Casus Olarak Gittiği Suriye'de Neredeyse Bakan Olacak Olan Adam: Eli Cohen
eli kohen, israil mossad gizli servisinin en önemli ajanlarından biriydi. israil'de gerçekten kahraman olarak görülmekte ve kentlerin birçok önemli cadde ve bulvarlarında ismi yaşatılmaktadır. mısır'da yaşayan bir yahudi olan elie kohen mısır'da yahudileri yasa dışı yollardan israil'e gönderen bir yasa dışı örgütün üyesiydi.
altmışların başında idf istihbarat şubesi'nin özel operasyonlar birimi olan, aman'a bağlı birim 131, suriye'nin başkenti şam'da acilen görevlendirilmek üzere kalifiye bir ajan aramaya başladı. bunun nedeni olarak ise suriye'nin o dönemde arap ülkeleri arasında saldırgan tavrıyla öne çıkması ve israil'in ezeli düşmanı olarak hiçbir saldırı fırsatını kaçırmamasıydı. suriye, golan tepeleri'ndeki ve galilee gölü kıyısında her zaman israil'in üzerine gidiyor ve israil sınırına sürekli terörist gönderiyordu. bu durumdan ayrıca olarak ise suriye hükümetinin israil'in su kaynağı olarak can damarı olan ürdün nehri'nin kollarının yönünü değiştirmeyi ve israil'i susuz bırakmayı planlıyorlardı.
kemal abin tamet adında suriyeli bir anne babanın çocuğu olarak dünyaya geldiği, annenin adının saida ibrahim olduğu, bir kız kardeşin olduğu ve lübnan beyrut'ta doğduğunu anlatacaktı eli cohen. babanın tekstil tüccarı olduğu ve kardeşinin 1946 yılında arjantin'e gittiğini söyleyecekti. babasının vefatıyla beraber amcasının daveti üzerine tüm ailenin arjantin'e göç ettiğini söyler.
arjantin'de üç ay boyunca ispanyolca ve suriye aksanı arapçasını öğrenir. bu müthiş planda asıl önemli olan şey arjantin'den suriye'ye nasıl gideceğidir. bu dönemde arap restoranlarını, arap filmlerinin gösterildiği ve arapların kültürel ve politik kulüplerini ziyaret etmeye başlar. ortamını iyice geliştiren eli kohen hayır kurumlarına da hatırı sayılır şekilde bağışlar yaparak ününü yaymayı başarır.
elie günün birinde suriye büyükelçiliğinin vermiş olduğu bir davette, davetli listesine adını yazdırmayı başarır. bu davetlerde suriye'nin askeri ataşesi general amin el hafız ile tanışmayı başarır, onu etkiler ondan suriye'ye gitmek için tavsiye mektubu alır. arjantin'deki görevini başarıyla tamamlayan eli kohen israil'e geri dönüp bu sefer suriye konusunda çok kapsamlı bir şekilde eğitim görmeye başlar.
Emin el-Hafız
şam'a giden eli kohen nam- ı diğer kemal amin tabet arjantin'den aldığı tavsiye mektupları sayesinde yüksek sosyetenin, bankaların ve ticari çevrelerin desteğini aldı. yeni dostları eli'yi üst düzey hükümet yetkilileri, ordu subayları ve iktidar partisinin liderleriyle tanıştırdı.
hükümete iyice yakın olduktan sonra israil'e her gün sabah sekizde mesaj göndermeye başladı; bazı günler akşamları da gönderiyordu. verici yayınları sağlam bir gizlilik perdesinin ardından yapılmaktaydı. vericiyi sürekli verici yayını yapılan ordu genel merkezinin çok yakınına yerleştirmişti.
eli'nin gönderdiği ilk belgeler, orduda artan huzursuzlukla ve baas (diriliş) sosyalist partisi'nin giderek yükselişiyle ilgiliydi. suriye'de genel bir değişimi önceden hisseden eli, baas partisine cömert miktarda bağışlarda bulundu.
8 mart 1963 yılında, suriye ordusu askeri darbe yaparak yönetimi baas partisine verdi. önceden arjantin'de askeri ataşe olan general emin el-hafız savunma bakanı oldu. emin el-hafız bu sefer parti içinde darbe yapıp kendisinin devlet başkanı olduğu vakit eli kohen'in dostlarını hükümet içerisinde önemli göreve getirdi.
eli, gizli belgeleri ele geçirme yönünde her türlü yolda ilerlemiştir. şam'daki hükümet çevrelerinde, tabet'in (eli), malikanesinde seks partileri düzenlediği dedikoduları dolaşıyordu. misafirlerin çok sayıda güzel kadınla tanıştığı bu partilere yalnızca yakınları ve dostları davet ediliyordu.
13 kasım 1964 yılında israil sınırında suriye mevzilerinden, askerden tecrit edilmiş bir alanda israilli traktörlere ateş açıldı. israil'in verdiği cevap ise aşırı sert oldu. toplar ve tanklar ateşe karşılık vermeye başlamış ve mirage ve vautour savaş uçakları birkaç dakikada havalanmışlardı.
uçaklar suriye mevzilerini bombaladıktan sonra, ürdün nehri'nin yolunun değiştirilmesi kapsamında çalışma yapan şantiye, kanalları tahrip ettiler. şantiyelerde yer alan ağır makineler, buldozer, traktörler ve kazı makineleri sistemli bir şekilde yok edildi.
peki eli cohen bu zaman sonra nasıl yakalandı? bombalama olayı yaşandıktan birkaç ay sonra, suriye gizli servisi alarma geçmiş durumdaydı. suriye'de akşamları ve geceleri alınan her kararın sabah israil radyosundan duyması karşısında şaşkındı. aynı zamanda israil hava kuvvetlerinin o zamanki teknolojiyle (uydu sistemlerinin olmaması vs.) mevzileri ve şantiyeleri tam isabetle bombalaması bu kuşkularını doğrular nitelikteydi.
ocak 1965'te suriye ordusu çağın gerisinde kalmış cihazlarının yerini alacak yeni iletişim cihazlarıyla dolu konteynerler indirildi. cihazların değişimi 7 ocak 1965'te gerçekleşecekti. yenilerinin konulması ve denetimlerinin yapılabilmesi için bütün ordu iletişimi 24 saatliğine durduruldu.
o sırada, bütün ülkede ordu iletişiminde en ufak bir ses yokken nöbetçi telsiz subayı, belli belirsiz bir sinyal fark etti. casus, yayın yapıyordu. istihbarat subayları konumunu bulmaya çalıştıklarında casusun yayını kesilmişti. hesaplamalar sonucunda lokasyonun kemal amin tabet'in evi olduğu ortaya çıkmıştı.
hükümete böylesine yakın birinin ve gelecek kabineye bakan adayı olan bir kişiden böyle bir sinyal gelmesi sonucu hemen baskın yapılması istihbarat subayının kellesini alabilirdi. subay temkinli davrandı ve beklemeye başladı. çok geçmeden akşam kemal amin tabet akşam raporu için yayın yapmaya başlamıştı bile. subay bu sefer emindi ve sabah saat 8 de evine baskın yapıldı. evinde yapılan aramalarda çok sayıda gizli belge, döküman, gizli vericiler ve fotoğraf makineleri ele geçirildi.
eli cohen, sorgulandıktan sonra birçok ülkenin arabuluculuk çabalarına rağmen 18 mayıs 1965'te şam'da idam edildi. idamdan iki yıl sonra gerçekleşen altı gün savaşı'nı israil'in kazanmasında eli cohen'in rolü çok büyüktü.