Yahudiler Neden Bu Kadar Zengin?

yahudiler için eğitim ve bilgi, adeta kutsal sayılır, bizdeki gibi değildir yani. yahudi toplulukları, asırlar boyunca en zor dönemlerde bile eğitimi elden bırakmamışlar. orta çağ avrupa’sında toplumların çoğu okumayı ve yazmayı bilmezken, yahudi çocukları talmud ve tevrat gibi kutsal kitapları ezberler ve bunların üzerine tartışıp, bu kitapları yorumluyorlarmış. bu eğitim kültürü; onların, düşünme, analiz etme ve problem çözme yeteneklerini geliştirdi. eğitimli bir toplum, diğer toplumlara kıyasla her zaman bir adım öndedir çünkü bilgi en güçlü sermayedir diye boşuna dememişler.

yahudiler tarih boyunca ticaretle uğraşmak zorunda kaldılar çünkü birçok ülkede toprak sahibi olmalarına izin verilmiyordu, sürekli sürgün ediliyorlardı. ticaret ve finans işlerinde uzmanlaşarak, orta çağ'dan itibaren avrupa ekonomisinde önemli bir rol oynamaya başladılar. bankacılık ve faiz sistemini derinlemesine anladılar ve bu onlara büyük bir avantaj sağladı. 16. yüzyılda italya ve almanya’daki yahudi bankerler, kral ve lordlara borç vererek siyasi güç kazanmışlardır. bu ticari zekâ ve finans bilgisi, onları ekonomik açıdan güçlü bir topluluk haline getirdi. osmanlı gibi imparatorluklarda bile güçlü bağlantılar kurdular. 1492’de ispanya’dan sürgün edilen yahudiler, osmanlı imparatorluğu’na sığındı ve burada ticaret ağlarını yeniden kurarak topluluklarını kalkındırmaya devam ettiler. bu durum, yahudilerin ticaret yaparken sınırları aşmasına, bilgi ve sermaye paylaşarak zenginleşmesine olanak sağladı.

tarihlerinde birçok kez sürgün ve ayrımcılıkla karşı karşıya kaldılar. bu acı tecrübeler, onlara esnek ve çevik bir zihin yapısı kazandırdı. savaş, kriz ve ekonomik krizlerde diğer toplumlar sarsılırken, yahudiler hızla adapte olarak farklı işlere yöneldiler. gittikleri her yerde yeni koşullara uyum sağlayarak becerilerini geliştirdiler. bu esneklik, yahudilerin her zaman değişen şartlara hazırlıklı olmasını sağladı. tarih boyunca öğrendikleri her şeyi yeni nesillere aktarmak için büyük çaba harcadılar. bu yüzden yahudi toplumunda öyle bir bilgi ve deneyim birikimi vardır ki, bu onlara iş dünyasında öne geçme konusunda muhteşem bir avantaj sağladı.

birçok yahudi ailesi, çocuklarına yatırım yapmayı ve parayı doğru değerlendirmeyi öğretir. bu da onların bireysel olarak servetlerini korumalarına ve büyütmelerine yardımcı olur, türkiye'deki bazı zenginler gibi "aha para böyle yenir!!!" tarzında saçmalamaz bu çocuklar. paranın kıymetini, nasıl koruyacaklarını ve nasıl daha fazla para kazanacaklarını bilirler. ayrıca yahudi toplumlarında hayır kurumlarına ve dayanışmaya büyük önem verilir. zengin yahudiler topluma kazançlarının bir kısmını aktararak daha geniş bir ekonomik dayanışma ağı kurarlar, türkiye'deki tarikatlar gibi "bana para veeeeeeeeer" şeklinde dilenmezler, tam aksine gerçek anlamda yardımlaşırlar ve bu yardımlaşma zenginden fakir kişiye paylaşım şeklinde olur.