1. Dünya Savaşı'nda Hoy Cephesine Yardım Etme Yolunda Şehit Olan 120 Çocuğun Hikayesi

i. dünya savaşı sırasında hoy cephesi'ndeki askerlere erzak ve cephane taşıyan, dönüşte büyük bölümü şehit olan kahramanlar: 120 kahraman çocuk
i. dünya savaşı sırasında yurdun her yerinde şiddetli çatışmalar yaşanmaktaydı. vaktiyle kafkas cephesi'nin hoy bölgesinde oldukça zor şartlar altında mücadele eden askerlerimiz, kısa süre içerisinde eldeki tüm erzağı ve mühimmatı tüketmiş, bu yüzden de kendilerine en yakın bölgemiz van'a cephaneye ihtiyacı olduklarını tebliğ etmişler, fakat gel gelelim ki cepheye erzak ve mühimmat taşıyacak hiçkimse yokmuş çünkü hali hazırda eli silah tutan herkes ya cephedeymiş ya da van'da taşnak çetelerine karşı savaşıyormuş.
işte tam olarak bu sebeple yaşları 12 ile 17 arasında değişen 120 çocuk cepheye mühimmat ve erzak taşıma görevi için gönüllü olmuş ve hemen hazırlıklara başlamışlar. çocuklar, çetin hava koşullarına, 100 kilometreden fazla yola rağmen görevlerini başarıyla yerine getirmiş, fakat geri dönüş yolunda yaşanan yoğun kar ve tipiden dolayı yaklaşık 80'i maalesef hipotermiye teslim olmuş. geri kalan 40 çocuktan 18 tanesiyse savaşta şehit düşmüş.
mekanları cennet, ruhları şad olsun!
not: yıllar içinde; bu olayın ne kadar doğru ne kadar yanlış olduğuna dair büyük bir tartışma yaşanmış. 2008 yılında prof. dr. tuncay öğün ve prof.dr. bekir koçlar yaptıkları araştırmalar neticesinde bu olayı babasından ve dedesinden duyan mustafa çelebi'yi dinlemiş, ancak 1940'lı yıllarda van'da görev yapmış hikmet ılgaz'ın şark yıldızı romanı dışında da olayı kesin olarak doğrulayan bir belge olmadığı sonucuna varmışlar. tabii ki herhangi bir belgeye rastlamamak 120 kahraman çocuğun uydurma olduğu anlamına da gelmez şeklinde açıklama yaparak araştırmalarını sonlandırmışlar.