Viraja Girerken Dikkat Edilecek Hususlar
aktarma tipine göre virajdaki önden / arkadan kopmalara karşı yapılacaklar
- önden çekiş araçlarda araç virajda önden kayma (understeer/aracın direksiyon aracılığıyla verilen dönme açısına az tepki vermesi) riski vardır. aracın aktarma ve yönlendirme organları ve motoru önde olduğundan ağırlık merkezi öndedir ve hızlı girilen virajlarda ileriye giden vektöre karşı direksiyonun yönlendirme direktifi yeterli gelmeyebilir. bu durumda araç önden koparak viraj dışına savrulma eğilimi gösterir. bu durumda "frene basılmaz, hatta gaza basılır" gibi tavsiyelere uyarsanız umarım kaskonuzu sigortanızı yenilemişsinizdir, zira düşünmeniz gereken aşama artık odur, boşverin yönlendirmeyi falan.
önden kayma durumlarında önden çekişli aracı bu durumdan çıkarmanın yolu, buna neden olan etkenleri ortadan kaldırmaktır
1) gazı azaltın: fazla güç aracın direksiyon komutunu dinlememesinin en büyük nedeni. gazı azaltarak trend vektörünü azaltmış oluruz ve direksiyon otoritesinin tekrar kazanılmasına yardım ederiz.
2) gerekirse fren yapın: araç kayıyorsa fren yapılmaz diye bir şey yok! eğer ayağı gazdan çekmek yeterli gelmediyse yumuşak frenlemelerle gücü azaltıyoruz.
3) direksiyon müdahelenizi yumuşatın: evet, önden kayma durumlarında genelde en büyük hata, viraj içine daha fazla direksiyon kırmak oluyor, çünkü içgüdüsel olarak içeride kalmak istiyoruz. bu da aracın tutunmasını (traction) ve yönlendirmesini (steering) daha da zorlaştırıyor. amaç, aracın tekrar kumanda almasını sağlamak olduğundan, örneğin sağa dönüşlü virajda araç önden sola doğru kayarken direksiyonu biraz sola doğru yumuşatıp aracın tekrar tutunmasına izin vermek gerekiyor. sağa tam direksiyon vermeniz sadece yoldan çıkmak isteyen bir salak ya da acemi bir şöför olduğunuz anlamına gelir.
- arkadan itiş araçlarda virajda arkadan kopma (oversteer) durumu tipiktir. ani ağırlık değişimi, aracın ağırlık dağılımının iyi olmaması (bu pek görülmez zira bmw gibi markalar sırf buna karşı aküyü bagaja koyacak kadar ince düşünür), yoldaki dalgalanmalar, yol koşulları (rwd araçlar buza ve kara karşı daha alerjiktir) gibi nedenlerle araç arkadan kopma yaşayabilir. aslında şehir içlerinde gördüğünüz ve virajlarda "yanlayarak" giden eski model bmw'ler bu "oversteering" durumunu yaşıyorlar.
arkadan itişli araçlardaki bu oversteering(aracın direksiyon aracılığıyla verilen dönme açısına fazla tepki vermesi) durumunda da yine buna neden olan faktörleri ortadan kaldırıyoruz
1) aracın arkası nereye savruluyorsa o tarafa direksiyon verin: bu şekilde aracın tam spine girmesini ve tutunma şansını arttırıyoruz. aracın sağa dönüşte arkası kopup sola savrulduğunda direksiyonu biz sağa çevirmeye devam edersek hali hazırdaki sol rotasyona yardım eder ve aracı spine sokarız. bunun yerine direkt vektörü desteklemek adına kontra direksiyon manevrası ile aracın tekrar kumanda alıp devam edecek hale getirmeliyiz. burada önemli olan çabuk olmak! geç kalınırsa ya da önce yanlış kumanda verilirse artık manevraya geç kalmış olabiliriz. arkadan itiş araçlardaki biraz daha uzmanlık isteyen kısım da zaten bu.
2) 1 numaralı manevrayı yaparken sakin oluyoruz ve aşırı kumanda vermiyoruz. aşırı kumanda verirsek bu sefer araç ağırlık değişiminden ötürü bu sefer diğer taraftan kopma eğilimine girer, bu rezonans ile araç taklaya kadar gidebilir. küçük ve sakin kumanda.
3) güçten kaynaklı arkadan kopmalarda gazı azaltıyoruz. ani fren arkadan itişte iyi değil ancak spin kaçınılmaz ise tam fren ile aracın merkezkaç kuvvetini azaltmak da son çare olabilir.
son olarak
- arabanın marka ve modeline sonsuz güvenerek yol, hava ve sürücü limitleri aşılmamalıdır. genelde virajlarda yaşanan kazalarda premium ve yüksek motor gücüne sahip araçları görmemizin nedeni budur.
- araçtaki tüm elektronik yardımcılar (markasına göre esp, asr, vdc, esc, estc, magic body contol vs.) ve mekanik ilerlemeler viraj toleransını ve minimum savrulma hızını arttırsa da bir yere kadar bunu sağlayabilir. gerizekalı gibi göre göre 90 derecelik viraja yüksek sürat ile f1 araçları dahi girmiyor.
- ülkemizin kalitesiz ve geometrisi saçma yolları da dikkate alınmalıdır. aynı zamanda virajı dönünce refüjü sulayan ve arkasına bağladığı ip ile 3 metre gerisinden kuka sürükleyerek önlem aldığını sanan bir belediye aracı çıkmayacağının garantisi hiçbir zaman yok. aynı şekilde sulanan refüjden taşan su ya da uyarısızca atılan mıcır da her zaman ihtimal dahilindedir.