İnsan Neden Sanat İcra Eder?
toplum sorunları tartışır, sanat tartışılacak sorunları keşfeder. bunu felsefe bile yapamaz, onun bir tık gerisindedir.
fakat yanlış anlaşılmasın, sanat sorun icat etmez. öyle ya da böyle, karşımıza çıkacak olan sorunları önceden haber verir. bu yüzden çok değerlidir.
varolmanın ağırlığını üstünden atabilmek için.
"yazmasaydım delirecektim." - sait faik abasıyanık
"dilin nasıl ortaya çıktığını bilmiyoruz, tıpkı sanatın nasıl ortaya çıktığını bilmediğimiz gibi..." - ernst gombrich
'sanat nasıl ortaya çıktı?', 'neden sanata ihtiyaç duyuldu?', 'sanat neden var?' gibi soruların evrensel bir cevabı yok. burada önemli olan şey, sanatın birey için ne ifade ettiği.
balzac çok güzel söylemiş; ''sanatın vazifesi, tabiatı kopya etmek değil, tabiatı ifade etmektir.''
aslında sanat, tıpkı dil gibi bir çeşit ifade biçimidir.
andrei tarkovsky'e göre ölüme hazırlanmak için:
"sanıldığının aksine, sanatın işlevsel amacı, düşünmeyi teşvik etmek, bir düşünce iletmek ya da bir örnek oluşturmak değildir. hayır, sanatın amacı, daha çok, insanı ölüme hazırlamak, onu iç dünyasının en gizli köşesinden vurmaktır."
estetik sanatın bir unsurudur. estetikte bir düzenlenme hali mevcuttur. düzenlemek insanın hayata dair tedirginliğini giderir. çünkü düzensizlik insanin vahşi ve ilkel halindeki kargaşa ve kaos ortamını çağırıştırır. sonuç olarak sanatta var olan estetik, düzenlilik insanın hayata karşı tedirginliğini giderir. bir de "insan tabiatı olduğu gibi kabul etmeyip onu tekrar şekillendiren tek varlıktır" diyor ali şeriati. buna göre bu tekrar şekillendirme haline imge ve estetik unsuru kattığınızda sanat meydana çıkar.
"hayatın anlamsızlığı, insanı kendi anlamlarını yaratmaya zorlar." der stanley kubrick. işte durum bundan ibaret.
insan kendini göstermek, düşüncelerini ifade etmek için sanat yapar. yaptığı işler başkaları tarafından takdir edilince de egoları kabarır bu da sanatçıya bir haz duygusu yaşatır.
elbette insanın ömrü kısıtlıdır ancak sanat sonsuza kadar devam eder, bu yüzdendir ki kalıcı olmak yani eserleriyle ölümsüzleşmek gibi bir amacı da olması muhtemeldir.
“sanat, akıl sağlığının bir garantisidir.” - louise bourgeois
sanat esasında taklit etmektir. resim, heykelcilik vs. gibi sanat dallarıyla doğayı, canlıları ve birçok şeyin taklidi yapılır. tiyatro, sinema gibi sanat dallarıyla olay ve durum taklitleri yapılır. insan olanı şekillendirmek, taklit etmek ve bir nevi tanrıcılık oynamak için sanata yönelir. bu farkında olmadığı bir durumdur. bu olumsuz gibi bir cümle görünse dahi gayet olumlu bir durumdur. insan potansiyelini ölçer sanatla, yaratıcılığını ortaya koyar, hatta olmayanı anlatır, bir olay yaratır, hayaller kurar ve sanata döker. sanat taklit ettiği şeyin ötesine ulaşma çabasıdır. sanatın birçok tanımı vardır, bu da onlardan biridir. kesin budur dememekle birlikte bu durumu da içinde barındırır.