BİLİM 5 Ağustos 2016
195b OKUNMA     1806 PAYLAŞIM

Bilgili Kişilerden Daha Fazla Şey Bildiğimizi Sanma Durumumuz: Dunning Kruger Etkisi

Aslında günlük hayatta sürekli olarak karşılaştığımız cahil cesareti durumunun bilimsel adı desek daha doğru bir tanım olabilirdi.

psikoloji dalinda ignobel ödülü alan çalışma. dunning-kruger sendromu olarak da adlandırılır.
psikologlar justin kruger ve david dunning'in tarihe geçmelerine vesile olan teorileri özetle, "cehalet, gerçek bilginin aksine, bireyin kendine olan güvenini artırır" der.

metin çözme, araç kullanma, tenis oynama gibi çeşitli alanlarda yapılan araştırmaların sonucunda şu bulgulara ulaşılmıştır:

-niteliksiz insanlar ne ölçüde niteliksiz olduklarını fark edemezler.

-niteliksiz insanlar, niteliklerini abartma eğilimindedir.

-niteliksiz insanlar, gerçekten nitelikli insanların niteliklerini görüp
anlamaktan da acizdirler.

-eğer nitelikleri, belli bir eğitimle artırılırsa, aynı niteliksiz insanlar niteliksizliklerinin farkına varmaya başlarlar..

değerlendirme zaafı:

iki uzman daha sonra, bu teorilerini test etme fırsatı da buldular. cornell üniversitesi' nden 45 öğrenciye bir test yaptılar, çeşitli sorular sordular. ardından öğrencilerden "testin sonucunda ne kadar başarılı olacaklarını tahmin etmelerini" istediler.

en başarısızların (yani sadece yüzde 10 ve daha az doğru cevap verenlerin), testin yüzde 60'ına doğru cevap verdiklerine, ayrıca iyi günlerinde olsalar yüzde 70'e ulaşabileceklerine inandıkları ortaya çıktı. en iyilerin (yani en az yüzde 90 doğru sonuç alanların) en alçakgönüllü
denekler olduğu (soruların yüzde 70'ine doğru cevap verdiklerini düşündükleri) görüldü. (not: dunning ve kruger bu çalışmalarıyla 2000 yılında ig nobel * de kazandılar.)

çalışan, kendi kapasitesini değerlendirmekten ve eksikliğini teşhis etmekten acizdir. ama asıl vahim olan, bu "yetersizlik + haddini bilmeme" kokteylinin, mesleki açıdan, karşı koyulmaz bir itici güç oluşturması. kariyer açısından bir eksiyken, artıya dönüşmesi. işinde çok iyi olduğuna yürekten inanan "yetersiz", kendini ve yaptıklarını övmekten, her işte öne çıkmaktan ve haddi olmayan görevlere talip olmaktan en küçük bir rahatsızlık duymayacaktır. aksine bunu bir "hak"olarak görecektir.

bu arada, gerçekten bilgili ve yetenekli insanlar ise çalışma hayatında "fazla alçakgönüllü" davranarak kendilerine haksızlık edecekler, öne çıkmayacaklar, yüksek görevlere kendiliklerinden talip olmayacaklar, kıymetlerinin bilinmesini bekleyecekler (ve bilinmeyince için için kırılacaklar ve kendilerini daha da geriye çekecekler) ve muhtemelen üstleri tarafından "ihtiras eksikliği" ile suçlanacaklardır.

sonuçta, "kifayetsiz muhterisler" her zaman ve her yerde daha hızlı yükselecekler ve daha yukarılara çıkacaklardır. etrafınıza bir bakın, uzmanlara hak verecek misiniz ?

(kaynak: dr..serra menekay oncel)

psikolog olan justin kruger ve david dunning'in tarihe geçmelerine neden olan ve adlarını koydukları bulgularıdır.

superiorite illüzyonu da deniyor buna, yani "üstünlük yanılsaması". ben özgüven zehirlenmesi başlığını daha çok seviyorum.

halk arasında ise cahil cesareti, haddini bilmemek gibi tamlamalarla adlandırılır.

sözkonusu bulguya göre cehalet, gerçek bilginin aksine, bireyin kendine olan güvenini arttırıcı etkiye sahiptir. bu yüzden de bazen çok okumuş ve bilmişler doğru zamanı ıskalarken, daha az bilgili olanlar doğru çözümü ve zamanın ruhunu daha önce yakalayabilirler.
zira cehalet, içinde büyük bir girişimci ruh ve aktivasyon zenginliği taşır.

anladınız mı şimdi niye başlar ayak olmuş ayaklar da baş?