Türk Dillerinin Okunuş Açısından Temel Farkını Görmenizi Sağlayacak Mükemmel Bir Örnek
türk dilleri, doğu avrupa ve güney avrupa'dan orta asya, doğu asya, kuzey asya (sibirya) ve batı asya'ya kadar türk halkları tarafından konuşulan, belgelenmiş 35'ten fazla dilden oluşan bir dil ailesidir. türk dilleri, doğu asya'da moğolistan'dan kuzeybatı çin'e kadar uzanan ve ön-türkçe'nin konuşulduğu düşünülen bir bölgede ortaya çıkmış ve ilk bin yıl boyunca orta asya'ya ve daha batıya yayılmıştır. bu diller, bir lehçe sürekliliği olarak tanımlanmaktadır. türk dilleri dünya çapında yaklaşık 200 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır.
toplamda 11 farklı türk lehçesi/dili (6 bağımsız devlet dili, 3 özerk bölge dili ve 2 azınlık dili) arasında örnekle karşılaştırma
türkiye türkçesi; (oğuz): ramazan ayının yirmi yedinci günüydü. o gün karalar giymiş on iki yiğit adam on iki kara at üstünde, dağdan on iki kadın ile geldi, gölün yanındaki taşlığa yerleşti.
azerbaycan türkçesi (oğuz): ramazan ayının iyirmi yeddinci günü idi. o gün qaralar geymiş on iki iğid adam on iki qara at üstünde, dağdan on iki qadın ile geldi, gölün yanındakı daşlığa yerleşdi.
gagavuzca (oğuz): ramazan ayın yirmi yedinci günüydü. o gün karalar giymiş on iki yiid adam on iki kara at üstünda, daadan on iki karıylan geldi, gölün yanındakı taşlıa erleşti.
türkmence (oğuz): remezan ayynyn yigrimi yedinji güni. ol gün garalar geyen on iki yigit adam on iki gara at üstünde, dagdan on iki ayal bilen geldi, kölün daşlygyna yerleşdi.
özbekçe (karluk): ramazon oyining yigirma yettinchi kuni edi. u kun qoralar kiygan on ikki yigit odam on ikki qora ot ustida, togdan on ikki kotin bilan keldi, kol yonidagi toshloqqa joylashdi.
uygurca (karluk): ramazan ayining yigirme yettinchisi kün idi. u kün qaralar kiygen on ikki yigit adam on ikki qara at üstide, tagdin on ikki ayal bilen keldi, kölnin yenidiki tashliqqa olturdi.
başkurtça (kıpçak): ramadan ayın iyerme yetense küne ide. ul kön qaralar kiygen un ike yegit adam un ike qara at üstönda, tawdan un ike qatın menen kilde, kül yanındağı taşlıqqa ornalashtı.
kazakça (kıpçak): ramadan aiyının jiyırma jetinshi küni edi. sol kün qaralar kigen on eki jigit adam on eki qara at üstinde, tawdan on eki ayelmen keldi, köldin tastığına ornalasty.
kırgızca (kıpçak): ramazan ayın jıyırma jetinçi künü. o kün karalar kiygen on eki jigit adam on eki kara at üstündö, toodon on eki ayal menen keldi, köldün taştuusuna ordo aldı.
tatarca (kıpçak): ramazan ayının yegerme cidençe köne ide. ul kön qaralar kiygen un ike yigit adam un ike qara at östenda, tawdan un ike xatın belan kilde, kül yanındagı taşlıqqa urnaştı.
yakutça (sibirya kuzey kolu): ramadaanii aiyin siirigis üs künne et. ol kün karalar kiybit uon ikki diigit kihi uon ikki xara at üstüne, tinnin ulahha uon ikki oiohoonnu kenne, küöl yanına taahığa turuttu.
Çoğunlukla Moldova'da Yaşayan Hristiyan Türk Topluluğu: Gagavuzlar
