Borsada Açığa Satış (Short Selling) Nedir?
borsada açığa satış (short selling), elinizde olmayan hisse senedinin satılması demektir. bu işlem, hisse senedinin düşeceğini öngörüyorsanız yapılır.
örneğin; gündem ya da açığa satış yapacağınız a hisse senedinin durumu kötü. endeks açıldığı zaman ya da gün içinde istediğiniz zaman örneğin fiyatı 10 lira olan a hisse senedinden 1000 lot açığa satarsınız. sanki elinizde varmış gibi sattığınız için, portföyünüzün toplamı 1000 x 1010.000 tl değerinde artar. gün kapanışına doğru açığa satış yaptığımız a hisse senedinin fiyatı 9.9 tl'ye düştü diyelim. açığınızı kapatmak için 9.9 tl'den 1000 lot a hissesi alırsınız (bu sefer bildiğimiz normal hisse senedi alımı yapılır). bu alım için 9.9 x 10009900 tl öderiz. başlangıçtaki açığa satıştan portföy +10000 tl artmıştı. gün sonunda da 9900 tl vererek açığı kapattık. bu örnek için karımız +10.000 - 9900100 tl olmuş oldu.
eğer hisse senedi öngördüğümüz gibi düşmeseydi, bu durumda açığımızı kapatırken zarar etmiş olacaktık. açığa satışlar günlük yapıldığı için risklidir. risklidir çünkü düşeceğini öngördüğünüz hisse senedi gün içerisinde yükselebilir ve düşsün diye günlerce bekleyemezsiniz. beklerseniz komisyon ödersiniz. açıklarınızı gün içerisinde kapatmak durumunda kalırsınız. normal bir alım yapsaydınız ve hisse senedi düşseydi, o zaman örneğin birkaç ay hisse senedinin yükselmesini bekleyebilirdiniz.
borsada açığa satış yapabilmek için kredili işlem sözleşmenizin olması şarttır. bunun yanında açığa satış için gerekli diğer sözleşmeler de yapılır. kefil kısmı sözleşmelerde yer alabilir fakat şart değildir.
açığa satış işlemi, sadece borsa istanbul tarafından belirlenen "açığa satış yapılabilecek kıymetler" içerisinde bulunan hisse senetleri için yapılabilir.
gün içinde yapılan açığa satışlar, en geç gün sonunda endeks kapanmadan önce kapatılmalıdır. açıklar gün içinde herhangi bir saatte de kapatılabilir. gün sonunu beklemek şart değildir. açıkların kapatılması şu şekilde olur: örneğin a hisse senedinden 100 lot açığa satış yaptınız. ekranınızdaki portföyünüzde -100 (eksi yüz) lot a hissesi görünür. gün sonunda 100 lot a hisse senedi alırsınız ve ekranınızdaki portföyünüzden a hissesi kaybolur.
açığa satış yaptığınız hisse senetlerini gün sonunda kapatmazsanız aracı kurum zor duruma düşer. bu durumda aracı kurum ya kendi içerisinden ya da başka aracı kurumlardan açık yaptığınız kadar lot hisse senedini kiralamak zorunda kalır. bu kira ücretini de sizden tahsil eder.