Her Yıl 14 Mart'ta Kutlanan Tıp Bayramı'nın Ortaya Çıkış Hikayesi
sadece türkiye'de, türk doktorlar ve sağlık çalışanları tarafından kutlanan, türkiye'den başka yerde olmayan bayramdır 14 mart tıp bayramı. esasen, tıp bayramı milli bir bayramdır.
tıbbiye-i şahane mektebi'nin de kuruluş yıl dönümüdür 14 mart. ama 14 mart'ın "tıp bayramı" olarak kutlanışının sebebi başkadır.
1919'un mart ayında, istanbul'da, mekteb-i tıbbiye-i şahane, ingiliz birlikleri tarafından işgal edildiğinde, işgalcilere karşı ayaklanmak ve okulu kurtarmak için çareler arayan tıp öğrencileri; okulun kuruluş yıl dönümü olan 14 mart'ı topluca kutlamaya karar verirler.
tıbbiye 3. sınıf talebesi olan hikmet bey (bkz: tıbbiyeli hikmet) önderliğinde büyük bir gösteri yaparak okulun iki kulesi arasına büyük bir türk bayrağı asarlar, işgal kuvvetleri bu duruma müdahale etseler de durduramamışlar ve bu olayın yıl dönümü olan 14 mart, tıp camiasının emperyalist güçlerin karşısına resmen çıkışının yıl dönümü olarak tarihteki yerini almıştır.
cumhuriyetin kuruluşundan sonra 14 mart tarihi her yıl tıp bayramı olarak kutlanmaya başlanmıştır. hikmet bey, tıp öğrencilerinin temsilcisi olarak katıldığı sivas kongresi’ndeki konuşması ile tanınır.
7 eylül 1919’da yapılan ikinci celsede verilen önergede hikmet bey'in de imzası vardır.
kongrenin 9 eylül 1919 gecesi, mandacılık tartışmasında bu konuyla ilgili olarak atatürk’e hitaben yaptığı konuşmada:
“paşam, murahhası bulunduğum tıbbiyeliler beni buraya istiklal davamızı başarma yolundaki mesaiye katılmak üzere gönderdiler, mandayı kabul edemem. eğer kabul edecek olanlar varsa, bunlar her kim olurlarsa olsunlar şiddetle red ve takbih ederiz. farz-ı mahal (örnek olarak), manda fikrini siz kabul ederseniz, sizi de reddeder, mustafa kemal’i vatan kurtarıcısı değil vatan batırıcısı olarak adlandırır ve tel’in ederiz” demiştir. duyduğu coşku ve heyecanla söylenmiş bu sözler, kongre salonunda büyük etki yaratmıştır.
bu konuşmayı mustafa kemal şu sözleriyle değerlendirmiştir:
“arkadaşlar, gençliğe bakın; türk milli bünyesindeki asil kanın ifadesine dikkat edin!
gençler, vatanın bütün ümit ve istikbali size, genç nesillerin anlayış ve enerjisine bağlanmıştır,’" diyerek hikmet bey’e dönmüş ve "evlat; müsterih ol. gençlikle iftihar ediyorum ve gençliğe güveniyorum. biz, azınlıkta kalsak dahi mandayı kabul etmeyeceğiz. parolamız tektir ve değişmez: ya istiklal, ya ölüm!"
mustafa kemal, sivas kongresi'nde hikmet beyi alnından öperek; daima ilerici ve devrimci fikirlere alemdarlık etmiş olan tıbbiye’nin mümessili olan genç" olarak tanıtması, türk hekimleri için bir övünç kaynağı kabul edilmektedir...
not: tıbbiyeli hikmet'in sivas kongresinde manda ve himayeyi reddettiği tarihi konuşma, mustafa kemal'in bilgisi dahilinde yapılmıştır, zira kongrede manda talep eden pek çok temsilci bulunmaktaydı, mustafa kemal bunun önüne geçmek için tıbbiyeli hikmet'in bu konuşmasını karakol cemiyeti'ne organize ettirmiştir.
bu coğrafya millet olarak bir bütün olduğumuz için "vatan" haline gelmiştir.
vatan olmamız; askeri ile, komutanı ile, mebusu ile, kadını ile, yaşlısı ile, çocuğu, öğretmeni, doktoru, hemşiresi, köylüsü, kentlisi ile toplumun her kesiminin emeği ile gerçekleşmiştir. o günleri anmadan, o günleri anlamadan bugünlerin kıymetini bilemeyiz.
tıbbiyeli hikmet'in doğum yeri olan savaştepe'deki anıtı balıkesir tabipler odası tarafından yaptırılmıştır.
not: bugün tıp bayramı ve türk tebabeti kritik bir döneme denk geldi ne yazık ki, bu tıp bayramı vesilesi ile bugün koronavirüs ile yapılan mücadelede cansiperane çalışan doktorlarımızı ve tüm sağlık personelimizi yürekten kutlar, teşekkürü borç bilirim. iyi ki varsınız.
bu verdiğiniz mücadele ve emek, türk milleti tarafından asla unutulmayacaktır.
koronavirüs ile yapılan mücadele adeta bir milli mücadeledir.
size güveniyor ve gurur duyuyoruz... tekrar bayramınız kutlu olsun.