Araba Stop Lambalarında Neden Kırmızı Işık Kullanılıyor?
bunun gerçekleşmesinin 3 temel nedeni vardır:
- elektromanyetik teori
- insanda bulunan göz hücrelerinin yapısı
- insan psikolojisi
elektromanyetik teori
ilki elektromanyetik teoriyle ilgilidir. klasik teori der ki dalga boyu arttıkça dalgalar daha uzak mesafelere taşınabilir. örneğin radyo frekanslarının dalga boyu o kadar büyüktür ki iletişimde kullanılır. bilmeyenler bunu adım mesafesi gibi de düşünebilir: 1.95 m'lik insanın 1 adım boyu, 1.55 m'lik bir insanın adım boyundan daha büyüktür ve aynı adım miktarıyla daha uzaklara gidebilir.
örneğin; x-ışınları ya da mor ötesi ışınlar yüksek frekansları(düşük dalga boyları) sebebiyle yüksek enerji taşır ve kolaylıkla çeşitli kaynaklarla etkileşime geçerek daha iyonosfer seviyesinde gücünü kaybeder. yine kıyaslandığında düşük düşük frekansa sahip kırmızı, yüksek frekansa sahip mor ışığa göre daha uzun mesafede dağılmadan kendini muhafaza eder.
"radyo frekansları yüksek mesafelerden algılanabiliyorsa neden kırmızı ışık yerine kullanmıyoruz?" çünkü radyo frekansını göremiyoruz. kaldıki görüyor olsaydık, bu ışınlar çok az sönümlendiği ve çok uzun mesafeler kat edebildiği için her yerde olacaklardı ve esas kaynağı fark edemeyecektik. dünya bizim için farklı algılanan bir yere dönüşecekti. neyseki belli bir renk skalasını algılıyoruz da böyle problemlerimiz yok. tarihsel gelişmesi için şu makaleye de bakılabilir.
insanda bulunan göz hücrelerinin yapısı
şimdi gelelim kırmızı ışığa; bunu anlamak için gözün yapısını da iyi anlamak gerekir. görme işlemi fotoreseptörler yardımıyla olur ve rengi algılayanlara koni hücreleri denir. bu hücrelerin algılayabildiği aralık en düşük frekansta kırmızı, en yüksekte ise mordur ve kırmızı-yeşil-mavi olmak üzere 3 renge duyarlıdır. diğer renkleri bunların karışımı bile üretir.
ilginçtir ki insanın gözünde en fazla kırmızı foto reseptör hücreleri mevcuttur ve kırmızının birçok tonunu kolaylıkla ayırt eder. kanımızın kırmızı olması, utandığımızda kızarmamız, bunlar belki de tesadüftür ama kırmızı insan hayatında dominant renktir. referans
bildiklerimizi toplayıp çıkarttığımızda kırmızı ışığın insan gözü tarafından diğer renklere göre uzaktan daha fazla dikkatini çektiğini görürüz. hem düşük frekanslı(yüksek dalga boylu) bir ışık olması hem de insandaki fotoreseptörler tarafından rahat algılanması buna en iyi örnektir.
psikolojik etmenler
tabii psikolojik olarak yüklediğimiz anlamlar da mevcut. kırmızı evrensel olarak tehlikeli ya da "uyarı" anlamına gelir.
el feneri olarak kırmızı ışık kullanmak mantıklı mı? yalnız ışığın şiddetiyle uzaktan fark edilmesi karıştırılmamalıdır. yani el feneri olarak kırmızı ışık kullanırsanız, aydınlanma yaratamazsınız. bu durumda da kısa mesafede yüksek foton enerjisine sahip beyaz ya da mavi tonlara daha yakın renkler tercih etmelisiniz.
özetle; seçilebilecek en iyi ışık kaynağı bu sebeplerden kırmızıdır.