COVID-19'un İngiltere'de Mutasyona Uğraması Olayı Tam Olarak Nedir?
ingiltere'de yapılan son çalışmalarda n501y mutasyonu nedeniyle sars-cov-2 virüsünün hücrelere tutunmasını sağlayan spike proteinin mutasyona uğradığı ve bunun virüsün bulaşma hızını etkileyebileceği ortaya koyuldu.
covid-19 hastalığına neden olan sars-cov-2 virüsü zaten şu ana kadar binlerce kez mutasyona uğradı ve varyasyonları var. spike proteini ise 4000 kez mutasyona uğramış. bunlardan yine bulaşıcılığını arttırdığı mutasyonlar da oldu. spike, proteinlerini artırarak daha bulaşıcı hale geldi. misal: d614g.
yani, wuhan'daki virüsle şu anda dolaşımdaki virüs zaten farklı. çin'de kontrol altına aldıkları virüs, şu an dolaşımdakinden 3 kat daha az bulaşıcıydı diyebiliriz.
özet olarak;
- virüsün bu varyasyonu eylül ayında ortaya çıkmış.
- genetik olarak daha bulaşıcı olup olmadığı belli değil, bir bölgede bu varyantta virüsün ön plana çıktığı görülmüş.
- bu durumun aşıları etkilemeyeceği düşünülüyor.
- daha ölümcül olduğuna dair de kanıt yok.
- ama dolaylı olarak ne kadar çok kişiye buluşursa o kadar fazla kişiyi tehdit eder.
virüs sürekli mutasyona uğruyor ama üzerinde bir baskı olmadığından bu mutasyonlar pek fark edilir değil. aşı ile ilk defa virüs üzerinde ciddi bir baskı oluşacaktır. umalım ki teslim olsun.
peki aşılar yeni virüs varyasyona karşı işe yarayacak mı?
neredeyse işe yarayacağı kesin, en azından şimdilik öyle. öne çıkan üç aşı da şu an var olan türlere karşı bağışıklık geliştiriyor. aşılar bağışıklık sistemini virüsün birden fazla bölgelerine saldıracak şekilde eğitiyor. yani virüs kısmen mutasyona uğrarsa da aşının işe yaraması beklenir. ancak mutasyonlar artarsa işte o zaman kaygılanmamız gerekebilir.
bu virüs potansiyel olarak aşıdan kaçmanın yollarını arıyor ve şimdilik bu yolda ilk birkaç adımı attığı söylenebilir. virüs değiştikçe aşıdan kaçınma oluşur ve böylece aşının tam etki göstermesini engelleyerek bulaşıcı olmaya devam eder. işte virüste oluşan değişimle ilgili en kaygı verici durum da bu. bu değişim virüsün insanlara bulaştıkça uyum sağlamaya devam ettiğinin son göstergesi. glasgow üniversitesi'nden prof. david robertson'a göre virüs, önünde sonunda aşılardan kaçabilen mutant varyasyonlarını oluşturacaktır.
bu da grip hastalığında olduğu gibi, covid için de her sene sürekli güncellenen aşı üretimine gereksinim duyulacağı anlamına gelmektedir. şansımız var ki eldeki aşılar çok kolay bir şekilde mutasyonlara göre yenilenebilmektedirler.
çeviri kaynak: bbc