüketim hakkında bir rakam vermiyor. 10 yaşında bir çocuk ortalama günde ne kadar tüketiyor? 60 yaşında bi adam ne kadar tüketiyor? sürekli artmasına rağmen belki de 60 yaşındaki adamın kahve tüketimi atıyorum en az ortalama kola tüketiminin olduğu 45 yaşındaki bi insanın kola tüketiminden daha az. birinin azalması diğerinin artması gerçek değerler olmadan birşey ifade etmiyor. dolayısı ile burada bir hata var. argümanın geçerli olabilmesi için bu datanın belirtilmesi gerekir.
diğer bir nokta kar marjları hakkında birşey bilmiyoruz. belki de kola o kadar karlı ki kahve talebi artsa bile biz koladan daha fazla para kazanacağız gibi gibi gibi.
ben ilk olarak kaplan gmat kitabının awa kısmını okudum, oradaki essay'lere göz attım. sonrasında bu formatı önüme aldım ve mba.com store'dan aldığım 2 essay'lik pakete girip bir essay yazdım. ilk essay'i formata baka baka doldurdum, kaç puan alacağımı merak ediyordum. 5 puan alınca işin bir zorluğunun olmadığını anladım. formatı ezberledim, argümanı çürütecek maddeleri buldum ve yazdım. pratik yapmak için aşağıda birkaç örnek essay topic bulabilirsiniz:
http://www.mba.com/…lysis-of-argument-question.aspx
2. ir
bu kısım sınavın quant ve verbal tarafında olduğu gibi adaptive bir kısım değil. yani sizin başarınıza göre sorular değişmiyor. 12 soru var ve yarım saatiniz var. öncelikle soruların formatını anlayabilmeniz için kaplandan okuyup örnek soruları çözmenizi tavsiye ederim. sonrasını cat çözdükçe yaparsınız. bu kısım sürpriz bir yer bence. birçok denemede 8/8 yaparken kimisinde 5 yapabiliyorum. bir soruya takılıp kalmamanız çok önemli burada çünkü zaman oldukça kısıtlı. bir de şuna dikkat verilen tablolar değerlendirilmeniz istendiğinde eğer soruda geçen bilginin bahsi bile edilmiyorsa bunları yanlış kabul edeceğiz. buranın üzerinde de çok durmayı düşünmüyorum.
3. quant
adaptive kısmına başlıyoruz. bu kısım 51 puan üzerinden değerlendiriliyor. ben matematik olimpiyatçısı olduğumdan quant'a çalışmam gerekmeyeceğini az çok biliyordum ama sakın insanların quant çok kolay çok iyi yapıyor türkler vs dediğine bakmayın. eğer iyi bir skor almak istiyorsanız çalışmanız gerekir. herkes beylik laflar ederken ben quant'ta 51 yapan çok fazla kişiye rastlamadım. quant tarafında iki soru tipi var biri problem solving ötekisi ise data sufficiency. problem solving'i anlatmaya gerek yok. klasik soru tipi. soru geliyor 4 işleminizi yapıp geçiyorsunuz. benim gördüğüm kadarı ile insanlar burada en çok number properties kısmında zorlanıyor. ben bu bilgileri içselleştirdiğimden zorluk yaşamadım ama gördüğüm duyduğum manhattan gmat'in number properties kitabını hatmetmeniz durumunda bu kısmı zorlanmadan yapacağınız. ben sadece denemelerdeki quant sorularını çözerek kapattım quant'taki sorunlarımı. bir diğer kısım ise bence geometri. eğer kuralları bilmiyorsanız, kuraldan kastım şu alan nasıl hesaplanır, hacim nasıl hesaplanır, analitik geometri kısmında eğim nasıl hesaplanır falan bilmeniz gerekiyor, yoksa başaramazsınız.
diğer bir soru tipi data sufficiency. bu alışık olduğunuzun dışında bir soru tipi olduğundan mutlaka ama mutlaka bir kaynaktan okuyun bunu. kaplan ya da manhattan'ı tavsiye edebilirim duyduğum kadarı ile. data sufficiency de bir soru sorar ve 1 ve 2. maddeler olmak üzere 2 bilgi sağlar. siz bu maddelerdeki bilgiler yardımı ile sorunun çözülüp çözülemeyeceğine karar versiniz. şıklar sadece 1. bilgi yeterli ama 2. bilgi yeterli değildir soruyu çözmek için, sadece 2. bilgi yeterli ama 1. bilgi yeterli değildir soruyu çözmek için, iki bilgiyi birlikte aldığımızda bilgiler yeterlidir ama hiçbiri tek başına yeterli değildir, her iki bilgi de tek başına yeterli son şık ise iki bilgi birlikte yeterli değildirdir. burada dikkat etmeniz sorunun tek bir cevabı olması. yani bilgileri kullandığınızda cevap hem 2 hem 5 olabiliyorsa o data sufficient değildir.
