Uluslararası Uzay İstasyonu'nda Neden Yerçekimi Yok?

1. ilk dusunceniz muhtemelen istasyon uzak oldugu icin orda ki yercekimi kuvvetinin az olmasidir.

bu yanlis cunku, istasyon dunya tarafindan surekli olarak cekilmekte oldugu icin etrafinda donuyor. yani orda cekim cok az olsa zaten o istasyon dunyanin etrafinda donmez, uzayin bosluguna ucar giderdi. ozaman uzay istasyonu yercekiminden etkilenirken icinde ki astronotlar niye yercekimsiz hayat yasiyorlar?

2. ikinci yanlis dusunceniz ise uzay istasyonu daha buyuk diye yer cekiminden etkileniyor ama astronotlar etkilenmiyor olabilir.

bu da yanlistir yer cekiminin hizlandirma miktari kutleden bagimsizdir. yani 100 kilo demirle 1 gram demiri ayni yukseklikten atarsak ayni anda yere duserler. yani sebep bu da degil.

3. asil neden.

gercek nedeni anlamak icin ilk once donme hareketini anlayalim.

dunyanin etrafinda donen bir cismin hizinin yonune her zaman dik yonde ve dunyaya dogru olan yonde bir kuvvet uygulanir, bu yercekimi kuvvetidir. baska hic bir kuvvet yoktur. bu yuzden cisim surekli yon degistirir. yani dunyanin etrafinda doner .

biraz daha acayim. kuvvet hizin yonune dik uygulandigi icin cismin yonunu degistirir.
simdi duz bir yolda yuruyorsunuz. sonra her 10 metre de bir diyelim ki 90 derece saga donuyorsunuz. ozaman kare seklinde bir yorunge cizersiniz.

simdi diyelim ki 5 metrede bir 45 derece saga donuyorsunuz. ozaman yorungeniz sekizgen olur.

boyle boyle artiralim her 0.00001 metrede 0.000001 derece saga donuyorsunuz. bu sefer daireye benzer bir cokgen sekilnde bir yorungeniz olur.

aynen dunyanin etrafinda birseyin donmesi gibi. dunyanin etrafinda birsye donerken dunya her 0.000......1 metrede bir, o donen seyi saga saptirir, 0.000.......1, derece boylelikle o donme hareketi olusur.

simdi gelelim diger bir onemli konuya; hayali kuvvetlere.

dusunelim ki bir tren var, 

trenin icinde ayakta duran bir adam var bu a olsun.

b : trenin icine yapismis adam.

c: olayi uzaktan izleyen adam.

simdi tren hizlaniyor ve trenle a arasinda surtunme yok.
o zaman tren a'nin altindan kayip gider.

1. c a'yi duruyor gorur.

2. b a'yi diger yone hizlaniyor gorur yani ustunde kuvvet var gorur.
yani b'ye gore a'nin ustunde kuvvet vardir fakat c ye gore a nin ustunde kuvvet yoktur.
bu na hayali kuvvet denir ya da eylemsizlik kuvveti denir, ve bu kuvvetler sadece ivmelenen sistemin icindekiler tarafindan gorunur.

yani aslinda a'nin ustunde hic bir kuvvet yoktur. ama b kuvvet varmis gibi gorur.

simdi gelelim asil olaya.

merkezkac kuvvetine:

demin ki tren orneginde ki gibi bir kuvvettir merkezkac kuvveti sisteme disari bakan adam tarafindan gorulmez sadece sistemin icinde ki adam gorur.

ilk once bu gif e bakiyoruz.

simdi bu sitemde araba viraj aliyor .

arabanin icinde arabayla beraber gittigimizde kasete bir kuvvet uygunaliyormus gibi goruruz. fakat disardan baktigimiz kasetin ustunde hic bir kuvet yok goruruz.

yalniz burda f merkezcil yok yani araba viraj aliyor araba birseyin etrafinda yukarda anlattigim kuvvet yuzunden donmuyor.

simdi dunyanin etrafinda donen bir seyin icinde oldugumuzu var sayalim. bizim baktigimiz sekilde duruyormus gibi hissederiz, ve dunya sanki bizim etrafimizda donuyormus gibi hissederiz.

bunun nedeni araba orneginde ki merkez kac kuvettini hissetmemizdir cunku ivlemenen sistemin icindeyiz ve bu kuvvet ile dunyanin cekimi bir birini goturuyormus gibi gelir sanki havada duruyormusuz gibi hissederiz. 

sonuc:

istasyonda da olan bu dur istasyonun icinden bakarsak ivmelenen sistemdeyiz. yani merkezkac kuvvetini hissediyoruz. 

ayni zamanda yer cekimini de hissediyoruz bu ikisi birbirini goturuyor, ve icinde yer cekimi yokmus gibi oluyor; ama uzay istasyonuna uzaktan bakarsak icindeki astronotlarin ve istasyonun ayni hizda dunyanin etrafinda dondugunu goruruz.