Uğradığı Haksızlık Sonrasında İntihar Eden Efsane Futbol Kulübü: Belfast Celtic
belfast celtin, eski bir kuzey irlanda futbol kulübü. efsanedir. bu kulüp 1949 yılında faşizme ve adaletsizliğe isyan ederek kendi kendini fesih etmiş ve kapanmış, kısaca intihar etmiştir. bu futbol kulübünü, bu futbol kulübünün efsane oyuncusu jimmy jones'u ve başından geçen talihsizlikleri aktarmak istiyorum.
belfast celtic, iskoçya'daki glasgow şehrinin meşhur takımı celtic fc'nin kuzey irlanda'daki kuzenidir... belfast celtic, glasgow'daki celtic'ten 3 yıl sonra 1891 yılında kuruldu. iskoçya'daki celtic ile dayanışma içindeydi belfast celtic. iskoçya'da nasıl glasgow rangers ve celtic arasında bir mezhep, siyasi rekabet varsa, aynı rekabet kuzey irlanda'da da vardı.
belfast celtic'in en büyük rakibi, "mavililer" yani kraliyet yanlısı olan linfield fc'ydi. linfield fc kraliyet yanlısıydı, hatta direkt saraya bağlıydı, sarayın takımıydı. hatta stadyumlarının ismini bile windsor park koymuşlardı.
kuzey irlanda futbol liginde 1. dünya savaşı'nın sonuna değin linfield hakimiyeti vardı, fakat 1919-1920 sezonu ile birlikte kuzey irlanda futbolunda belfast celtic fırtınası esmeye başladı.
yukarıdaki tabloda da görüleceği üzere, 1919-1948 yılları arasında belfast celtic tam 12 şampiyonluk kazanırken, linfield sadece 6 şampiyonluk kazanabilmişti, üstelik son 6 sezondur da üst üste şampiyon olmuş, hatta ikinci dünya savaşı'ndan sonra yapılan ilk ligde de şampiyonluğa celtic ulaşmıştı.
celtic'in gerisinde kalmak; linfield'i, protestanları, kraliyet yanlılarını hatta londra sarayını deli ediyordu... bir şeyler yapılmalı ve belfast celtic hegemonyasına son verilmeliydi. belfast celtic cephesinde ise her şey güllük gülistanlıktı. kulüp daha da büyümek, güçlenmek istiyordu. bunun için altyapı tesisleri kurmak, stadyumunu büyütmeyi planlıyordu.
belfast celtic'in bir de efsane futbolcusu vardı. jimmy jones... jimmy jones son yıllarda attığı goller ve futboluyla herkesin sevgilisi olmuştu. gol kralı jimmy jones'a 1948-1949 sezonu başında newcastle united kulübünden bir transfer teklifi gelir. lakin jimmy jones'e teklif edilen bonservis bedeli stadyumun yenilenmesi ve altyapı tesisleri yapmak için yeterli gelmediğinden jimmy jones bu teklifi reddeder. (bakın kulüp değil, futbolcu reddediyor teklifi)
bu şartlar altında 1948-49 sezonu başlar. belfast celtic ve jimmy jones formunun ve ligin zirvesindedir. newcastle united bir kez daha transfer için kulübün kapısını çalar, eski tekliflerinden çok daha iyi bir teklif yaparlar. bu kez jimmy jones ve kulüp teklifi kabul eder. fakat birkaç hafta sonra önlerinde linfield ile yapacakları derby maçı vardır, bu maçtan sonra evet diyeceğini açıklar jimmy jones.
27 aralık 1948 günü belfast celtic, derbi maçı için rakibi linfield'in sahasında windsor park'ta sahaya çıkar. windsor park tribünleri tıklım tıklım doludur. celtic büyük protestolara maruz kalır maç boyunca. ve maç devam ederken linfield taraftarları god save the queen eşliğinde sahaya dalarlar. ellerinde sopalar ve demir çubuklarla belfast celtic'li futbolculara vahşi bir şekilde saldırırlar. linç başlamıştır... üstelik bazı anlatılanlara göre olaya müdahale etmesi gereken polisler müdahale etmezler, hatta bazı polislerin de celtic'li futbolculara saldırdıkları görülür. bu linç sonucu celtic'li 4 futbolcu ağır yaralanır. yaralananlardan biri de gol kralı jimmy jones'tur. jones'un dizi ve kaval kemiği kırılmıştır, kaburgalarında ve parmaklarında da pek çok kırık vardır. bu linç olayında yaralanan 4 futbolcudan 3'ünün futbol hayatları sona erer.
belfast celtic kulübü adalet arar, ama ne yazık ki olayın sorumlularına bir ceza verilmez. bunun üzerine kulüp, “faşizm’in berlin sokaklarına gömüldüğünü zanneden milyonlarca insana gerçekleri anlatamamanın verdiği sancıyla bu kararı almak zorunda kaldık. naziler yenildi ancak faşizm hala yaşıyor. haklarını koruyamadığımız insanlara karşı duyduğumuz utanç karşısında tek yapabildiğimiz bu...” açıklamasını yaparak kendini fesheder ve kapanarak adeta intihar eder...
bu olaydan sonra tahmin edeceğiniz üzre linfield o sene şampiyon olur. utanmadan da kupa alır, coşkulu kutlamalar yapar. takip eden yıllarda linfield 35 kez daha lig şampiyonu olur ve kuzey irlanda'nın 1 numaralı kulübü haline gelir. eğer o gün taraftarları belfast celtic'i linç etmeseydi acaba bu kadar şampiyonluk kazanabilirler miydi? tabii ki hayır...
tabii daha bitmedi. belfast celtic 1949'da kapanır; stadyumunu, kulüp binasını ve antrenman tesislerini satar. bu satışlardan elde edilen gelir, o linç saldırısında yaralanan futbolcuların tedavisi için kullanılır.
gol kralı jimmy jones 2 yıl süren tedavisinin ardından yeşil sahalara döner. lakin bir bacağı, diğerinden 1.5 cm kısadır. alt liglerde bir süre futbol oynar ve daha sonra futbola veda eder. 2014 yılında ise vefat eder.
diğer yaralanan 3 futbolcu ise bir daha asla futbola dönemezler. normal işlerde çalışarak hayatlarını idame ettirirler. belfast celtic'in intiharının ardından belfast'taki katolikler takımsız kalırlar. ama onlar bugün bile hala belfast celtic'i hatırlayıp, çocuklarına anlatırlar.
haksızlığa uğrayan, adalet arayan bir kulüp... işin içinde siyaset var, mezhep çatışması var, özgürlük, faşizm var. adalet arayan insanların adaleti bulamayınca bir efsane haline gelmesi var...
görüldüğü gibi: futbol asla sadece futbol değildir... kim bilir belki bir gün belfast celtic yeniden açılır. belki o zaman daha adil bir dünyada oluruz...
kaynak: hikayeyi cem türktekin'den öğrendim, yazının bazı yerlerinde ve görsellerde ondan alıntı yaptım.
Katolik ve Protestanların Yeşil Sahalardaki Efsane Rekabeti: Celtic - Rangers
