Kendine Has Müziğiyle Rock'n Roll'un Öncüsü Olduğu Düşünülen Gitarist: Sister Rosetta Tharpe
rock-n-roll aslında 1915 arkansas doğumlu, siyahi bir kadın tarafından icat edildi
ismi sister rosetta tharpe. asıl ismi rosetta nubin olan tharpe, bir pamuk tarlasında, kilise vaizi ve mandolin sanatçısı katie bell nubin ve şarkıcı willis atkins’in çocuğu olarak arkansas eyaletinin cotton plant kasabasında doğdu. bir müzik dehası olarak tanımlanan dört yaşındaki nubin, kilisede şarkı söylemeye ve çok sevdiği gitarını çalmaya başladı. bu şekilde bile, tharpe, siyah kilisede doğan bir amerikan müzik tarihinin temsilcisi oldu.
altı yaşına geldiğinde tharpe annesi ile beraber chicago’ya yerleşti ve meşhur cogic kilisesinde birlikte dini konserler vermeye başladılar. “şarkı söyleyen ve gitar çalan bir mucize” olarak tanımlanmaya başlayan tharpe, annesinin bir kısmı vaaz, bir kısmı gospel konseri olan performanslarına eşlik etmeye başladı.
seyahat etmek onu çok etkiledi ve müziği hem kentsel çağdaş hem de kırsal, ıssız kasabaların sesleriyle tatlandırıldı. 19 yaşına geldiğinde de bir vaiz olan thomas thorpe ile tanışmış ve onunla evlenmişti. ama bu uzun sürmedi ve 1948'de kocasını terk etti - sahne adı olarak benimsediği soyadını onunla birlikte aldı.
1938, tharpe için parlak bir yıl olacaktı
bu süre zarfında, lucky millinder'ın caz orkestrasının desteğiyle ilk müzik parçalarını kaydetti. bu, bing crosby gibi diğer ikonlarla övünen bir ingiliz şirketi olan decca records için ilk kez bir müjde eyleminin parçalar yayınlayacağı anlamına geliyordu. canlı tempoda düzenlemelerle gospel temalarını birleştiren “this train” ve “rock me” kayıtları, 1930’ların sonlarında daha önce gospel müziğine aşina olmayan dinleyiciler arasında hit oldu. “rock me” şarkısı elvis presley, little richard ve jerry lee lewis gibi birçok rock’n roll şarkıcısını etkiledi.
This Train
Rock Me
1944 sonlarında sammy price ile birlikte kaydettiği “strange things happening every day” adlı eseri, r&b top 10 (billboard'un harlem hit parade) listelerinde yer alan ilk gospel olma özelliğinin yanı sıra ilk rock’n roll şarkısı olarak da anılır.
Sister Rosetta Tharpe - Strange Things Happening Every Day (1944)
tharpe, milliender’ın orkestrası eşliğinde “shout sister shout”, “that’s all” ve “i want a tall skinny papa” gibi hitleri de kaydetti. tharpe’nin elektro gitar çaldığı ilk albüm olan “that’s all” kendisinden sonra gelen chuck berry ve elvis presley gibi gitaristler üzerinde etkili oldu.
I Want A Tall Skinny Papa
marie knight tarafından tamamen büyülenen tharpe, onu takip etti ve ikisi birlikte performans sergilemek için yola çıktı. knight şarkı söyleyip piyano çalarken, srt hem gitar hem de gitar çaldı. ikisi, on yılın geri kalanında sevgili ve yaratıcı ortak oldular. bu süre zarfında da “up above my head” parçasını kaydettiler.
Sister Rosetta Tharpe - Up Above My Head
sister rosetta tharpe, ellili ve altmışlı yıllarda turneye çıkmaya ve yeni müzikler yapmaya devam etti
tharpe, o zamanlar insanlar bilse de, bilmese de rock'n roll krallarından biriydi. popülaritesini kaybetmeye 60'lı yıllarda başladı.
blues yükselmeye başladı ve blues ve gospel caravan'ın bir parçası olarak muddy waters ve otis spann ile birlikte avrupa'yı gezdi. ancak ana akım kültüre daha çok hitap eden erkek ve beyaz rock şarkıcıları ve müzisyenlerinin yükselişiyle ve tharpe'nin dini materyalleri kaydetmeye olan bağlılığıyla birlikte, ilham vermesine yardımcı olduğu müzikal hareketlerin sınırlarına itildi.
yaptığı şeyler birçok kişiye ilham verdi
chuck berry'den elvis prelsey'e kadar herkes tharpe'nin müzikalliğinden etkilendi. the man in black'in johnny cash'i, rock-n-roll onur listesi'ndeki tanıtım konuşması sırasında , onun en sevdiği şarkıcı olduğunu söyledi. gelini rosanne de daha sonra kendisini destekleyecekti.
jerry lee lewis'ten aretha franklin'e kadar herkes onun müzisyenliğini kendileri üzerinde önemli bir etki olarak gördü.
tharpe'nin biyografisini yazan gayle wald onun için; "elvis presley'i etkiledi, johnny cash'i etkiledi, little richard'ı etkiledi." diyor. "rock and roll'un temel figürleri olarak tanıdığımız sayısız insanı etkiledi." diyor.
şeker hastalığına bağlı komplikasyonların bir sonucu olarak bacağının kesilmesinden sonra, mütevazı bir evde annesiyle birlikte orada yaşıyordu. sister rosetta tharpe, 1973'te philadelphia'da felç geçirerek öldü. marie knight, cenaze töreni için makyaj ve saçı yapmak için oradaydı. tharpe, işaretsiz bir philly mezarına gömüldü.
kaynaklar: sanatatak, guardian, afropunknews