verbal
gelelim dananın kuyruğunun koptuğu yere yani verbal'a. yabancıların daha az zorlandığı ama bizim karşısında çaremiz kaldığımız kısma. verbal 3 ana kısma ayrılıyor:
1. reading comprehension: verbalda geliştirmek için en az şey yapabileceğiniz uzun paragraf soruları. kültürel çalışmalar, uzay, bilim, iş dünyası ya da başka konulardan biri ile ilgili olabilecek bir pasaj gelir karşınıza ve sonraki 4-5 soruyu bu pasaja göre çözmenir istenir. rc'de iki tip soru vardır genelde bir global diğeri detay sorular. global soru şudur, der ki pasajın ana gündemi nedir, ya da yazar bu pasajda neyi amaçlamaktadır gibi. detay sorular ise pasajdaki herhangi bir detay olabilir, aşağıdaki seçeneklerden hangisi yazarın x konusundaki düşüncelerini yansıtıyor olabilir gibi. burada kaplanı okuyun anlayın geçin, başka yapabileceğiniz çok birşey yok.
2. critical reasoning: en çok kafa isteyen ama bir kere çözdüğünüzde en rahat yapacağınız soru tipleri. awaya benziyor. bi argüman verilir ve genelde aşağıdaki seçeneklerden hangisi doğruysa yazarın argümanını zayıflatır/kuvvetlendirir - genel soru tipi budur. ya da şu sorulabilir aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yazarın argümanını değerlendirmek için bize en önemli bilgileri sunar vs vs (türkçeye çevirirken komik oluyor kusuruma bakmayın hızlıca yazıyorum). burada yazarın argümanındaki açıkları bulmamız gerekir. bazen çelişkili bir durum var gibi gösterilir ve sebebini anlamanız istenir. benim çözmekten en keyif aldığım soru tipidir bu. kaplan ve manhattan kitaplarından çalışın.
3. sentence correction: en mekanik ama benim en çok zorlandığım ve 780 civarı bir puan almamın önüne geçen kısım. bir cümle verilir ve cümlenin bir kısmının altı çizilidir. a şıkkında sorudaki orijinal cümle tekrar edilir ve diğer şıklarda birşeyler değiştirilerek soru oluşturulur. soru şudur sc lerde cümle hangi şekilde en iyidir. bu mevcut hali ile olabilir ya da cümledeki bazı sorunların çözülmesi ile elde edilebilecek sorunlar olabilir. kitaplarda zaten yazıyor stratejiler ama bu sorularda orijinal cümledeki bir hatayı bulup şıklardan bu hatalı olanları elemeniz gerekiyor. bu şekilde eleye eleye (process of elimination) doğru cevaba ulaşacaksınız. bazen hata bulmakta zorlanabiliyor insanlar o zaman hemen şıklardan yardım alabilirsiniz. örnek veriyorum en çok sorulan sorulardan biri özne-yüklem uyumu. 5 tane şık vardır 5 şıkkın 3 ünde yardımcı fiil is dir 2 sinde are dır. o zaman anlarsınız ki ilk önce is mi are mı onu anlamalıyım. sentence correctionda manhattan gmat sentence correction rakipsizdir. en yakın rakibi grail (aristokles)in sentence correction kitabıdır.
benim çalışmam şu şekilde oldu
öncelikle sınava önceden girmiş bi arkadaşımın princeton review kitabını aldım ve onun net üzerindeki cat'lerinden birini aldım ve 510 gibi saçma bi puan aldım. ama daha konunun ne olduğu bile bilmiyordum. princeton'dan çalışmaya başladım tek tek konuları. işim inanılmaz yoğun, gece 11-12 ye kadar çalışan biriydim tam o başladığım dönemlerde. wharton mezunu bi büyüğümle konuşunca dedi ki daha yolu başındasın her gün yarım saat 1 saatlik çalışmaların bir faydası olmaz sana izin al bir şimdi bir de girmeden önce dedi. ilk iznimi şubatta aldım tam 9 gün çalıştım. kaplanı baştan sona bitirdim ve princeton'ın soru bankasından soru çözdüm ki siz sakın princeton'ı kullanmayın. bunun için memleketime gittim ve sadece ders çalıştım günde 10 saat. en sonunda kaplandan bir deneme çözdüm net üzerinden ve 760 aldım. bayram ettim tamam bu iş bitti falan dedim. sonrasında istanbula dönüşümde daha önce kullanmadığım ve herkese verilen gmat in kendi official denemelerinden 2 tanesinin birini çözdüm ve aldığım puan 580. ne kadar hayal kırıklığına uğradığımı anlatamam size. kesin bi yanlışlık var dedim ve sonraki hafta sonu bi deneme daha çözdüm ve 610 aldım. anladım ki daha çok