EKONOMİ 22 Eylül 2023
18,7b OKUNMA     282 PAYLAŞIM

Faiz Artmasına Rağmen Döviz Kurları Neden Düşmüyor?

Merkez Bankası, dünkü (21 Eylül) toplantısında politika faizini 500 baz puan artışla yüzde 30'a yükseltti. Yine de son birkaç haftadır bu müdahalelerin tansiyonu düşürmediğiniz düşünebilirsiniz. Birkaç farklı yönden olayı açıklamaya çalışalım.

faiz niye artırılır?
ınsanlar paralarını bankaya yatırsın, banka da bu parayı kredi olatak dağıtsın diye.

insan neden parasını faize yatırır?
parası değerlensin, paradan lara kazansın diye.

enflasyon yükselince faiz neden artırılır?
harcama rejimini soğutmak, insanları paralarını bankaya yatırmasını sağlamak için?

insan neden döviz alır?
dövizin faiz getirisinden daha fazla değerleneceğini düşündüğü için.

yüksek enflasyonda ne olur?
insanlar paraları erimesin diye döviz alır. faize yatırır. harcama yapar.

faiz enflasyondan yüksek mi olmalı?
enflasyonu düşürmek, dövizi düşürmek istiyorsan evet.

faiz enflasyondan aşağıda kalırsa ne olur?
insanlar faize yatırsa da yatırmasa da kaybedeceği için döviz, borsa gibi alternatif araçlara yönelir. yani dövize talep artacağı için döviz kuru yine düşmez.

hem enflasyon hem faiz hem döviz yükselirse ne olur?
geçmiş olsun.

Ülkeye döviz girişi mevzusu

arkadaşlar şu an en düşük memur maaşları 22 bin lira'nın üzerinde. polis, öğretmen maaşları ek ücretler ile 30 bin civarında. diyelim ki faizi arttırdın ve dolar gitti 20 lira oldu. yahu geçen ay 1000 dolar kazanan öğretmene bu ay 1500 dolar verecek o döviz nerede?

faiz arttı diye siz ülkeye bir anda 500 milyar dolar para mı gelecek zannediyorsunuz? ayrıca geldi diyelim ve bu para tl'ye çevrildi. gittin tl bazında da %100 faiz verdin. o tl nerede peki? para basacaksın. para basarken enflasyon ve paranın değeri artabilir mi?

90'larda faizler %150 idi, ona rağmen her 2 senede bir dolar, mark ikiye katlıyordu. düzgün bir ekonomi politikan, ihracat - ithalat dengen, doğrudan yatırımın ve kamu harcamalarında kısıtlaman yoksa faizi kaç yaparsan yap ne enflasyon ne de döviz düşer...

ama şöyle bir gerçek var, şimşek ve ekibi işleri doğru yapıp, ülkeyi normalleştirmeye çalışıyor. ne kadar başarılı olurlar, durgunluğa girdiğimizde erdoğan buna ne kadar tahammül edebilir bilmiyorum lakin rahat bırakılırlarsa işler düzene girecek. bir kez daha görevden alınır, faiz indirme, kredi açma işlerine girilirse de arjantin bile çok toz pembe kalır.

Aslında, döviz kuru düşüyor olabilir mi?

"faiz artışına rağmen doların düşmemesi", finansal okuryazarlığı sıfır olanların iddiasıdır.

enflasyonun olduğu yerde fiyatı sabit kalan ürün düşmüş demektir.

(bkz: reel efektif döviz kuru)

konuyla ilgili twitter'da bir ekonomistin çok güzel bir yorumu var

bir tweet'inde diyordu ki: "senin ayağın iltihap kapmışsa doktora gitsen, antibiyotik yazsa ve bundan her gün bir tane alacaksın dese, sen de boşverip hap almadığın için ayağın kangrene doğru yol alırken bir kutu antibiyotiğin hepsini birden içmen iltihabı geçirir mi?" türkiye ekonomisinin durumu da bu demişti. gerektiğinde faiz artışları yapılmadı, şimdi 500 birim puan değil, 5000 yapsan bir işe yaramaz.