"geçmişi unutanlar, onu yeniden yaşamaya mahkûmdurlar." george santayana

putin, ukrayna'yı dize getirmek için kıyasıya bastırıyor ancak geçmişini unutmuş ya da bir bakıma görmezden geliyor... 1939-1940 rus-finlandiya savaşı (kış savaşı olarak da bilinir) ile ukrayna'daki mevcut savaş arasında pek çok açıdan benzerlikler bulunuyor.

rusya-finlandiya sınırı, şimdi st. petersburg olan leningrad'dan sadece 32 km uzaktaydı. stalin, en fazla birkaç gün içinde tamamlanan bir işgal olacağını varsayarak ordusuna finlandiya'ya saldırmasını emretti. (tanıdık geliyor mu?) dünyanın geri kalanı kabul etti, hatta hiç kimse finlilere bir şans vermedi. (tanıdık geliyor mu?) ünlü ingiliz tarihçi ve diplomat harold nicholson, kış savaşı'nın henüz 48 saat sürmesine rağmen, "finliler iyi bir mücadele gösteriyor ama bir iki gün içinde teslim olacaklar." dedi. bu herkes tarafından genel kabul gören bir görüştü, finlilerin kısa bir süre sonra savaşı kaybedeceklerine inanılıyordu.

1939 yıllarında sscb'nin nüfusu yaklaşık 175 milyondu; finlandiya'nınki, 4 milyondan az. finlerin esasen ağır silahları yoktu: tankları, hatta tanksavar silahları, uçaksavar silahları, büyük çaplı topçuları ve neredeyse hiç savaş uçağı yoktu. stalin, yaklaşık 500.000 kişilik bir orduyla saldırdı. finliler de ise 120.000 kişilik hafif silahlı insan gücüne sahipti.

ukrayna'nın şu anda 200.000'den biraz fazla, rusya'nın 900.000 askeri var. rusya'nın büyük insan gücü rezervleri var, ukrayna ise çok daha az. rusya, ukrayna'nın savaş tanklarının üç katından fazlasına ve askeri bütçesinin on katından fazlasına sahip. bugünün ukraynalılar gibi, finliler de ülkelerine karşı şiddetli bir sevgiye, kendilerini savunma cesaretine ve becerisine sahipti. evleri ve aileleri için çok iyi bildikleri arazide savaşıyorlardı. istilacı sovyet birlikleri, neden savaşmaları gerektiğine dair çok az motivasyona veya bilgiye sahip, neredeyse tamamen isteksiz askerlerdi.

bazı uluslararası gönüllüler (10.000'den biraz fazla) finlere katıldı. ancak batılı ülkeler, stalin'e bulaşmamak için hiçbir şey yapmadılar. amerikan başkanı roosevelt yardım için bir düzine brewster buffalo savaş uçağı sağlamak istedi ancak bu uçaklar o kadar kötüydü ki amerikalı pilotlar tarafından uçan tabut adı verilmişti.

finlandiya, 1809'dan beri rus imparatorluğu'nun bir parçasıydı, ancak çarlığın asimilasyon çabalarına karşı milliyetçi kimliklerini korumayı başarmıştı. 1917 devriminden hemen sonra da finlandiya nihayet bağımsızlığını ilan etmişti.

1939'da stalin, finlandiya'yı tekrardan rusya'nın bir parçası yapacağına oldukça emindi. bu nedenle de fin halkını oldukça küçümsemişti.

vatanlarını korumaya yemin etmiş, motivasyonu yüksek fin kayak birlikleri, beyaz kamuflaj elbiseleri kuşanmıştı. bu birlikler, tüfekler ve makineli tüfekler kullanarak sovyet kuvvetlerine zarar verdi ve hızlı, yıkıcı vur-kaç saldırıları yaptı. bu saldırılar karşısında giderek umutsuzluğa kapılan rus askerleri, finli birlikleri "hayalet" olarak anmaya başlamıştı. bu birlikler içinde yer alan finli simo hayha, net olmamakla beraber 500'den fazla rus askerini öldürdüğü için tüm zamanların en başarılı keskin nişancısı olarak görüldü.

finliler etkili bir ev yapımı silah olan molotof kokteylini de kullandılar, bu silah ispanya iç savaşı sırasında ilk olarak kullanılmıştı. sovyet devlet adamı vyacheslav molotov, yaptığı açıklamalarda sovyet ordusunun aç fin halkına yardım götürmek için ; insani bir görevde olduğunu söylüyordu. daha sonradan literatüre "molotof kokteyli" olarak geçecek olan bu silah, finliler tarafından sovyet devlet adamı molotov ile dalga geçmek için verilecekti.

finlandiya lideri carl gustav mannerheim, ülkesiyle beraber sovyetlere karşı 140 gün boyunca şaşırtıcı bir şekilde direndi ancak kaynakları da tükenmeye başladığından sovyetlerle anlaşmaya varmak durumunda kaldı.

finliler yaklaşık 25.000 asker kaybetmişti; sovyetler ise yaklaşık 250.000 civarında. finlilerin göstermiş olduğu bu mücadele en önemli savunma örneklerinden birini oluşturmuştu. ayrıca stalin'in ordusunun yaygın olarak düşünülenden çok daha zayıf olduğu ortaya çıkmıştı. bu da daha sonradan hitler'in sovyetlere saldırmasına neden olmuştu.

stalin, finlandiya'yı işgalini "kurtuluş operasyonu" olarak nitelendirirken, putin ukrayna'da kuvvetlerinin "özel bir askeri operasyon" yürüttüğünü iddia etti ve amacının etnik ukraynalı rusları korumak ve ukrayna'yı "uyuşturucu bağımlısı nazi liderliğinden" temizlemek olduğunu ileri sürdü.

tarih süper güçlerin, kendinden daha güçsüz olan devletlere karşı başarısızlıkla sonuçlanan harekatları ile dolu. örneğin; afganistan'da sovyetler, vietnam'da amerikalılar gibi.

rusya'nın finlandiya karşısındaki geçmişinin, ukrayna'ya karşı mevcut savaşının bir tekrarı olacağının garantisi yok ancak putin'in bazı şeyleri görmezden gelmesi belki de ülkesini yeniden bir başarısızlığa sürükleyebilir.

Rusya'yla İş Yapan Birinden: Yaptırımların Rus Günlük Hayatında Hissedilen Etkileri