Yıldızlararası Uzaydan Güneş Sistemi'ne Giren En Büyük Gök Cismi: 3I/ATLAS

3i/atlas, yıldızlararası uzaydan gelerek güneş sistemimizi ziyaret eden, şu ana kadar gözlemlenmiş en büyük ve en parlak gök cismi.

uzmanların hesaplamalarına göre çapı 15 km civarında olan 3i/atlas, bize dış uzayın kimyasına dair ipuçları sunduğu için çok kıymetli. ekim ayında mars'a en yakın geçişini, oradan da güneş'e doğru günberi yaklaşımını yaparak sistemimizi yavaş yavaş terkedecek olan ziyaretçimiz güneş'e yakınlaşırken, çekirdeğinin etrafındaki koma adı verilen bulutsu yapı iyice belirginleşeceğinden daha çok gözlem yapma imkanımız olacak. o tarihlerde başta vera c. rubin gözlemevi ve james webb uzay teleskobu olmak üzere birçok aygıt kameralarını cisme yöneltecek. bu sırada cismin "alien" meraklısı komplo teorisyenlerinin iddia ettiği gibi bir uzay gemisi değil, gayet anlaşılabilir bir yapıya, yörüngeye ve hıza sahip bir gök cismi olduğuna dair daha inandırıcı kanıtlar sunan fotoğrafların çekilmesi bekleniyor.

bilim insanları 3i/atlas'ın yakın geçişini bekleyedursun james webb uzay teleskobu kızılötesi kameralarını kullanarak kuyruklu yıldızın etrafındaki komayı kimyasal olarak analiz etmeye başlamış. james webb'in sağladığı verilere göre 3i/atlas'ın kuyruğunda beklentilerin çok üzerinde bir karbondioksit yoğunluğu var. bu yoğunluk öyle fazla ki, karbondioksit/su oranı 8'e 1. yani şimdiye kadar bir kuyruklu yıldızda görülen en yüksek oran.

ağustos ayının başlarında bu gözlemi yapan james webb'in verilerini inceleyen bilim insanlarına göre 3i/atlas'ın oluştuğu/geldiği yere dair bazı varsayımlar, bu dengesiz su ve karbondioksit oranını açıklayabilir. bu varsayımlardan biri, cismin oluştuğu yıldız sisteminde çok yüksek seviyede ultraviyole radyasyon olması. yani 3i/atlas güneşimizin yaydığı uv radyasyonun çok yüksek miktarlarda bulunduğu bir sistemden geliyor olabilir.

diğer bir olasılık ise cismin, karbondioksit buzunun suya göre daha bol bulunduğu "buz çizgisi" adı verilen bir hattın ötesinde oluşmuş olması. yani bir benzetme yapmak gerekirse 3i/atlas kendi sisteminde yüksek ihtimalle, güneş sistemindeki gaz devlerimizin hizalandığı uzaklığın civarında veya ötesinde bir yerde oluştu. elbette bu birebir bir benzetme değil, atlas'ın geldiği sistem devasa ölçekte olabilir, dolayısıyla yıldızına uzaklığı da paralel olarak artabilir.

diğer bir yanıt ise, cismin çekirdeğinde gizli olabilir. bilim insanlarına göre atlas'ın çekirdeği ısınmaya karşı dirençli maddelerden oluşuyor olabilir ve bu nedenle karbondioksit çekirdekteki sudan önce buharlaşabilir. böylece çekirdekte hala bol miktarda su bulunmasına rağmen oran karbondioksit lehine çok yüksek çıkabilir.

dış uzaydan gelen bilinen ilk ziyaretçimiz 2017 gözlem tarihli oumuamua yeterince büyük değildi ve ayrıca koması da yok gibi görünüyordu. hatta bu nedenle acaba bir uzay gemisi olabilir mi soruları çokça sorulmuştu. ikinci ziyaretçimiz 2019 tarihli 2i/borisov, bilim insanlarının bu tür cisimlere karşı diğer bir karşılaştırma noktası olmuştu. 3i/atlas ise büyüklüğü nedeniyle bilim insanları için müthiş bir araştırma alanı açmış durumda. ilginç olan şu ki; bilim insanlarına göre bu interstellar ziyaretçilerimiz aslında hiç de nadir değiller, insanoğlunun uzaya bakan gözleri çoğaldıkça gözlemlerimiz, kanıtlarımız gittikçe artıyor. yani güneş sistemimizin milyarlarca yıl boyunca birçok yıldızlararası ziyaretçiye ev sahipliği yaptığı, bir kısmının o süreçte kaos içindeki sistemimize çarpmalar yoluyla su molekülü, karbondioksit ve diğer elementleri taşıdığı ve dünyamızda canlı hayata giden yola bir katkı sağladığı kesin.