Ankara'daki YHT Kazasının Nedeni Olduğu Düşünülen Sinyalizasyon Nedir?
kazanın nasıl gerçekleştiği üç aşağı beş yukarı belli oldu. peki kök neden ne? esas konu bu. bu tür durumlarda mutlaka kök neden bulunur ki bu kazalar tekrar yaşanmasın önlem alınsın. ekşi sözlük'te bazı yazarlar kaza mahallinin sinyalizasyonsuz bölge olduğunu yazmış.
işte size kök neden: sinyalizasyon
sinyalizasyon olan tren hattında iki ray arasını köprüleyen herhangi bir metal parçası dahi olsa o hatta meşguliyet sinyali alınır. yani orada bir lokomotifin duruyor olması, hattı normal şartlarda kırmızıya düşürür. trenin önündeki ilk sinyal kırmızı yanar. makinist merkezle iletişime geçer, teyit alır, fren yapar hatta bazı sistemlerde tren otomatik olarak fren yapar. zira hatta yanlışlıkla lokomotif girmiş olabileceği gibi; türlü bakım araçları, gebze'de olduğu gibi yol üzerinde unutulan makinalar, hattı terke demeyen iş makinaları hatta sabotaj ihtimali bile olabilir. başka bir tren yanlış hatta girip kafa kafaya size yaklaşıyor da olabilir.
peki sinyalizasyon olmadığı durumda ne yapılır?
bir bekçi/görevli, elinde telsizle -ki çoğu zaman cep telefonuyla- bir sonraki durağın görevlisini arar; "buradan şu geçti", "buradan bu hareket etti" diye. sonra o da bir sonrakini arar, herkes bir sonraki adama haber verir. böylece herkes sorumlu olduğu bölgenin güvenliğini alır. bazen bu hemzemin geçidi kapatmak olur, bazen başka araçların olmadığından emin olmak olur. ama bu işi 200km/h ile gelen bir tren için yapmanın ne kadar afaki olduğunu anlatmaya gerek yok sanırım.
bu tarz sistemlerde kişilere insiyatif bırakılmaz
ya da minimum düzeyde bırakılır sorumlu kişiler belirli paternleri izleyerek hareket eder. mesela bir pilot uçağı bugün de bu piste ineyim bu gün de biraz yavaş kalkayım diye kullanmaz. zaten belirli olan kurallar dahilinde oluşturulan bir paternin eğitim almış uygulayacısıdır. siz demiryoluna çıkacak olan araçların kontrolünü kişilere bırakırsanız kaza olduğunda şaşırmamanız gerekir. zira bugün olmazsa yarın o da olmazsa öbür gün mutlaka bir noktada birileri hata yapacaktır. adam karısına kızmıştır, sevgilisinden ayrılmıştır, çocuğunu okula gönderememiştir, parası bitmiştir, uykusuzdur, hastadır... binlerce nedenden ötürü insanlar hata yapabilir. bu yüzden bu tür konulara kişilerin insiyatifine bırakılmaz.
esas can alıcı soru şu: sinyalizasyon tamamlanmadan bu hat neden işletmeye alındı?