eksiği var. eksiğim genel olarak verbal tarafındaydı. eğer 650-700 arası bişey alsaydım denemelerden sadece deneme çözerek puanımı arttırmaya çalışacaktım ama anlaşılan çok uzaktım daha o noktadan. sonrasında verbal için e-gmat.com dan paket satın aldım. yaptığım en iyi işlerden biri diyebilirim. sc, rc ve cr verbal'ın 3 kısmını videolu olarak anlatıp quizler veriyor. bu 3 kısmı bitirmem yoğunluk falan olduğundan 1.5 ayımı aldı. ilk iznimden sonra mayıs gibi yani yaklaşık 2.5-3 ay sonra bir izin daha aldım. e-gmat'in 700 tane sorusu vardı hedefim onları bitirip sorular çözmekti. bu arada atladığım bir nokta varki en önemlisi. official gmat'in kaynakları sizin en önemli yol göstericileriniz. onlardan faydalanabildiğiniz kadar faydalanın. ben quant ile ilgilenmedim ama verbal kitabındaki tüm soruları çözdüm iznimden önce. iznimde e-gmat sorularını çözdüm ve iznimin bitmesine 3 gün kala official'dan 2 deneme daha çözdüm (2 bedava veriliyor 2 tane mba.com dan satın alabiliyorsunuz). birinden 700 birinden 710 aldım. artık sadece deneme çözerek bu işi halledebilirim diye düşündüm. bu arada gmat'in yazılımında da sorular var bir de üstüne question pack aldım. yaklaşık bi 300 soru da orada çözdüm verbal ile ilgili. wharton'lı dediğim arkadaş bana official denemeleri birden fazla kez çözmem gerektiğini söyledi ve reset attım (tekrar tekrar çözebiliyorsunuz). şu kararı verdim 4 denemeyi tekrar çözeceğim ve manhattan gmat'in 6 denemesini çözüp fireceğim sınava. gmat denemelerini tekrar çözmeden önce zaman geçmesini bekledim ve manhattinin 3 denemesini çözdüm. 680, 700 ve 690'dı ama önemsemedim çünkü quantlarım düşük verbal'larım 35/51 ve üzeri geliyordu. quanttan officialde hep 50 ve 51 yaptım 50 nin altına hiç düşmedim ama manhattanın quant tarafı oldukça time consuming olduğundan yetiştirmek çok zor oluyordu. o yüzden 700 ün üstünde olduğumu biliyordum. official gmatleri tekrar çözdüm ve hepsinde 730 üzerinde aldım. sonrasında ramazan bayramı tatili girdi ki ben ayın 20 sine almıştım tarihi. son 3 manhattan denemem 710, 760 ve 730 du. bayramda awa üzerine de çalıştım biraz ve 20 sinde sınava girdim. awa sorusunda oldukça zorlandım çünkü normalden biraz daha zordu fakat yazdım. integrated reasoningde genelde 8/8 yapan ben o kadar zorlandım ki anlatamam ve moralmen çöktüm. sonra quant kısmına geçtim. o ana kadar çözdüğüm en kolay quant kısmıydı. toplamda 37 soru var 25. soruya geldiğimde daha 25 dakika geçmişti ve 50 dakikam vardı. rahatladım ve nefes aldım biraz. rahat rahat çözdükten sonra tüm kısım bittiğinde 15 dakikam vardı fakat bitirmedim. son soruyu çözüp bekledim ve biraz kafamı dinledim. heyecanımı yatıştırdım. matematiği iyi yapmam çok rahatlattı beni. sonra verbal tarafına başladım. verbal tarafında nasıl perform ettiğime dair hiç ama hiç bir fikrim yoktu. tamamen sürpriz olacaktı. ucu ucuna yetiştirdim sınavı ve birkaç anket sorusundan sonra skor ekranda belirdi, 710 almıştım. 700 ün altı bi skora kesinlikle skoru iptal edecek tekrar alacaktım. 700 ü iptal etmeyecek fakat sınavı tekrar alacaktım. barajım 710 du ve 710 aldım. ama potansiyelimin altına düştüğümden aldığım skordan mutlu olsam da sevinçten havalara uçmadım. 15 gün sonra tekrar alma ihtimalim var sınavı fakat şu an artık okul listeme odaklanıyorum.
bu arada belirtmeden geçemeyeceğim; son 4 günlük bayram izninden önce denemeleri çözerken sadece quant ve verbal tarafını çözüyordum. son 3 denememde full testi çözdüm.
şöyle bir şey söylemek gerekiyor; inkar edilse de testin adaptive olması sebebi ile ilk 10 soru nispeten daha önemli. yani ilk 3 sorudan birini yanlış yaptıktan sonra çok fazla üst üste doğru yapmalısınız ki onu telafi edebilesiniz. sınav süresini riske atmadan ilk 10 sorulara biraz daha fazla zaman ayırıp doğru yaptığınızdan emin olmanızı öneririm ki verbalda benim için bi sorudan emin olmak olanaksızdı.