TARİH 20 Ağustos 2019
34,4b OKUNMA     657 PAYLAŞIM

İmparator Justinianus ile Büyük Aşk Yaşamış Meşhur İmparatoriçe: Theodora

Soylu olmadığı halde Bizans İmparatoru I. Justinianus'un (Jüstinyen) eşi olan Theodora'nın hayatının kısa bir özeti.

bizanslı tarihçi prokopius onun için "babası istanbul hipodromunda ayıcı olan bir aktris-dansçı ve hayat kadını" demiş olsa dahi, bizans’ın süryani imparatoriçesi ve süryani kilisesi’nin kızıdır theodora.

theodora ms 500 urfa yakınlarındaki menbiç şehrinde doğar. (sanılanın aksine theodora urfalı değildir. menbiç urfa ve halep arasında bulunan eski bir süryani yerleşim birimidir.). babası ortodoks inancına bağlı bir süryani papazdır. babası tarafından inancı ve kültürü doğrultusunda en iyi şekilde yetiştirilir.

bizans imparatoru jüstinyen, dayısı olan ı. justinus’tan (518-527) 527 yılında imparatorluğu devir alır. güçlü bir hükümdar olmasının yanı sıra uzun süren idaresi olmuştur.

jüstinyen iran’a sefere çıktığında menbiç’ten geçer. menbiç süryani toplumu lideri papaz yuhanna tarafından saygıyla karşılanır ve burada theodora ile tanışan ve onun güzelliğinden etkilenen jüstinyen, onunla evlenmeye karar verir. önceleri buna razı olmayan theodora’nın babası jüstinyen’in kızını inancında serbest bırakacağını taahhüt etmesi üzerine imparatorun bu isteğini kabul eder.

theodora 527 yılında imparatoriçelik tacı giyer, 527-548 yılları arasında eşi imparator jüstinyen ile birlikte hüküm sürer. tarihteki en güçlü, akıllı iffetli ve bunun yanında en çok iftira edilen kadınlarından olur.

birbirlerini çok sevmelerine rağmen jüstinyen ile theodora’nın çocukları olmaz. theodora çok genç denilecek bir yaşta, 48 yaşında hayata gözlerini yumar.

theodora vefatı sonrasında geriye yok olmaktan kurtulmuş güçlü ve örgütlenmiş bir kilise bırakmıştır. bu sebepledir ki theodora'nın 1500. doğum yıldönümü patriğin 2000 yılı menşurunda dünya süryanilerine duyurulmuş ve tüm süryanilerce kutlanmıştır.

kendilerinin; iş, siyaset, strateji ve politika ortakları birbirlerine ne kadar aşık olduklarını sık sık dile getirir ve sokakta öpüşecek kadar birbirlerine düşkün olduğunu söylermiş (o zamanın şartlarında büyük olay). 6. yüzyılın ortasında jüstinyen ve theodora sosyal adaleti güçlendirmek için çeşitli yasalar koydu. örneğin; erkekler eşlerinden iki defa izin almadan borca giremeyecek, tecavüz suçunu işleyenlere verilen ceza arttırılacak ve zanlılar duruşmadan geçmek zorunda kalacaktı. ayrıca hayat kadınları için o zamanın mor çatısı sayılabilecek sığınma evlerini kurdurttular. 6. yy'da eğer bir yahudi değilseniz, konstantin makul yasalar altında yaşayabileceğiniz en güzel şehirlerden biri olmuştu. birlikte yazdıkları bu yasalar modern avrupanın bile medeni kanununa öncü olmuş kaynakların başında gelir.

kendisinin adı "kraliçe theodora'nın kaplıcaları" olarak anılan ve çokça ziyaret ettiği kaplıcaları bulunmaktaydı. kaplıca sefası için yalova ve bursa şehirlerini tercih eden theodora'nın kaplıcaları hala günümüzde varlığını sürdürmekte. lakin ironiktir, bu kaplıcalar şu an sadece erkeklere özel. kendisinin ölüm sebebi meme kanseri olarak tahmin ediliyor, muhtemelen acılarını azaltmak için bu kaplıcaları ziyaret ediyor ve rahatlamaya çalışıyordu.

theodora çok erken bir yaşta (48) muhtemelen kanserden hayatını kaybettikten sonra jüstinyen, hiç varisi olmamasına rağmen yeniden evlenmedi ve hanedanının sürmeyeceğini bile bile çocuk sahibi olma derdine girmedi. onun yerine, kendini muazzam derece büyük projelere meşgul ederek kendini yeni kurmaya çalıştığı imparatorluğa adadı.

kendisini gördüğümüz en etkileyici eser şüphesiz theodora mozaikleridir. geçmişine rağmen theodora mozaiğindeki resmedilişinde basının etrafında altın bir çember bulunur ve bu çemberin ima ettiği, theodora'nın sıradan bir fani olmadığı, kutsal bir varlık olup yönetme yetkisini tanrıdan aldığıdır. hatta bu mozaikte jüstinyen ve theodora, isa ile aynı boy ve seviyede durmaktadır. bu da imparator ve imparatoriçenin ne kadar kutsal olduklarını halka ispat etme çabalarından ileri gelmektedir.

Dokuz Sene Roma'ya Hükmetmiş İmparator Justinus'un İlgi Çekici Hayatından Kısa Bir Özet