İsveç Neden Refah Seviyesi En Yüksek Ülkelerden Biri?
isveç, vatandaşı olduğum ülke. isveç'te refah seviyesi yüksektir ama bu sandığınız sebepten dolayı değil. isveç'teki refah seviyesinin sebebi isveçlilerin çok para kazanmasından çok isveçlilerin aşırı derecede tutumlu olması ve hesaplarını bilmeleri.
türkiye'den bir örnek vereyim. ülkemizde son yıllarda "dışarıda serpme kahvaltı yeme" modası başladı ve bir çok beyaz yakalı haftasonları boğaz manzaralı kahvaltıcılara gidip 2-3 günlük maaşını tek öğünlük yemeğe veriyor. bunu bir isveçliye söyleseniz kalpten gider. volvo'da yöneticilik yapan müdürlerin bile evden tost yapıp getirdiği isveç'te insanların dışarıda yemek yemesi için özel bir durum olması gerekiyor. birinin doğum günü, evlilik yıldönümü, mezuniyet gibi özel günler dışında neredeyse dışarıda hiç yemek yemiyorlar. işe bisikletle veya toplu taşımayla gidip geliyorlar. ailenin bir tane ufak bir arabası oluyor ve bunu mutfak alışverişi yapılacağında filan kullanıyorlar. bir evde sadece oturulan odada ışıklar açık oluyor. bizdeki gibi evde yalnız otururken "ses gelsin de yalnızlık hissetmeyeyim" diye tv'yi açık bırakmıyorlar mesela.
aldıkları bir paltoyu 10-12 sene boyunca giyiyorlar. ortalama bir isveçlinin kıyafet dolabı içerik olarak ortalama bir türk'ün dolabının 5'te biri kadardır. biz bir giydiğimizi 1 ay giymeyiz ama isveçliler bu konuda gocunmaz. gerekirse 3 günde bir aynı gömleği giyerler. bizdeki gibi her sene cep telefonlarını yenilemiyorlar ve yenilediklerinde de ucuz bir model alıyorlar. bizdeki gibi her 2-3 senede bir araba yenilemiyorlar. oturdukları evlerin çoğu tarihi yapılardan oluşuyor ve kimse 150-200 senelik bir binada oturmaktan gocunmuyor. bizde 15-20 senelik binalara bile eski denip burun kıvrılıyor. adamlar çöplerini bile geri dönüşümden geçirip elektrik üretiyorlar. evlerine temizlikçi tutmuyorlar. bulaşıklarını elde yıkıyorlar. evde bir şey bozulursa kendileri tamir ediyorlar. volvo ve ikea gibi kendi ülkelerinin ürünlerini saymazsak marka takıntıları yok. karı koca demeden çalışıyorlar. çocuklar bile genç yaşta iş bulup harçlığını çıkartmaya başlıyor.
evlerdeki mobilyalarda minimalizm on plandadır ve ihtiyaç olunmayan mobilya asla alınmaz. evlerde tam olarak yeterli miktarda mobilya bulunur ama fazlası bulunmaz. ayrıca mobilyalar 20-25 yılda bir yenilenir. bir isveçli 20 yaşında ailesinden ayrı eve çıkıp kendi evine taşındığında aldığı mobilyalarla 40-45 yaşına kadar idare edebilir.
bizde inanılmaz bir savurganlık var. kimse üretim yapmıyor ama herkes tüketim yapıyor. herkes gösteriş peşinde. herkes rahatına ve konforuna düşkün. herkes en yeni evlerde yaşayıp en iyi arabalara binip çeşit çeşit kıyafet alıp sürekli dışarıda yemek yiyip en yeni telefon modellerini kullanıp en lüks şekilde yaşamak istiyor. kimse hayattaki hiçbir rahatından taviz vermek istemiyor. isveç ve kuzey avrupa'daki diğer ülkelerde refah kültürü var ama bunun sebebi sandığınız şeyler değil. onlar para içinde yüzdükleri için değil tutumlu oldukları için refaha ulaşabildiler.